Giáo án bài Thực hành tiếng việt trang 69 - Cánh diều

TUẦN……..

Tiết …..             

Ngày soạn: ……………….

      THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT:

SỐ TỪ - PHÓ TỪ

Hoạt động của GV và HS

Nội dung cần đạt

B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV):

- GV cho cả lớp quan sát bài tập trên màn chiếu và gọi 1 HS đọc câu hỏi:

?Tìm các danh từ, động từ, tính từ có trong các câu văn sau:

     Các bạn học sinh đang trao đổi rất say sưa hai bài tập cô giáo đã giao.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

HS thảo luận nhóm theo bàn.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

+ HS đại diện nhóm trình bày kết quả.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá

- Giáo viên nhận xét, đánh giá

GV nhận xét và giới thiệu bài học: Các em vừa xác định được các danh từ, động từ, tính từ trong câu. Vậy các từ còn lại: các, đang, rất, hai, đã giữ vai trò gì trong câu? Trong bài học ngày hôm nay, cô sẽ giúp các em tìm hiểu thêm về các từ đó qua bài học:  Số từ và Phó từ nhé!

- Danh từ: bạn, học sinh, bài tập, cô giáo

- Động từ: trao đổi, giao

- Tính từ: say sưa

Hoạt động của GV và HS

Nội dung cần đạt

Nội dung 1: Số từ

1. Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Tổ chức trò chơi: “Ai nhanh hơn”. GV giao nhiệm vụ cho các nhóm thực hiện (Yêu cầu đã được giao tới các nhóm từ tiết trước):

? Tìm và ghi lại những các câu văn có chứa các từ chỉ số lượng và số thứ tự trong văn bản “Bạch tuộc” của Giuyn Vec-nơ.

- GV chiếu ví dụ mẫu. HS Quan sát và phân tích các ví dụ mẫu:

? Xác định ý nghĩa của từ in đậm và cho biết chúng bổ nghĩa cho danh từ nào trong câu:

a) Đó là một con bạch tuộc dài chừng tám mét.

b) Cuộc chiến đấu kéo dài mười lăm phút.

c) Năm 1861, về phía tây bắc Tê-nê-rip, cũng ở khoảng vĩ độ này, thủy thủ tàu A-lếch-tơn phát hiện ra một con bạch tuộc khổng lồ đang bơi cùng tuyến đường.

?Nhận xét về vị trí của các số từ so với danh từ mà nó bổ sung ý nghĩa?

?Trở lại với ví dụ phần khởi động, e hãy xác định số từ có trong câu và nêu ý nghĩa?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh thực hiện theo nhóm: Tìm và ghi lại các câu văn

- HS quan sát ví dụ mẫu ->  thực hiện yêu cầu

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- Đại diện nhóm trình bày sản phẩm của nhóm.

=> Tổ trọng tài đếm nhanh và công bố nhóm thắng cuộc là nhóm tìm được nhiều câu văn đúng yêu cầu nhất.

- HS trình bày cá nhân phát hiện trên ví dụ mẫu.

=> GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định (GV)

GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

1. Số từ

- Ý nghĩa:

+ Tám, mười lăm, một: chỉ số lượng

+ 1861: chỉ số thứ tự

- Bổ sung ý nghĩa cho các danh từ:

+ tám -> mét

+ mười lăm: phút

+ 1861: Năm

+ một: con (bạch tuộc)

=> Những từ chỉ số lượng hoặc số thứ tự của sự vật ta gọi là Số từ.

- Vị trí:

+  Số từ đứng trước danh từ bổ sung ý nghĩa về số lượng

+ Số từ đứng sau danh từ bổ sung ý nghĩa về thứ tự

- Số từ: ba -> chỉ số lượng

Nội dung 2: Phó từ

2. Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

*Ví dụ 1: GV chiếu lại Bài tập phần Khởi động:

? Các từ in đậm trong câu sau bổ sung ý nghĩa cho những từ nào? Những  từ được bổ sung ý nghĩa thuộc từ loại  nào?

Các bạn học sinh đang học bài rất say sưa, cố hoàn thành ba bài tập cô giáo đã giao.

? Xác định các ý nghĩa mà từ in đậm đã bổ sung cho các động từ, tính từ và danh từ?

? Nhắc lại khái niệm Phó từ?

*Ví dụ 2:

? Các từ in đậm trong câu sau bổ sung nghĩa cho những từ nào?

a) Con vật khủng khiếp quá! (Véc-nơ)

b) Đúng là tàu đang đỗ ở chỗ nước trong...  (Véc-nơ)

c) Đó là mơ ước tự nhiên của mỗi người trong chúng ta (Brét-bơ-ry)

d) Vòi và đuôi bạch tuộc có khả năng mọc lại. (Véc-nơ)

e) Tôi biết đó là vô vọng nhưng tôi vẫn cố khởi động thiết bị liên lạc. (En-đi uya)

f) ... Anh đừng để tâm đến chuyện hôm nay. (Brét-bơ-ry)

g) Tôi cũng đưa mắt nhìn qua ô cửa và bất giác lùi lại. (Véc-nơ)

h) Dù có vấp phải cái gì, chúng ta cũng không ngại vì tàu đang đỗ ở chỗ nước trong. (Véc-nơ)

i) Tôi đã quyết định rồi. (Brét-bơ-ry)

k) Hai hàm răng bạch tuộc giống cái mỏ vẹt bằng sừng, luôn luôn mở ra, khép lại. (Véc-nơ)

? Những  từ được bổ sung ý nghĩa thuộc từ loại  nào?

? Các từ in đậm bổ sung ý nghĩa gì cho các động từ, tính từ và danh từ?

? Khái quát các ý nghĩa mà phó từ thường bổ sung cho các từ đi kèm với nó?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS nghe yêu cầu ->  thực hiện yêu cầu

- HS thảo luận theo nhóm.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

+ HS trình bày kết quả cá nhân

+ GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định (GV)

+ GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức bằng sơ đồ tư duy.

2. Phó từ

- Bổ sung ý nghĩa:

+ các -> bạn (Danh từ)

+ đang -> học (Động từ)

+ rất -> say sưa (Tính từ)

+ đã -> giao (Động từ)

- Ý nghĩa:

+ các: chỉ số nhiều

+ đang: chỉ thời gian

+ rất: chỉ mức độ

+ đã: chỉ thời gian

=> Các từ chuyên đi kèm với danh từ, động từ, tính từ hoặc đại từ để bổ sung ý nghĩa... ta gọi là phó từ.

- Bổ sung ý nghĩa:

a. quá -> khủng khiếp (Tính từ)

b. đang -> đỗ (Động từ)

c. mỗi -> người (Danh từ)

d. lại -> mọc (Động từ)

e. vẫn -> cố (Động từ)

f. đừng -> để tâm (Động từ)

g. cũng -> đưa (mắt) (Động từ)

h. không -> ngại (Động từ)

i. rồi -> quyết định (Động từ)

k. luôn luôn -> mở, khép (Động từ)

- Ý nghĩa:

+ quá: chỉ mức độ

+ đang: chỉ thời gian

+ mỗi: chỉ số ít

+ lại: chỉ sự lặp lại

+ vẫn: chỉ sự tiếp diễn

+ đừng: chỉ sự cầu khiến

+ cũng: chỉ sự diễn ra đồng thời, tương tự

+ không: chỉ sự phủ định

+ rồi: chỉ sự hoàn thành, kết quả

+ luôn luôn: chỉ tính thường xuyên, liên tục.