Dãy hoạt động hóa học của kim loại là gì (chi tiết nhất)

Bài viết Dãy hoạt động hóa học của kim loại là gì lớp 9 chi tiết nhất là kiến thức có trong chương trình Khoa học tự nhiên 9 giúp học sinh nắm vững kiến thức trọng tâm về Dãy hoạt động hóa học của kim loại.

Dãy hoạt động hóa học của kim loại là gì (chi tiết nhất)

1. Dãy hoạt động hóa học của kim loại

Bằng nhiều thí nghiệm khác nhau, người ta sắp xếp các kim loại và hydrogen thành dãy theo chiều giảm dần mức độ hoạt động hoá học:

K, Na, Ca, Mg, Al, Zn, Fe, Pb, H, Cu, Ag, Au.

Dãy trên gọi là dãy hoạt động hoá học.

2. Kiến thức mở rộng

Ý nghĩa của dãy hoạt động hoá học:

- Từ trái sang phải, mức độ hoạt động hoá học giảm dần.

- Các kim loại hoạt động hoá học mạnh như K, Na, Ca,... tác dụng được với nước ở điều kiện thường, giải phóng khí hydrogen.

Ví dụ: 2K + 2H₂O → 2KOH + H₂↑

- Kim loại đứng trước H có thể tác dụng với dung dịch acid, giải phóng khí hydrogen.

Ví dụ: Mg + 2HCl → MgCl₂ + H₂↑

- Kim loại đứng trước (trừ K, Na, Ca,...) có thể đẩy kim loại đứng sau ra khỏi dung dịch muối.

Ví dụ: Fe + CuCl₂ → FeCl₂ + Cu↓

3. Bài tập minh họa

Câu 1: Dãy kim loại được sắp xếp theo chiều hoạt động hóa học giảm dần là

A. Na, Mg, Zn.

B. Al, Zn, Na.

C. Mg, Al, Na.

D. Pb, Al, Mg.

Hướng dẫn giải

Đáp án A

Câu 2: Dãy kim loại tác dụng được với dung dịch Cu(NO₃)₂ tạo thành Cu kim loại là

A. Al , Zn, Fe.

B. Zn, Pb, Au.

C. Mg, Fe, Ag.

D. Na, Mg, Al.

Hướng dẫn giải

Đáp án A

B sai vì Au đứng sau Cu trong dãy hoạt động hóa học nên không đẩy được Cu ra khỏi dung dịch muối của nó.

C sai vì Ag đứng sau Cu trong dãy hoạt động hóa học nên không đẩy được Cu ra khỏi dung dịch muối của nó.

D sai vì Na là kim loại mạnh tác dụng với H₂O trước nên không đẩy Cu ra khỏi dung dịch muối của nó tạo thành kim loại.

Câu 3: Dãy hoạt động hóa học của kim loại không cho biết điều nào sau đây?

A. Mức độ hoạt động hóa học của các kim loại giảm dần từ trái qua phải.

B. Các kim loại hoạt động hoá học mạnh như K, Na, Ca,... phản ứng với nước ở điều kiện thường tạo thành kiềm và giải phóng khí H₂.

C. Kim loại đứng trước H phản ứng với một số dung dịch acid (HCl, H₂SO₄ loãng, …) giải phóng khí H₂.

D. Tất cả kim loại đứng trước đẩy kim loại đứng sau ra khỏi dung dịch muối.

Hướng dẫn giải

Đáp án D

Các kim loại đứng trước đẩy kim loại đứng sau ra khỏi dung dịch muối trừ các kim loại mạnh như K, Na, Ca,...

Câu 4: Có một mẫu dung dịch MgSO₄ bị lẫn tạp chất là ZnSO₄, có thể làm sạch mẫu dung dịch này bằng kim loại

A. Zn.

B. Mg.

C. Fe.

D. Cu.

Hướng dẫn giải

Đáp án B

Mg đứng trước Zn trong dãy hoạt động hóa học nên có thể đẩy Zn ra khỏi dung dịch muối và tạo thành MgSO₄ sẽ không bị lẫn thêm tạp chất.

Câu 5: Kim loại Cu có thể phản ứng với dung dịch của chất nào sau đây?

A. Pb(NO₃)₂.

B. HCl.

C. ZnCl₂.

D. AgNO₃.

Hướng dẫn giải

Đáp án D

Cu không phản ứng với dung dịch ZnCl₂ và Pb(NO₃)₂ vì Cu đứng sau Zn và Pb trong dãy hoạt động hóa học.

Cu không phản ứng với HCl vì Cu đứng sau H trong dãy hoạt động hóa học.

Cu tác dụng được với dung dịch AgNO₃ vì Cu đứng trước Ag nên có thể đẩy Ag ra khỏi dung dịch muối.

Câu 6: Nếu hoà tan hết cùng một khối lượng Al và Zn bởi dung dịch HCl thì

A. Al giải phóng hydrogen nhiều hơn Zn .

B. Zn giải phóng hydrogen nhiều hơn Al.

C. Al và Zn giải phóng cùng một lượng hydrogen.

D. lượng hydrogen do Al sinh ra bằng 2,5 lần do Zn sinh ra .

Hướng dẫn giải

Đáp án A

PTHH: 2Al + 6HCl → 2AlCl₃ + 3H₂

            Zn + 2HCl → ZnCl₂ + H₂

Giả sử Al và Zn có cùng khối lượng là m (g)

n_Al = $\frac{\mathrm{m}}{27}$(mol); n_Zn = $\frac{\mathrm{m}}{65}$(mol)

Theo pthh, số mol khí hydrogen sinh ra khi hòa tan Al là $\frac{3\mathrm{m}}{2.27}=\frac{\mathrm{m}}{18}$(mol)

                  số mol khí hydrogen sinh ra khi hòa tan Zn là $\frac{\mathrm{m}}{65}$(mol)

Vậy Al giải phóng hydrogen nhiều hơn Zn.

Câu 7: Ngâm một lá kẽm (Zn) trong 20 gam dung dịch muối CuSO₄ 10% cho đến khi dung  dịch mất màu hoàn toàn. Coi hiệu suất phản ứng là 100%, khối lượng lá kẽm đã tham gia phản ứng là

A. 8,125 gam.

B. 0,8125 gam.

C. 2,125 gam.

D. 0,2125 gam.

Hướng dẫn giải

Đáp án B

${\mathrm{n}}_{{\mathrm{CuSO}}_4}=\frac{20.10\%}{160}$ = 0,0125(mol)

PTHH:  Zn  +  CuSO₄ → ZnSO₄ + Cu

         0,0125   0,0125                           (mol)

m_Zn = 0,0125.65 = 0,8125 (g)

Câu 8: Cho 4,8 gam kim loại M có hóa trị II vào dung dịch HCl dư, thấy thoát ra 4,48 lít khí hydrogen (ở đktc). Vậy kim loại M là

A. Ca.

B. Fe.

C. Mg.

D. Ba.

Hướng dẫn giải

Đáp án C

PTHH:  M + 2HCl → MCl₂ + H₂

            0,2                            0,2  mol

Theo PTHH: n_M = 0,2 (mol).

→ M_M = 4,8/0,2 = 24 (g/mol).

→ M là Mg.

Xem thêm các bài viết về định nghĩa & khái niệm môn Hóa học hay, chi tiết khác:

• Dầu mỏ là gì?

• Độ cồn là gì?

• Ethylic alcohol là gì?

• Hợp kim là gì?

• Hydrocarbon là gì?

• Nhiên liệu là gì?

---