Bài tập amine tác dụng với acid lớp 12 (cách giải + bài tập)

Chuyên đề phương pháp giải bài tập Bài tập amine tác dụng với acid lớp 12 chương trình sách mới hay, chi tiết với bài tập tự luyện đa dạng giúp học sinh ôn tập, biết cách làm bài tập Bài tập amine tác dụng với acid.

Bài tập amine tác dụng với acid lớp 12 (cách giải + bài tập)

Thi online Hóa 12 KNTTThi online Hóa 12 CDThi online Hóa 12 CTST

A. Lý thuyết và phương pháp giải

- Amine tác dụng với acid tạo thành muối.

Ví dụ:

R(NH₂)_a + aHCl → R(NH₃Cl)_a

- Bảo toàn khối lượng: m_amine + m_acid = m_muối.

- Phân tử khối và số đồng phân của một số amine hay gặp được cho như sau:

	CH5N	C2H7N		C3H9N	C4H11N
Phân tử khối (M)	31	45		59	73
Số đồng phân	1	2		4	8

B. Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Cho 11,8 gam amine đơn chức X tác dụng vừa đủ với dung dịch HCl thu được 19,1 gam muối khan. Có bao nhiêu công thức cấu tạo ứng với công thức phân tử của X?

Hướng dẫn giải

Đặt công thức tổng quát amine X có dạng: RNH₂.

RNH₂ + HCl → RNH₃Cl

BTKL:  m_amine + m_acid = m_muối

$\Rightarrow$$n_{a\min e}=n_{HCl}=\frac{19,1-11,8}{36,5}=0,2mol$ $\Rightarrow M_{a\min e}=\frac{11,8}{0,2}=59\Rightarrow A\min e:C_3{H}_{9}N$

Ứng với công thức phân tử C₃H₉N có 4 đồng phân: CH₃CH₂CH₂NH₂; CH₃CH(NH₂)CH₃; CH₂NHCH₂CH₃; N(CH₃)₃.

Ví dụ 2: Cho 20 gam hỗn hợp gồm hai amine no, đơn chức, mạch hở tác dụng vừa đủ với V mL dung dịch HCl 1M, thu được dung dịch chứa 31,68 gam hỗn hợp muối. Giá trị của V là

A. 320.

B. 50.

C. 200.

D. 100.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: A

Bảo toàn khối lượng: m_amine + m_acid = m_muối ⇒ m_HCl = 31,68 - 20 = 11,68 gam.

$\Rightarrow n_{HCl}=\frac{11,68}{36,5}=0,32mol$ $\Rightarrow V_{HCl}=\frac{0,32}{1}=0,32L=320mL.$

C. Bài tập vận dụng

Câu 1: Cho 0,1 mol aniline (C₆H₅NH₂) tác dụng vừa đủ với acid HCl. Khối lượng muối phenyl ammonichloride (C₆H₅NH₃Cl) thu được là

A. 25,900 gam.              

B. 6,475 gam.

C. 19,425 gam.

D. 12,950 gam.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: D

C₆H₅NH₂ + HCl → C₆H₅NH₃Cl

0,1                                  0,1                               mol

Khối lượng muối thu được là: m = 0,1.129,5 = 12,95 gam.

Câu 2: Cho 2,0 gam hỗn hợp X gồm methylamine, dimethylamine phản ứng vừa đủ với 0,05 mol HCl, thu được m gam muối. Giá trị của m là

A. 3,425.

B. 4,725.

C. 2,550.

D. 3,825.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: D

Bảo toàn khối lượng: m_muối = m_amine + m_acid = 2 + 0,05.36,5 = 3,825 gam.

Câu 3: Cho 15 gam hỗn hợp hai amine đơn chức tác dụng vừa đủ với V mL dung dịch HCl 0,75M, thu được dung dịch chứa 23,76 gam hỗn hợp muối. Giá trị của V là

A. 329.

B. 320.

C. 480.

D. 720.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: B

Bảo toàn khối lượng: m_amine + m_acid = m_muối ⇒ m_HCl = 23,76 – 15 = 8,76 gam.

$\Rightarrow n_{HCl}=\frac{8,76}{36,5}=0,24mol$ $\Rightarrow V_{HCl}=\frac{0,24}{0,75}=0,32L=320mL.$

Câu 4: Cho 5,9 gam amine đơn chức X tác dụng vừa đủ với dung dịch HCl thu được 9,55 gam muối khan. Số công thức cấu tạo ứng với công thức phân tử của X là

A. 5.

B. 4.

C. 2.

D. 3.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: B

Đặt công thức tổng quát amine X có dạng: RNH₂.

RNH₂ + HCl → RNH₃Cl

BTKL:  m_amine + m_acid = m_muối

$\Rightarrow$$n_{a\min e}=n_{HCl}=\frac{9,55-5,9}{36,5}=0,1mol$ $\Rightarrow M_{a\min e}=\frac{5,9}{0,1}=59\Rightarrow A\min e:C_3{H}_{9}N$

Ứng với công thức phân tử C₃H₉N có 4 đồng phân: CH₃CH₂CH₂NH₂; CH₃CH(NH₂)CH₃; CH₂NHCH₂CH₃; N(CH₃)₃.

Câu 5: Cho 4,5 gam amine X (no, đơn chức, mạch hở) tác dụng với HCl dư, thu được 8,15 gam muối. Số nguyên tử hydrogen trong phân tử X

A. 9.

B. 5.

C. 7.

D. 11.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: C

Đặt công thức tổng quát amine X có dạng: RNH₂.

RNH₂ + HCl → RNH₃Cl

BTKL:  m_amine + m_acid = m_muối

$\Rightarrow$$n_{a\min e}=n_{HCl}=\frac{8,15-4,5}{36,5}=0,1mol$ $\Rightarrow M_{a\min e}=\frac{4,5}{0,1}=45\Rightarrow A\min e:C_2{H}_{7}N$

Vậy phân tử X có 7 nguyên tử hydrogen.

Câu 6: Trung hoà hoàn toàn 8,88 gam một amine (bậc một, mạch carbon không phân nhánh) bằng acid HCl, tạo ra 17,64 gam muối. Amine có công thức là

A. H₂NCH₂CH₂CH₂CH₂NH₂.

B. CH₃CH₂CH₂NH₂.

C. H₂NCH₂CH₂NH₂.

D. H₂NCH₂CH₂CH₂NH₂.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: D

$n_{HCl}=\frac{17,64-8,88}{36,5}=0,24mol$

Trường hợp 1: Amine đơn chức

$n_{a\min e}=n_{HCl}=0,24mol$ $\Rightarrow M_{a\min e}=\frac{8,88}{0,24}=37$(Loại).

Trường hợp 2: Amine hai chức

$n_{a\min e}=\frac{1}{2}.n_{HCl}=0,12mol$ $\Rightarrow M_{a\min e}=\frac{8,88}{0,12}=74$

⇒ Amine là H₂NCH₂CH₂CH₂NH₂.

Câu 7: Cho 19,4 gam hỗn hợp hai amine (no, đơn chức, mạch hở, kế tiếp trong dãy đồng đẳng) tác dụng hết với dung dịch HCl, thu được 34 gam muối. Công thức phân tử của hai amine là

A. C₃H₉N và C₄H₁₁N.

B. C₃H₇N và C₄H₉N.

C. CH₅N và C₂H₇N.

D. C₂H₇N và C₃H₉N.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: D

Đặt công thức tổng quát của 2 amine no, đơn chức, mạch hở có dạng: $C_{\overline{n}}{H}_{2\overline{n}+3}N$

Bảo toàn khối lượng có: m_HCl = 34 – 19,4 = 14,6 gam $\Rightarrow n_{HCl}=\frac{14,6}{36,5}=0,4mol$

$C_{\overline{n}}{H}_{2\overline{n}+3}N+HCl\to C_{\overline{n}}{H}_{2\overline{n}+4}NCl$

$n_{a\min e}=n_{HCl}=0,4mol$ $\Rightarrow M_{a\min e}=\frac{19,4}{0,4}=48,5$

$\Rightarrow 14\overline{n}+17=48,5\Rightarrow \overline{n}=2,25.$

Mà hai amine đồng đẳng liên tiếp nên công thức phân tử của hai amine là: C₂H₇N và C₃H₉N.

Câu 8: Cho 9,85 gam hỗn hợp 2 amine đơn chức, no, bậc một, kế tiếp nhau trong dãy đồng đẳng tác dụng vừa đủ với dung dịch HCl thu được 18,975 gam muối. Công thức cấu tạo của 2 amine lần lượt là

A. CH₃NH₂ và C₂H₅NH₂.

B. CH₃NH₂ và C₃H₅NH₂.

C. C₃H₇NH₂ và C₄H₉NH₂.

D. C₂H₅NH₂ và C₃H₇NH₂.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: A

Đặt công thức tổng quát của 2 amine no, đơn chức, mạch hở có dạng: $C_{\overline{n}}{H}_{2\overline{n}+1}N{H}_2$

Bảo toàn khối lượng có: m_HCl = 18,975 – 9,85 = 9,125gam $\Rightarrow n_{HCl}=\frac{9,125}{36,5}=0,25mol$

$C_{\overline{n}}{H}_{2\overline{n}+1}N{H}_2+HCl\to C_{\overline{n}}{H}_{2\overline{n}+1}N{H}_{3}Cl$

$n_{a\min e}=n_{HCl}=0,25mol$$\Rightarrow M_{a\min e}=\frac{9,85}{0,25}=39,4$

$\Rightarrow 14\overline{n}+17=39,4\Rightarrow \overline{n}=1,6.$

Mà hai amine đồng đẳng liên tiếp nên công thức phân tử của hai amine là: CH₃NH₂ và C₂H₅NH₂.

Câu 9: Cho 0,76 gam hỗn hợp X gồm hai amine đơn chức, có số mol bằng nhau, phản ứng hoàn toàn với dung dịch HCl dư, thu được 1,49 gam muối. Khối lượng của amine có phân tử khối nhỏ hơn trong 0,76 gam X là

A. 0,58 gam.

B. 0,31 gam.

C. 0,45 gam.

D. 0,38 gam.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: B

$n_X=n_{HCl}=\frac{1,49-0,76}{36,5}=0,02mol$ $\Rightarrow \overline{M_X}=\frac{0,76}{0,02}=38$

Vậy amine có phân tử khối nhỏ hơn trong X là: CH₃NH₂.

Do hai amine có số mol bằng nhau nên số mol CH₃NH₂ là 0,01 mol.

Vậy $m_{C{H}_{3}N{H}_2}=0,01.31=0,31gam.$

Câu 10: Cho 20 gam hỗn hợp gồm 3 amine no, đơn chức, là đồng đẳng liên tiếp của nhau tác dụng vừa đủ với dung dịch HCl, cô cạn dung dịch thu được 31,68 gam hỗn hợp muối. Nếu 3 amine trên được trộn theo tỉ lệ mol 1: 10: 5 theo thứ tự phân tử khối tăng dần thì CTPT của 3 amine là

A. C₂H₇N; C₃H₉N; C₄H₁₁N.

B. C₃H₉N; C₄H₁₁N; C₅H₁₃N.

C. C₃H₇N; C₄H₉N; C₅H₁₁N.

D. CH₅N; C₂H₇N; C₃H₉N.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: A

$n_{hha\min }=n_{HCl}=\frac{31,68-20}{36,5}=0,32mol$ $=x+10x+5x\Rightarrow x=0,02mol$

Amine nhỏ nhất là X ⇒ m_hh = 0,02.M_X + 10.0,02.(M_X + 14) + 5.0,02.(M_X + 28) = 20 ⇒ M_X = 45.

⇒ X là C₂H₇N ⇒ 3 amine kế tiếp: C₂H₇N ; C₃H₉N ; C₄H₁₁N.

Thi online Hóa 12 KNTTThi online Hóa 12 CDThi online Hóa 12 CTST

Xem thêm Phương pháp giải các dạng bài tập Hóa học 12 hay, chi tiết khác:

• Bài tập điều chế cellulose trinitrate
• Bài tập về tính lưỡng tính của amino acid
• Bài tập tính điện di của amino acid
• Bài tập thủy phân peptide
• Bài toán tính số mắt xích polymer
• Bài toán điều chế polymer

---