Bài tập tổng hợp về acetic acid và cách giải (hay, chi tiết)

---

---

Với bài viết Bài tập tổng hợp về acetic acid và cách giải sẽ giúp học sinh nắm vững lý thuyết, biết cách làm bài tập từ đó có kế hoạch ôn tập hiệu quả để đạt kết quả cao trong các bài thi môn Hóa học 9.

Bài tập tổng hợp về acetic acid và cách giải

A. Lý thuyết cần nắm vững

Để làm tốt các bài tập về acetic acid, học sinh cần nắm vững các tính chất hóa học của acetic acid  như sau:

1. acetic acid có tính chất của một axit

-  Làm đổi màu quỳ tím sang màu đỏ.

- Tác dụng với kim loại (trước H) giải phóng H₂

Ví dụ:

2CH₃COOH  +  2Na  → 2CH₃COONa  +  H₂

2CH₃COOH + Mg → (CH₃COO)₂Mg + H₂

+ Tác dụng với bazơ → muối và nước

Ví dụ: 

CH₃COOH  +  NaOH  →  CH₃COONa + H₂O 

2CH₃COOH + Ba(OH)₂ → (CH₃COO)₂Ba + 2H₂O

+ Tác dụng với basic oxide → muối và nước

Ví dụ:

2CH₃COOH  +  CaO  →  (CH₃COO)₂Ca + H₂O 

+ Tác dụng với muối của axit yếu hơn  

Ví dụ:

2CH₃COOH + CaCO₃  →  (CH₃COO)₂Ca  +  CO₂  +  H₂O.

Chú ý: acetic acid là axit yếu.

2. Tác dụng với ethylic alcohol tạo ra ester và nước

Phương trình hóa học:

CH₃COOH + CH₃CH₂OH  $\stackrel{H_{2}S{O}_4,t^0}{\rightleftarrows }$CH₃COOCH₂CH₃  +  H₂O.

ester thu được là ethyl acetate là chất lỏng, mùi thơm, ít tan trong nước, dùng làm dung môi trong công nghiệp.

B. Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Công thức cấu tạo của acetic acid (C₂H₄O₂) là

A. O = CH – O – CH₃. 

 _{$\begin{array}{l}{\text{B. CH}}_{\text{3}}\text{-C=O}\\ \mathrm{I}\\ \text{ H}\end{array}$}                                  

$\begin{array}{l}\text{C. HO-C-OH}\\ \stackrel{ \left|\right|}{\text{C}}{\text{H}}_{\text{2}}\end{array}$                                      

D. CH₂ – O – O – CH₂.

Lời giải:

Công thức cấu tạo của acetic acid là $\begin{array}{l}{\text{ CH}}_{\text{3}}\text{-C=O}\\ \mathrm{I}\\ \text{ H}\end{array}$

Đáp án B

Ví dụ 2: Hòa tan hoàn toàn 6,5 gam Zn vào dung dịch CH₃COOH. Thể tích khí H₂ thoát ra (đktc) là

A. 0,56 lít.             

B. 1,12 lít.             

C. 2,24 lít.             

D. 3,36 lít.

Lời giải:

$2C{H}_3\text{COO}H+Zn\to {(C{H}_3\text{COO)}}_{2}Zn+H_2$

                        0,1                             0,1    mol

Thể tích hiđro là 0,1.22,4 = 2,24 lít

Đáp án C

Ví dụ 3: Trung hòa 400 ml dung dịch acetic acid 0,5M bằng dung dịch NaOH 0,5M. Thể tích dung dịch NaOH cần dùng là        

A. 100 ml.             

B. 200 ml.             

C. 300 ml.             

D. 400 ml.

Lời giải:

$C{H}_3\text{COO}H+NaOH\to C{H}_3\text{COONa}+H_{2}O$

0,2              0,2   mol

V_NaOH = 0,2 : 0,5 = 0,4 lít =400ml

Đáp án D

C. Bài tập vận dụng

Câu 1: Ứng dụng nào sau đây không phải của acetic acid? 

A. Pha giấm ăn

B. Sản xuất dược phẩm, phẩm nhuộm, thuốc diệt côn trùng

C. Sản xuất cồn

D. Sản xuất chất dẻo, tơ nhân tạo

Lời giải:

Một số ứng dụng của acetic acid là sản xuất tơ nhân tạo, chất dẻo, dược phẩm, phẩm nhuộm hay sản xuất giấm ăn,..

Đáp án C

Câu 2: Dãy chất phản ứng với acetic acid là

A. ZnO, Cu, Na₂CO_3, KOH                          

B. ZnO, Fe, Na₂CO₃, Ag

C. SO₂, Na₂CO₃, Fe, KOH                            

D. ZnO, Na₂CO₃, Fe, KOH

Lời giải:

acetic acid là axit yếu nên không phản ứng với kim loại yếu, đứng sau H trong dãy hoạt động. Loại A, B

acetic acid không phản ứng với acidic oxide SO₂. Loại C

Đáp án D

Câu 3: Tính chất vật lý của acetic acid là

A. chất lỏng, không màu, vị chua, tan vô hạn trong nước.

B. chất lỏng, màu trắng, vị chua, tan vô hạn trong nước.

C. chất lỏng, không màu, vị đắng, tan vô hạn trong nước.

D. chất lỏng, không màu, vị chua, không tan trong nước.

Hương dẫn giải:

acetic acid là chất lỏng, khôn màu, vị chua, tan vô hạn trong nước.

Đáp án A

Câu 4: Giấm ăn là dung dịch acetic acid có nồng độ từ

A. 2% đến 5%

B. 6% đến 10%

C. 11% đến 14%

D. 15% đến 18%

Lời giải:

Giấm ăn là acetic acid có nồng độ tử 2% đến 5%

Đáp án A

Câu 5: Phản ứng giữa acetic acid với dung dịch bazơ thuộc loại

A. phản ứng oxi hóa - khử.       

B. phản ứng hóa hợp.     

C. phản ứng phân hủy.              

D. phản ứng trung hòa.

Lời giải:

acetic acid là một axit hữu cơ. Nên phản ứng giữa axit và bazo là phản ứng trung hòa.

Đáp án D

Câu 6: acetic acid tác dụng với kẽm giải phóng khí

A. hiđro (H₂).       

B. hiđro clorua (HCl).               

C. Hydrogen sulfide (H₂S).              

D. amonia (NH₃).

Lời giải:

$2C{H}_3\text{COO}H+Zn\to {(C{H}_3\text{COO)}}_{2}Zn+H_2$

Đáp án A

Câu 7: Phương trình phản ứng sản xuất acetic acid trong công nghiệp là:

C₄H₁₀   +   O₂         $-{-}^{Xúc tác, t^o}-->$      CH₃COOH   +   H₂O

Tổng hệ số trong phương trình phản ứng trên là               

A. 11.

B. 12.

C. 13.

D. 14.

Lời giải:

$2C_4{H}_{10}+5O_2\stackrel{t^o}{\to }4C{H}_3\text{COO}H+2H_{2}O$

Đáp án C

Câu 8: Cho 100 ml dung dịch CH₃COOH 0,1M vào 100 ml dung dịch Ca(OH)₂ 0,1M. Dung dịch sau phản ứng có khả năng:               

A. làm quỳ tím hóa xanh.         

B. làm quỳ tím hóa đỏ.

C. không làm quỳ tím đổi màu.

D. tác dụng với Mg giải phóng khí H₂.

Lời giải:

 $2C{H}_3\text{COO}H+Ca{\left(OH\right)}_2\to {\left(C{H}_3\text{COO}\right)}_{2}Ca+2H_{2}O$                 

Ban đầu          0,01                    0,01     

Phản ứng        0,01                    0,005

Sau phản ứng   0                        0,005

Dung dịch sau phản ứng gồm Ca(OH)₂,${\left(C{H}_3\text{COO}\right)}_{2}Ca,H_{2}O$

Dung dịch sau phản ứng là quỳ tím hóa xanh

Đáp án A                                     

Câu 9: Cho dung dịch chứa 10 gam CH₃COOH tác dụng với dung dịch chứa 10 gam KOH. Sau khi phản ứng hoàn toàn dung dịch chứa các chất tan là:

A. CH₃COOK và KOH.      

B. CH₃COOK và CH₃COOH.

C. CH₃COOK.                                    

D. CH₃COOK, CH₃COOH và KOH.

Lời giải:

$C{H}_3\text{COO}H+KOH\to C{H}_3\text{COOK}+H_{2}O$                  

Ban đầu          0,167          0,179     

Phản ứng        0,167          0,167         

Sau phản ứng   0               0,012

Dung dịch sau phản ứng gồm KOH, CH₃COOK

Đáp án A

Câu 10: Cho acetic acid có nồng độ x% tác dụng vừa đủ với dung dịch NaOH có nồng độ 10% thì thu được dung dịch muối có nồng độ 10,25%. Vậy x có giá trị là: 

A. 20%           

B. 16%          

C. 17%          

D. 15%

Lời giải:

$C{H}_3\text{COO}H+NaOH\to C{H}_3\text{COONa}+H_{2}O$

1                       1                                        mol

$m_{\text{dd}}=m_{{\text{ddCH}}_3\text{COOH}}+m_{\text{dd}NaOH}=\frac{\mathrm{1.60.100}}{x}+\frac{\mathrm{1.40.100}}{10}=\frac{6000}{x}+400$

Mặt khác:$10.25\%=\frac{82}{400+\frac{6000}{x}}\Rightarrow x=15\%$

Đáp án D

Câu 11: Chia a gam acetic acid thành 2 phần bằng nhau: 

-Phần 1: Trung hòa vừa đủ bởi 0,5 lít dung dịch NaOH 0,4 M

-Phần 2: Thực hiện phản ứng ester hóa với ethyl alcohol thu được m gam ester (giả sử hiệu suất phản ứng là 100%)

Vậy m có giá trị là: 

A. 16,7 gam                                       

B. 17,6 gam

C. 16,8 gam                                       

D. 18,6 gam

Lời giải:

$n_{NaOH}=n_{C{H}_{3}COOH}=0,2mol$

$C{H}_3\text{COO}H+C_2{H}_{5}OH\stackrel{H_{2}S{O}_4,t^o}{\rightleftarrows }C{H}_3\text{COO}{C}_2{H}_5+H_{2}O$

Mà hiệu suất là 100% nên n_ester =$n_{NaOH}=n_{C{H}_{3}COOH}=0,2mol$

m_ester = 0,2.88=17,6 g

Đáp án B

Câu 12: Cho 150 gam acetic acid tác dụng với 161 gam ethyl alcohol có H₂SO₄ đặc làm xúc tác. Khi phản ứng xảy ra xong thì có 60% lượng axit chuyển thành ester. Khối lượng ester thu được sau khi phản ứng kết thúc là: 

A. 132 gam                

B. 230 gam             

C. 235 gam          

D. 240 gam

Lời giải:

$C{H}_3\text{COO}H+C_2{H}_{5}OH\stackrel{H_{2}S{O}_4,t^o}{\rightleftarrows }C{H}_3\text{COO}{C}_2{H}_5+H_{2}O$                   

Ban đầu              2,5              3,5                                                         mol

Phản ứng            2,5               2,5                                2,5

Do hiệu suất là 60% nên số mol ester là 2,5.60% = 1,5 mol

Khối lượng của ester là 1,5.88= 132 g

Đáp án A

Câu 13: Cho 12 gam acetic acid tác dụng với 9,2 gam ethylic alcohol đun nóng và có mặt H₂SO₄ đặc làm xúc tác (hiệu suất 100%) khối lượng ethyl acetate là :    

A. 8,8g                 

B. 88 g           

C. 17,6 g     

D. 176 g

Lời giải:

$C{H}_3\text{COO}H+C_2{H}_{5}OH\stackrel{H_{2}S{O}_4,t^o}{\rightleftarrows }C{H}_3\text{COO}{C}_2{H}_5+H_{2}O$             

Ban đầu        0,2          0,2                                                             mol

Suy ra khối lượng ester thu được là 0,2.88 = 17,6 g

Đáp án C

Câu 14: Hòa tan hoàn toàn 24 gam CuO vào dung dịch CH₃COOH 10% . Khối lượng dung dịch CH₃COOH cần dùng là:      

A. 360 gam.          

B. 380 gam.

C. 340 gam.          

D. 320 gam.

Lời giải:

$CuO+2C{H}_3\text{COO}H\to {\left(C{H}_3\text{COO}\right)}_{2}Cu+H_{2}O$

  0,3         0,6         mol

$\Rightarrow m_{C{H}_3\text{COO}H}=0,6.60=36g$

$\Rightarrow m_{\text{dd}C{H}_3\text{COO}H}=\frac{36.100\%}{10\%}=360g$

Đáp án A

Câu 15: Cho 20,5 gam hỗn hợp ethyl alcohol và acetic acid tác dụng với kali dư thu được 4,48 lít H₂ (đktc). Nếu cho hỗn hợp đó thực hiện phản ứng ester hóa thì khối lượng ester thu được là bao nhiêu? Biết H= 100%

A. 10 gam        

B. 12 gam    

C. 13,2 gam     

D. 14,2 gam

Lời giải:

Gọi số mol của ancol và axit lần lượt là x, y mol

$C_2{H}_{5}OH+K\to C_2{H}_{5}OK+\frac{1}{2}{H}_2$

  x                                         0,5x   mol

$C{H}_{3}COOH+K\to C{H}_{3}COOK+\frac{1}{2}{H}_2$

y                                                   0,5y   mol

Ta có hệ phương trình:

$\left\{\begin{array}{c}0,5x+0,5y=0,2\\ 46x+60y=20,5\end{array}\Rightarrow \left\{\begin{array}{c}x=0,25\\ y=0,15\end{array}\right.\right.$

Phản ứng ester hóa:

$C{H}_3\text{COO}H+C_2{H}_{5}OH\stackrel{H_{2}S{O}_4,t^o}{\rightleftarrows }C{H}_3\text{COO}{C}_2{H}_5+H_{2}O$               

 Ban đầu       0,15                0,25   mol

Phản ứng        0,15               0,15                          0,15   mol

Khối lượng ester là 0,15.88= 13,2 g

Đáp án C

Xem thêm phương pháp giải các dạng bài tập Hóa học lớp 9 hay, chi tiết khác:

• Bài tập về phản ứng ester hóa và cách giải
• Phản ứng tráng gương của glucose và cách giải bài tập
• Thủy phân chất béo và cách giải bài tập
• Thủy phân tinh bột, Cellulose và cách giải bài tập
• Tính số mắt xích polymer và cách giải bài tập

Xem thêm các loạt bài Để học tốt Hóa học 9 hay khác:

• Giải bài tập Hóa học 9
• Giải sách bài tập Hóa 9
• Đề thi Hóa học 9
• Wiki 200 Tính chất hóa học
• Wiki 3000 Phản ứng hóa học quan trọng

• Hơn 20.000 câu trắc nghiệm Toán,Văn, Anh lớp 9 có đáp án

---

---

---