10+ Cảm nhận bài thơ Mẹ và quả (điểm cao)

Tổng hợp 10+ Cảm nhận bài thơ Mẹ và quả điểm cao, hay nhất giúp học sinh có thêm tài liệu tham khảo để viết văn hay hơn.

10+ Cảm nhận bài thơ Mẹ và quả (điểm cao)

Dàn ý Cảm nhận bài thơ Mẹ và quả

I. Mở bài:

- Giới thiệu tác giả Nguyễn Khoa Điềm: Nhà thơ tiêu biểu của nền văn học hiện đại Việt Nam, nổi bật với những sáng tác giàu chất suy tư, trữ tình và mang màu sắc chính luận.

- Giới thiệu bài thơ Mẹ và quả: Một tác phẩm cảm động ca ngợi tình mẫu tử, thể hiện sự hy sinh, tình yêu thương và nỗi lo lắng của người con trước công lao to lớn của mẹ.

- Khái quát nội dung chính: Bài thơ sử dụng hình ảnh ẩn dụ về “quả” để thể hiện công lao sinh thành, dưỡng dục của mẹ và trách nhiệm của người con.

II. Thân bài:

1. Cảm nhận về hai khổ thơ đầu:

- Hình ảnh “mùa quả mẹ hái được” và “tay mẹ vun trồng” thể hiện sự chăm sóc tỉ mỉ, công phu khó nhọc của mẹ.

- Những mùa quả “lặn rồi lại mọc” gợi lên sự tuần hoàn của thiên nhiên, đồng thời nhấn mạnh sự cần mẫn, bền bỉ của mẹ trong hành trình nuôi con khôn lớn.

- Hình ảnh tương phản giữa “lũ chúng tôi” (con cái) lớn lên và “những bí và bầu” lớn xuống:

+ “Bí và bầu lớn xuống” gợi liên tưởng đến những giọt mồ hôi rơi xuống đất, phản ánh sự hy sinh lặng lẽ của mẹ.

+ Tình yêu thương của mẹ không chỉ nuôi dưỡng con mà còn được thể hiện qua những giọt mồ hôi thầm lặng, gửi gắm vào từng công việc nhỏ bé hằng ngày.

2. Cảm nhận về khổ thơ cuối:

- Hình ảnh “chúng tôi, một thứ quả trên đời” mang ý nghĩa ẩn dụ sâu sắc: Mỗi người con đều là “quả” mà mẹ đã dày công vun trồng.

- “Bảy mươi tuổi mẹ đợi chờ được hái”:

+ Con người trưởng thành, chín muồi cả về thể chất lẫn tâm hồn, là lúc mẹ mong mỏi nhìn thấy con trưởng thành, thành đạt và báo đáp công ơn sinh thành.

- Nỗi hoảng sợ của người con:

+ “Tôi hoảng sợ ngày bàn tay mẹ mỏi – Mình vẫn còn một thứ quả non xanh.”

+ Sự lo lắng, tự trách khi nhận ra rằng mình chưa đủ trưởng thành, chưa đền đáp được công ơn mẹ trong khi mẹ đã già yếu.

+ Lời thơ mang ý nghĩa sâu xa, không chỉ là tình cảm cá nhân mà còn thể hiện trách nhiệm của mỗi người con đối với mẹ và gia đình.

3. Đặc sắc nghệ thuật của bài thơ:

- Hình ảnh ẩn dụ đặc sắc: Mẹ gắn liền với hình ảnh người trồng cây, quả tượng trưng cho con cái.

- Ngôn ngữ giản dị, mộc mạc nhưng giàu tính biểu cảm.

- Nhịp thơ nhẹ nhàng, sâu lắng, phù hợp với nội dung trữ tình.

- Cách thể hiện tình mẫu tử mới lạ: Không trực tiếp bày tỏ mà gửi gắm qua hình ảnh thiên nhiên, cây cối.

III. Kết bài:

- Khẳng định giá trị nội dung: Bài thơ ca ngợi công lao to lớn của mẹ, thức tỉnh lòng biết ơn và trách nhiệm của con cái.

- Liên hệ bản thân: Mỗi người con cần trân trọng tình yêu thương của mẹ, sớm trưởng thành để không làm mẹ phải đợi chờ trong mỏi mòn.

Cảm nhận bài thơ Mẹ và quả - mẫu 1

Dưới ngòi bút của Nguyễn Khoa Điềm, bài thơ “Mẹ và quả” đã khắc họa một cách xúc động hình ảnh người mẹ tảo tần, giàu yêu thương, luôn hy sinh thầm lặng vì con cái. Bài thơ không chỉ là lời tri ân dành cho những người mẹ mà còn là lời nhắc nhở mỗi người con về trách nhiệm đối với bậc sinh thành.

Bài thơ mở đầu bằng hình ảnh những mùa quả mà người mẹ vun trồng. Đó không chỉ là thành quả của sự chăm sóc, lao động cần cù mà còn là biểu tượng của những tháng ngày hy sinh, chắt chiu vì con cái:

“Những mùa quả mẹ tôi hái được

Mẹ vẫn trông vào tay mẹ vun trồng

Những mùa quả lặn rồi lại mọc

Như mặt trời, khi như mặt trăng.”

Những mùa quả nối tiếp nhau, năm tháng cứ thế trôi đi, nhưng hình ảnh người mẹ vẫn luôn gắn bó với vườn cây, với sự cần mẫn chăm sóc, vun trồng. Những mùa quả ấy không chỉ đơn thuần là những vụ mùa mà còn là kết tinh của tình yêu thương và sự hy sinh thầm lặng. Nhà thơ đã so sánh những mùa quả với mặt trời và mặt trăng – hai hình ảnh mang tính chu kỳ, vĩnh hằng, gợi lên sự tuần hoàn bất tận của thiên nhiên cũng như sự tiếp nối không ngừng của tình mẫu tử. Dù cuộc đời có thay đổi, dù thời gian có trôi qua, tình yêu của mẹ dành cho con vẫn bền bỉ như vậy.

Tác giả tiếp tục làm rõ hơn sự gắn bó giữa người mẹ và những gì bà vun trồng bằng hình ảnh so sánh rất độc đáo:

“Lũ chúng tôi từ tay mẹ lớn lên

Còn những bí và bầu thì lớn xuống

Chúng mang dáng giọt mồ hôi mặn

Rỏ xuống lòng thầm lặng mẹ tôi.”

Những đứa con lớn lên nhờ bàn tay chăm sóc của mẹ, trong khi những trái bầu, trái bí lại lớn xuống, như một sự đối lập tự nhiên nhưng đầy ý nghĩa. Hình ảnh “giọt mồ hôi mặn” rơi xuống đất là một chi tiết giàu tính biểu tượng, thể hiện những vất vả nhọc nhằn của người mẹ khi nuôi con khôn lớn. Mẹ âm thầm hy sinh, chẳng bao giờ kêu ca hay đòi hỏi, tình yêu ấy lặng lẽ mà sâu nặng, như đất lành nuôi dưỡng cây cối, như sự bao dung của mẹ dành cho con cái suốt đời.

Điểm nhấn của bài thơ nằm ở khổ cuối cùng, nơi tác giả bày tỏ nỗi lòng của một người con khi nhận ra sự hữu hạn của thời gian và sự vô tận của tình mẹ:

“Và chúng tôi, một thứ quả trên đời

Bảy mươi tuổi mẹ đợi chờ được hái

Tôi hoảng sợ ngày bàn tay mẹ mỏi

Mình vẫn còn một thứ quả non xanh?”

Mỗi đứa con đều là một “thứ quả” mà mẹ vun trồng, nuôi dưỡng suốt cả cuộc đời. Nhưng nếu những loại quả thông thường có mùa thu hoạch rõ ràng, thì con người trưởng thành hay chưa lại là điều không thể đo đếm bằng thời gian. Câu thơ “Bảy mươi tuổi mẹ đợi chờ được hái” vừa gợi lên hình ảnh một người mẹ cả đời trông ngóng con trưởng thành, vừa mang nỗi niềm chờ đợi được đền đáp bằng sự hiếu thảo của con cái. Nhưng điều làm người con hoảng sợ chính là khi “bàn tay mẹ mỏi”, mẹ đã già yếu, đã đi qua gần hết cuộc đời, mà con vẫn còn là một “quả non xanh”, vẫn chưa thực sự chín chắn, chưa thể báo đáp công ơn mẹ.

Bài thơ là một lời nhắc nhở sâu sắc về lòng hiếu thảo, về trách nhiệm của mỗi người con đối với cha mẹ. Hạnh phúc đôi khi không nằm ở những điều lớn lao mà chỉ đơn giản là sự trưởng thành đúng lúc để có thể khiến mẹ an lòng. Bởi lẽ, điều một người mẹ mong mỏi nhất không phải là những món quà xa xỉ, mà chính là nhìn thấy con mình đủ vững vàng để tự bước đi trên đường đời.

Nguyễn Khoa Điềm đã sử dụng hình ảnh giàu tính biểu tượng cùng ngôn ngữ mộc mạc, giản dị nhưng sâu sắc để truyền tải thông điệp đầy nhân văn về tình mẫu tử. Mẹ chính là người gieo trồng, chăm bẵm, nâng đỡ những đứa con trên hành trình lớn khôn. Và mỗi người con, đừng để đến khi bàn tay mẹ đã mỏi mới giật mình nhận ra mình vẫn chưa đủ trưởng thành.

Cảm nhận bài thơ Mẹ và quả - mẫu 2

Bài thơ “Mẹ và quả” của Nguyễn Khoa Điềm là một tác phẩm đầy cảm xúc, thể hiện tình mẫu tử thiêng liêng và sâu sắc. Bài thơ không chỉ nói về sự hy sinh, tần tảo của mẹ mà còn là lời nhắc nhở về trách nhiệm, sự trưởng thành của những đứa con.

Những hình ảnh trong bài thơ gắn liền với cây cối, mùa màng, mang ý nghĩa ẩn dụ về cuộc đời con người. Mở đầu bài thơ, tác giả viết:

“Những mùa quả mẹ tôi hái được

Mẹ vẫn trông vào tay mẹ vun trồng

Những mùa quả lặn rồi lại mọc

Như mặt trời, khi như mặt trăng.”

Hình ảnh những mùa quả cứ lặn rồi lại mọc gợi lên sự tuần hoàn của thời gian, của cuộc đời. Người mẹ cần mẫn vun trồng, chăm sóc, mong mỏi từng mùa trái chín. Hình ảnh đó không chỉ đơn thuần là nói về việc trồng trọt, mà sâu xa hơn, nó nói đến quá trình nuôi dạy con cái của người mẹ. Mẹ dồn tâm huyết, sức lực, tình yêu thương để con khôn lớn, trưởng thành. Từ hình ảnh quả chín, Nguyễn Khoa Điềm đã khéo léo ẩn dụ về sự trưởng thành của mỗi con người.

Trong hai khổ thơ tiếp theo, tác giả đi sâu hơn vào hình ảnh người mẹ và sự gắn kết giữa mẹ với con cái:

“Lũ chúng tôi từ tay mẹ lớn lên

Còn những bí và bầu thì lớn xuống

Chúng mang dáng giọt mồ hôi mặn

Rỏ xuống lòng thầm lặng mẹ tôi.”

Cách so sánh giữa con cái “lớn lên” và bầu bí “lớn xuống” mang đến một hình ảnh đối lập nhưng đầy ý nghĩa. Những đứa con trưởng thành, vươn lên trong cuộc đời nhờ vào sự hy sinh của mẹ, trong khi mẹ âm thầm chịu đựng, gánh vác nhọc nhằn. Hình ảnh giọt mồ hôi rơi xuống lòng mẹ mang đến cảm giác xúc động về sự vất vả, hy sinh thầm lặng mà người mẹ gánh chịu. Mẹ không than vãn, không đòi hỏi, chỉ lặng lẽ hy sinh để con có thể vững bước vào đời.

Khổ thơ cuối cùng là lời bộc bạch đầy chân thành của người con về nỗi lo lắng khi nghĩ đến mẹ:

“Và chúng tôi, một thứ quả trên đời

Bảy mươi tuổi mẹ đợi chờ được hái

Tôi hoảng sợ ngày bàn tay mẹ mỏi

Mình vẫn còn một thứ quả non xanh?”

Ở đây, hình ảnh người mẹ không chỉ là người trồng cây, mà còn là người chờ đợi kết quả từ những gì mình vun đắp. Câu thơ “Bảy mươi tuổi mẹ đợi chờ được hái” gợi lên nỗi khắc khoải của mẹ, khi cả cuộc đời chỉ mong nhìn thấy con trưởng thành, sống tốt. Nhưng điều khiến người con lo lắng chính là “bàn tay mẹ mỏi”, tức là mẹ ngày một già đi, sức khỏe suy yếu, mà bản thân mình vẫn còn “non xanh”, chưa đủ trưởng thành để đáp lại công ơn dưỡng dục của mẹ.

Nỗi “hoảng sợ” ở đây không chỉ là sự lo lắng cho mẹ, mà còn là nỗi day dứt của người con trước sự hy sinh to lớn mà mẹ đã dành cho mình. Người con nhận ra rằng, nếu bản thân không nỗ lực, không sống xứng đáng với những gì mẹ đã hy sinh, thì khi mẹ không còn nữa, sự ân hận sẽ mãi mãi đeo bám. Đây cũng là thông điệp mà bài thơ muốn truyền tải: mỗi người con phải luôn ý thức về trách nhiệm của mình, phải sống sao cho xứng đáng với công lao dưỡng dục của cha mẹ.

Nguyễn Khoa Điềm đã sử dụng những hình ảnh gần gũi, bình dị nhưng giàu sức gợi để thể hiện tình mẫu tử. Những hình ảnh quả chín, bầu bí, giọt mồ hôi đều mang ý nghĩa tượng trưng sâu sắc. Câu thơ tuy ngắn gọn nhưng hàm chứa nhiều tầng ý nghĩa, vừa là lời tri ân với mẹ, vừa là lời tự vấn về sự trưởng thành của mỗi con người.

Bài thơ không chỉ là câu chuyện về một người mẹ cụ thể, mà còn là câu chuyện chung của tất cả những người mẹ trên thế gian này. Người mẹ nào cũng mong con mình trưởng thành, sống tốt, nhưng không phải ai cũng nhận ra được điều đó sớm để đáp lại công ơn của mẹ. Vì thế, bài thơ “Mẹ và quả” không chỉ là một bài thơ về tình mẫu tử, mà còn là một lời nhắc nhở mỗi người phải trân trọng những gì mẹ đã làm cho mình, và phải sống sao cho xứng đáng với tình yêu thương vô bờ bến ấy.

Cảm nhận bài thơ Mẹ và quả - mẫu 3

Trong bài thơ “Mẹ và quả”, Nguyễn Khoa Điềm đã thể hiện một cách xúc động hình ảnh người mẹ cần mẫn, hi sinh vì con cái. Qua hình tượng cây trái và quá trình trưởng thành của con người, tác giả gửi gắm thông điệp về tình mẫu tử thiêng liêng và trách nhiệm của mỗi người con đối với mẹ.

Bài thơ mở đầu bằng hình ảnh những mùa quả mà người mẹ đã vun trồng:

“Những mùa quả mẹ tôi hái được

Mẹ vẫn trông vào tay mẹ vun trồng

Những mùa quả lặn rồi lại mọc

Như mặt trời, khi như mặt trăng.”

Những mùa quả nối tiếp nhau, tượng trưng cho sự tuần hoàn của thiên nhiên cũng như sự nối tiếp của công lao chăm sóc, hi sinh mà mẹ dành cho con. Dù mùa quả này qua đi, mùa quả khác lại đến, nhưng hình ảnh người mẹ vẫn luôn hiện hữu, kiên trì, bền bỉ, gắn bó với vườn cây, với cuộc sống. So sánh “những mùa quả” với “mặt trời, mặt trăng” cho thấy sự bất biến của tình mẹ – tình yêu thương ấy không bao giờ mất đi, mà cứ lặp đi lặp lại qua từng năm tháng, như quy luật của vũ trụ.

Hình ảnh người mẹ tiếp tục được khắc họa rõ nét hơn qua hai khổ thơ tiếp theo:

“Lũ chúng tôi từ tay mẹ lớn lên

Còn những bí và bầu thì lớn xuống

Chúng mang dáng giọt mồ hôi mặn

Rỏ xuống lòng thầm lặng mẹ tôi.”

Cách đối lập giữa “lớn lên” và “lớn xuống” tạo nên một sự so sánh đầy ý nghĩa. Những đứa con ngày càng trưởng thành, còn những trái bí, trái bầu cứ đong đưa, rủ xuống như những giọt mồ hôi kết tinh từ công sức lao động của mẹ. Hình ảnh “giọt mồ hôi mặn” rơi xuống không chỉ thể hiện sự vất vả, hi sinh của mẹ mà còn gợi lên sự âm thầm, lặng lẽ của tình mẫu tử. Mẹ không bao giờ kể công, không mong cầu sự đền đáp, nhưng tình thương ấy luôn chảy tràn trong từng việc làm, từng hy sinh thầm lặng.

Nhưng điều khiến bài thơ trở nên ám ảnh chính là những dòng thơ cuối, khi tác giả thể hiện nỗi trăn trở của người con trước quy luật của thời gian:

“Và chúng tôi, một thứ quả trên đời

Bảy mươi tuổi mẹ đợi chờ được hái

Tôi hoảng sợ ngày bàn tay mẹ mỏi

Mình vẫn còn một thứ quả non xanh?”

Mỗi con người là một “thứ quả” mà mẹ đã dày công nuôi dưỡng. Nhưng liệu đến khi nào con mới thực sự “chín” – mới đủ trưởng thành, đủ vững vàng để đền đáp công lao của mẹ? Câu thơ “Bảy mươi tuổi mẹ đợi chờ được hái” chất chứa nỗi chờ mong dai dẳng của mẹ, không phải mong con mang đến vinh hoa phú quý, mà chỉ mong con trưởng thành, sống có ý nghĩa. Nhưng điều đáng sợ là khi mẹ đã già, đã yếu, mà con vẫn còn “non xanh”, vẫn chưa thực sự chín chắn, chưa thể làm mẹ yên lòng.

Bài thơ không chỉ ca ngợi tình mẫu tử mà còn là một lời nhắc nhở thấm thía về trách nhiệm của mỗi người con. Tình yêu của mẹ là vô điều kiện, nhưng thời gian của mẹ không phải là mãi mãi. Đừng để đến khi mẹ đã già nua, khi “bàn tay mẹ mỏi” rồi mới giật mình nhận ra mình chưa làm được gì để mẹ vui lòng.

Nguyễn Khoa Điềm đã sử dụng những hình ảnh gần gũi, mộc mạc nhưng đầy sức gợi để truyền tải thông điệp sâu sắc về tình mẹ. Cách dùng phép ẩn dụ – mẹ là người vun trồng, con là quả – đã làm nổi bật mối quan hệ thiêng liêng giữa cha mẹ và con cái. Giọng thơ trữ tình nhưng không bi lụy, mà thấm đượm suy tư, khiến người đọc không khỏi xúc động và tự nhìn lại chính mình.

Qua bài thơ này, mỗi chúng ta đều có thể tự hỏi: Mình đã thực sự trưởng thành hay chưa? Mình đã làm gì để mẹ vui lòng? Và quan trọng nhất, liệu có đang để mẹ phải mỏi mòn chờ đợi trong sự hi sinh lặng lẽ ấy hay không?

Cảm nhận bài thơ Mẹ và quả - mẫu 4

Bài thơ “Mẹ và quả” của Nguyễn Khoa Điềm là một tác phẩm mang ý nghĩa sâu sắc về tình mẫu tử. Bằng những hình ảnh giản dị nhưng đầy sức gợi, bài thơ ca ngợi sự hy sinh thầm lặng của mẹ và khắc họa nỗi lo lắng của người con khi nhận ra mình chưa thực sự trưởng thành.

Ngay từ những câu thơ đầu tiên, tác giả đã vẽ nên hình ảnh người mẹ gắn liền với thiên nhiên, cây cối và mùa màng:

“Những mùa quả mẹ tôi hái được

Mẹ vẫn trông vào tay mẹ vun trồng

Những mùa quả lặn rồi lại mọc

Như mặt trời, khi như mặt trăng.”

Hình ảnh “mùa quả” được lặp đi lặp lại gợi lên sự tuần hoàn của thời gian, sự chăm sóc bền bỉ của mẹ qua từng năm tháng. Người mẹ không chỉ hái quả mà còn tự mình vun trồng, kiên nhẫn chờ đợi sự sinh sôi nảy nở. Cách so sánh “như mặt trời, khi như mặt trăng” cho thấy quy luật tự nhiên không thể thay đổi, cũng giống như quy luật cuộc đời: mẹ luôn là người cho đi, luôn hy sinh vì con.

Hình ảnh những đứa con và cây trái tiếp tục xuất hiện trong khổ thơ tiếp theo:

“Lũ chúng tôi từ tay mẹ lớn lên

Còn những bí và bầu thì lớn xuống

Chúng mang dáng giọt mồ hôi mặn

Rỏ xuống lòng thầm lặng mẹ tôi.”

Nhà thơ đã tạo ra sự đối lập thú vị: con cái thì lớn lên, còn bầu bí lại lớn xuống. Hình ảnh ấy mang ý nghĩa tượng trưng sâu sắc: con cái nhờ công nuôi dưỡng của mẹ mà trưởng thành, trong khi mẹ lại ngày càng già đi, sức khỏe hao mòn theo năm tháng. Hình ảnh “giọt mồ hôi mặn” không chỉ diễn tả sự vất vả, nhọc nhằn mà còn thể hiện sự hy sinh lặng lẽ của mẹ. Mẹ không cần những lời cảm ơn hay sự ghi nhận, mẹ chỉ âm thầm chịu đựng vì con.

Nhưng điều khiến bài thơ trở nên đặc biệt chính là nỗi lo lắng, băn khoăn của người con khi nhìn lại chặng đường trưởng thành của mình:

“Và chúng tôi, một thứ quả trên đời

Bảy mươi tuổi mẹ đợi chờ được hái

Tôi hoảng sợ ngày bàn tay mẹ mỏi

Mình vẫn còn một thứ quả non xanh?”

Người con tự ví mình như một “thứ quả trên đời”, một thành quả mà mẹ đã dành cả cuộc đời để nuôi dưỡng. Nhưng mẹ đã bảy mươi tuổi rồi, đã dành cả cuộc đời đợi chờ, vậy mà con vẫn chưa thực sự trưởng thành. Câu thơ “Bảy mươi tuổi mẹ đợi chờ được hái” không chỉ thể hiện sự mong mỏi mà còn ẩn chứa sự chờ đợi vô vọng của mẹ.

Nỗi “hoảng sợ” trong câu thơ tiếp theo làm nổi bật tâm trạng day dứt của người con. Khi mẹ đã mỏi mệt, khi thời gian không còn nhiều, con vẫn chưa đủ chín muồi, chưa đủ trưởng thành để đáp lại công lao của mẹ. Hình ảnh “quả non xanh” là một phép ẩn dụ đầy ám ảnh: nó không chỉ tượng trưng cho sự chưa trưởng thành mà còn thể hiện nỗi lo sợ khi con chưa làm được gì cho mẹ mà mẹ đã già yếu.

Bài thơ tuy ngắn nhưng lại chứa đựng những tầng ý nghĩa sâu sắc. Tác giả không chỉ nói về tình mẹ con mà còn gửi gắm thông điệp về trách nhiệm của mỗi người đối với mẹ mình. Khi còn nhỏ, ta luôn nghĩ mẹ sẽ mãi ở bên cạnh, mãi lo lắng cho ta. Nhưng thời gian trôi qua, ta dần trưởng thành, và mẹ thì già đi. Đến một lúc nào đó, ta nhận ra rằng nếu mình không kịp trưởng thành, không kịp đáp đền công ơn sinh thành, thì có thể sẽ chẳng còn cơ hội nữa.

Về nghệ thuật, bài thơ sử dụng những hình ảnh gần gũi, giản dị nhưng giàu sức gợi. Cách ví von mẹ như người trồng cây, con như quả chín hay “quả non xanh” giúp người đọc dễ dàng cảm nhận được sự hy sinh của mẹ và trách nhiệm của con cái. Câu thơ tự nhiên, mộc mạc nhưng mang lại cảm xúc chân thực, sâu lắng.

Qua bài thơ “Mẹ và quả”, Nguyễn Khoa Điềm không chỉ khắc họa hình ảnh người mẹ tảo tần mà còn đặt ra một câu hỏi lớn cho tất cả chúng ta: Liệu khi mẹ già đi, ta đã đủ trưởng thành để làm mẹ yên lòng chưa? Câu hỏi ấy không chỉ là nỗi băn khoăn của riêng tác giả, mà còn là điều mỗi người con cần suy ngẫm.

Cảm nhận bài thơ Mẹ và quả - mẫu 5

Nguyễn Khoa Điềm là một trong những nhà thơ tiêu biểu của nền thơ ca hiện đại Việt Nam. Thơ ông thường mang đậm suy tư, triết lý về cuộc sống, về con người và quê hương. Trong bài thơ Mẹ và quả, tác giả không chỉ khắc họa hình ảnh người mẹ với tình yêu thương vô bờ bến mà còn thể hiện những trăn trở của người con về sự trưởng thành của chính mình.

Bài thơ mở đầu bằng hình ảnh quen thuộc của người mẹ đang chăm sóc những mùa quả:

“Những mùa quả mẹ tôi hái được

Mẹ vẫn trông vào tay mẹ vun trồng

Những mùa quả lặn rồi lại mọc

Như mặt trời, khi như mặt trăng.”

Những mùa quả tượng trưng cho thời gian, cho công sức của mẹ đã bỏ ra suốt cuộc đời để chăm lo cho con cái. Hình ảnh “mùa quả lặn rồi lại mọc” như mặt trời, mặt trăng nhấn mạnh tính tuần hoàn, bất biến của tình mẹ. Dù thời gian có trôi đi, dù con lớn khôn hay trưởng thành thế nào, mẹ vẫn luôn là người dõi theo, lo lắng và hi sinh vì con.

Ở khổ thơ tiếp theo, tác giả tiếp tục sử dụng hình ảnh ẩn dụ để làm nổi bật sự hi sinh thầm lặng của mẹ:

“Lũ chúng tôi từ tay mẹ lớn lên

Còn những bí và bầu thì lớn xuống

Chúng mang dáng giọt mồ hôi mặn

Rỏ xuống lòng thầm lặng mẹ tôi.”

Sự đối lập giữa “lớn lên” của con và “lớn xuống” của bầu, bí là một cách diễn đạt đầy sáng tạo. Con trưởng thành từng ngày là nhờ công sức, mồ hôi nước mắt của mẹ. Những giọt mồ hôi ấy không chỉ là biểu tượng của sự vất vả, nhọc nhằn mà còn thể hiện tình yêu thương bao la mẹ dành cho con. Hình ảnh “lòng thầm lặng mẹ tôi” gợi lên sự hi sinh không cần báo đáp, không cần nói ra nhưng vô cùng thiêng liêng và sâu sắc.

Tuy nhiên, nếu hai khổ thơ đầu là sự tri ân về công lao của mẹ, thì khổ thơ cuối lại mang một nỗi trăn trở đầy ám ảnh:

“Và chúng tôi, một thứ quả trên đời

Bảy mươi tuổi mẹ đợi chờ được hái

Tôi hoảng sợ ngày bàn tay mẹ mỏi

Mình vẫn còn một thứ quả non xanh?”

Ở đây, con người được ví như một “thứ quả”, và người mẹ đã dành cả cuộc đời để vun trồng, nuôi dưỡng. Nhưng nỗi lo lắng lớn nhất của tác giả không phải là sự già yếu của mẹ, mà là sự chậm trưởng thành của bản thân. Hình ảnh “quả non xanh” không chỉ đơn thuần nói về tuổi tác, mà còn thể hiện sự chưa chín chắn, chưa đủ vững vàng để mẹ yên tâm. Khi bàn tay mẹ đã mỏi, đã không còn đủ sức để vun trồng nữa, liệu con đã thực sự trưởng thành hay chưa?

Bài thơ không chỉ ca ngợi tình mẫu tử mà còn là một lời nhắc nhở sâu sắc. Mỗi người con đều có một hành trình trưởng thành, nhưng điều quan trọng là đừng để mẹ phải đợi chờ quá lâu. Mẹ có thể dành cả đời để hi sinh cho con, nhưng con không thể mãi “non xanh” trong sự bao bọc ấy.

Nguyễn Khoa Điềm đã sử dụng những hình ảnh bình dị nhưng giàu ý nghĩa để truyền tải thông điệp về tình mẹ. Giọng thơ nhẹ nhàng, sâu lắng nhưng lại đầy trăn trở, khiến người đọc không thể không suy ngẫm. Tình mẹ là vĩnh cửu, nhưng thời gian của mẹ thì hữu hạn. Vì vậy, đừng đợi đến khi “bàn tay mẹ mỏi” rồi mới giật mình nhận ra sự hi sinh thầm lặng ấy.

Cảm nhận bài thơ Mẹ và quả - mẫu 6

Bài thơ “Mẹ và quả” của Nguyễn Khoa Điềm là một tác phẩm mang đậm triết lý về tình mẫu tử và sự trưởng thành của con cái. Thông qua hình ảnh người mẹ và cây trái, nhà thơ thể hiện những suy tư sâu sắc về sự hy sinh thầm lặng của mẹ cũng như trách nhiệm của người con đối với công ơn sinh thành, dưỡng dục.

Mở đầu bài thơ, hình ảnh người mẹ hiện lên trong công việc quen thuộc – trồng cây, hái quả:

“Những mùa quả mẹ tôi hái được

Mẹ vẫn trông vào tay mẹ vun trồng

Những mùa quả lặn rồi lại mọc

Như mặt trời, khi như mặt trăng.”

Người mẹ được khắc họa qua công việc lao động miệt mài, vừa gieo trồng, chăm sóc, vừa chờ đợi cây ra hoa kết trái. Hình ảnh “mùa quả lặn rồi lại mọc” gợi vòng tuần hoàn của thiên nhiên, nhưng đồng thời cũng gợi lên sự luân chuyển của cuộc đời. Dù thời gian có trôi đi, mẹ vẫn không ngừng chăm lo cho con, không ngừng vun đắp với niềm hy vọng lớn lao. Việc so sánh “như mặt trời, khi như mặt trăng” còn gợi ra sự bền bỉ, liên tục, không dứt của vòng quay thời gian – cũng như tình yêu của mẹ đối với con không bao giờ đổi thay.

Sang khổ thơ tiếp theo, tác giả mở rộng hình ảnh để nói về mối quan hệ giữa mẹ và con:

“Lũ chúng tôi từ tay mẹ lớn lên

Còn những bí và bầu thì lớn xuống

Chúng mang dáng giọt mồ hôi mặn

Rỏ xuống lòng thầm lặng mẹ tôi.”

Câu thơ đầu tiên cho thấy hình ảnh đối lập: con lớn lên từ sự chăm sóc của mẹ, còn cây trái lại lớn xuống, bám sâu vào đất. Hình ảnh “bí và bầu lớn xuống” không chỉ là một quan sát tự nhiên, mà còn mang ý nghĩa tượng trưng. Trong khi con ngày càng trưởng thành, phát triển, thì mẹ lại ngày càng hao mòn theo năm tháng. Những giọt mồ hôi của mẹ chảy xuống không chỉ thấm vào đất, mà còn thấm vào những hy sinh thầm lặng, không một lời than vãn.

Khổ thơ cuối cùng của bài thơ đẩy nỗi trăn trở của người con lên đến cao trào:

“Và chúng tôi, một thứ quả trên đời

Bảy mươi tuổi mẹ đợi chờ được hái

Tôi hoảng sợ ngày bàn tay mẹ mỏi

Mình vẫn còn một thứ quả non xanh?”

Người con tự nhận mình là “một thứ quả trên đời”, một sản phẩm mà mẹ đã dành cả cuộc đời để nuôi nấng, kỳ vọng. Nhưng đến khi mẹ đã bảy mươi tuổi, đã dành cả đời đợi chờ, người con lại giật mình nhận ra mình vẫn chưa thực sự trưởng thành.

Nỗi “hoảng sợ” trong câu thơ không chỉ là sự lo lắng thông thường, mà là một sự thức tỉnh đầy xót xa. Khi bàn tay mẹ đã mỏi, khi sức mẹ đã cạn, liệu người con có đủ chín muồi để đáp lại những gì mẹ đã dành cho mình hay chưa? Hình ảnh “quả non xanh” mang ý nghĩa tượng trưng đầy ám ảnh: đó là sự chưa đủ trưởng thành, chưa đủ chín chắn, chưa đủ khả năng để làm mẹ yên lòng. Nếu con vẫn mãi “non xanh”, liệu mẹ có kịp nhìn thấy thành quả mà mình đã vun đắp?

Bài thơ không chỉ dừng lại ở câu chuyện của một cá nhân mà còn đặt ra một câu hỏi mang tính nhân sinh sâu sắc: Mỗi chúng ta, liệu đã trưởng thành đúng lúc để không làm mẹ thất vọng? Liệu chúng ta có đủ nhận thức về công ơn của mẹ và kịp thời báo đáp hay chưa?

Về nghệ thuật, bài thơ sử dụng hình ảnh giản dị, gần gũi nhưng giàu sức gợi. Cách so sánh thiên nhiên với tình mẹ tạo ra sự liên tưởng sâu sắc. Bên cạnh đó, giọng thơ nhẹ nhàng, lắng đọng nhưng vẫn chất chứa những cảm xúc mạnh mẽ.

Nhìn lại bài thơ, ta không chỉ thấy một bức tranh về tình mẹ mà còn là một lời nhắc nhở đầy ý nghĩa: Hãy trưởng thành khi mẹ còn có thể nhìn thấy điều đó. Hãy để mẹ có thể yên tâm, không phải mãi mỏi mòn đợi chờ. Đây không chỉ là trách nhiệm, mà còn là cách để bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc nhất đối với người đã sinh thành và dưỡng dục ta.

Xem thêm các bài văn mẫu hay khác:

• Cảm nhận bài thơ Mùa xuân chín
• Cảm nhận bài thơ Mùa xuân chín khổ 1
• Cảm nhận bài thơ Quê hương của Đỗ Trung Quân
• Cảm nhận bài thơ Thuyền và biển
• Cảm nhận bài thơ Trăng ơi từ đâu đến

---