Bài tập về tính acid của acetic acid lớp 9 (cách giải + bài tập)

Chuyên đề phương pháp giải bài tập về tính acid của acetic acid lớp 9 chương trình sách mới hay, chi tiết với bài tập tự luyện đa dạng giúp học sinh ôn tập, biết cách làm bài tập về tính acid của acetic acid.

Bài tập về tính acid của acetic acid lớp 9 (cách giải + bài tập)

A. Lý thuyết và phương pháp giải

- Acetic acid là một acid yếu và có đầy đủ tính chất của một acid thông thường:

+ Làm đổi màu chất chỉ thị acid như giấy quỳ (sang màu đỏ) và giấy chỉ thị pH.

+ Phản ứng với kim loại giải phóng khí hydrogen.

2CH₃COOH + Mg → (CH₃COO)₂Mg + H₂

+ Phản ứng với oxide kim loại tạo thành muối và nước.

2CH₃COOH + CuO → (CH₃COO)₂Cu + H₂O

+ Phản ứng với base tạo thành muối và nước.

CH₃COOH + NaOH → CH₃COONa + H₂O

+ Phản ứng với muối carbonate, giải phóng khí carbon dioxide.

2CH₃COOH + CaCO₃ → (CH₃COO)₂Ca + CO₂ + H₂O

Phương pháp giải:

- Bước 1: Tính số mol các chất đã cho.

- Bước 2: Viết phương trình hóa học, cân bằng phương trình phản ứng.

- Bước 3: Xác định chất dư, chất hết (nếu có), tính toán theo chất hết.

Các công thức liên quan:

- Nồng độ phần trăm: $C\%=\frac{m_{ct}}{m_{dd}}.100\%$

- Nồng độ mol: $C_M=\frac{n}{V}$

B. Ví dụ minh hoạ

Ví dụ 1. Trung hòa 400 mL dung dịch acetic acid 0,5 M bằng dung dịch NaOH 0,5 M. Xác định thể tích dung dịch NaOH cần dùng. 

Hướng dẫn giải

Ta có: $n_{C{H}_{3}COOH}$ = 0,4.0,5 = 0,2 mol

PTHH: CH₃COOH + NaOH → CH₃COONa + H₂O

                 0,2   →        0,2                                          (mol)

→ V_NaOH =  $\frac{0,2}{0,5}=0,4$ L = 400 mL.

Ví dụ 2. Cho 100 gam dung dịch acetic acid có nồng độ a% tác dụng hết với kim loại Na dư tạo ra 2,479 lít khí ở đkc. Xác định giá trị của a.

Hướng dẫn giải

$n_{H_2}=\frac{2,479}{24,79}=0,1\left(mol\right)$

PTHH: 2CH₃COOH + 2Na → 2CH₃COONa + H₂

                     0,2                            ⟵                0,1  mol

$m_{C{H}_{3}COOH}=0,2.60=12g\Rightarrow C\%=\frac{12}{100}.100\%=12\%$

C. Bài tập tự luyện

Câu 1. Chất nào sau đây có tính acid tương tự acetic acid?

A. C₂H₅OH.

B. C₂H₅COOH.

C. CH₃COOCH₃.

D. C₃H₆.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: B

C₂H₅COOH có tính acid tương tự acetic acid do có nhóm chức −COOH.

Câu 2. Dung dịch acetic acid không phản ứng được với chất nào sau đây?

A. Mg.

B. NaOH.

C. CaCO₃.

D. NaCl.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: D

Dung dịch acetic acid phản ứng được với các chất như Mg, NaOH, CaCO₃ do acetic acid có tính acid.

NaCl là muối của acid mạnh (HCl) nên dung dịch acetic acid không có phản ứng với muối này.

Câu 3. Dung dịch acetic acid phản ứng được với tất cả các chất trong dãy nào sau đây?

A. Cu, NaOH, NaCl.

B. Mg, CuO, NaCl.

C. Mg, CuO, HCl.

D. Mg, NaOH, CaCO₃.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: D

Dung dịch acetic acid phản ứng được với tất cả các chất trong dãy Mg, NaOH, CaCO₃:

2CH₃COOH + Mg → (CH₃COO)₂Mg + H₂

CH₃COOH + NaOH → CH₃COONa + H₂O

2CH₃COOH + CaCO₃ → (CH₃COO)₂Ca + CO₂ + H₂O

A sai vì có Cu, NaCl không phản ứng được với acetic acid.

B sai vì có NaCl không phản ứng được với acetic acid.

C sai vì có HCl không phản ứng được với acetic acid.

Câu 4. Để loại bỏ lớp cặn màu trắng trong ấm đun nước lâu ngày, nên dùng dung dịch nào sau đây?

A. Giấm ăn.

B. Nước nóng.

C. Muối ăn.

D. Cồn 70°.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: A

Để loại bỏ lớp cặn màu trắng trong ấm đun nước lâu ngày, nên dùng giấm ăn.

Vì lớp cặn màu trắng trong ấm là muối carbonate, giấm ăn là acetic acid, xảy ra phản ứng: 2CH₃COOH + CaCO₃ → (CH₃COO)₂Ca + CO₂ + H₂O

Câu 5. Nhóm nào sau đây gây nên tính chất đặc trưng của acetic acid?

A. Nhóm −CH₃.

B. Nhóm – CO−.

C. Nhóm −COOH.

D. Cả phân tử.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: C

Nhóm –COOH gây nên tính chất đặc trưng của acetic acid.

Câu 6. Trung hoà 200 mL dung dịch acetic acid 0,1 M bằng dung dịch NaOH 0,2 M. Thể tích dung dịch NaOH cần dùng là

A. 100 mL.

B. 200 mL.

C. 300 mL.

D. 400 mL.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: A

$n_{C{H}_{3}COOH}=V_{dd}.C_M=\frac{200}{1000}.0,1=0,02\text{ (mol)}$

$\text{PTHH: }C{H}_{3}COOH+NaOH\to C{H}_{3}COONa+H_{2}O$

Theo PTHH: n_NaOH = $n_{C{H}_{3}COOH}$ = 0,02 (mol)

Thể tích dung dịch NaOH cần dùng là: $V_{NaOH}=\frac{n_{NaOH}}{C_M}=\frac{0,02}{0,2}=0,1\text{ (L)}=100\text{ (mL).}$

Câu 7. Cho 100 mL dung dịch CH₃COOH 2 M tác dụng hết với Zn thấy thoát ra V L khí H₂ ở đkc. Giá trị của V là

A. 2,479.

B. 7,437.

C. 24,79.

D. 74,37.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: A

$n_{C{H}_{3}COOH}=\frac{1000.2}{1000}=0,2\text{ (mol)}$

$\text{PTHH: }Zn+2C{H}_{3}COOH\to {\left(C{H}_{3}COO\right)}_{2}Zn+H_2$

$\text{Theo PTHH: }{n}_{H_2}=\frac{1}{2}{n}_{C{H}_{3}COOH}=\frac{1}{2}.0,2=0,1\text{ (mol)}$

$\Rightarrow V_{H_2}=0,1.24,79=2,479\text{ (L).}$

Câu 8. Thể tích dung dịch CH₃COOH 1 M cần dùng để tác dụng hết với 14,8 gam Ca(OH)₂ là

A. 0,1 L.

B. 0,2 L.

C. 0,3 L.

D. 0,4 L.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: D

$n_{Ca{\left(OH\right)}_2}=\frac{14.8}{74}=0,2\left(mol\right)$

PTHH: Ca(OH)₂ + 2CH₃COOH → (CH₃COO)₂Ca + 2H₂O

$TheoPTHH:n_{C{H}_{3}COOH}=2n_{Ca{\left(OH\right)}_2}=2\times 0,2=0,4\left(mol\right)$

$\Rightarrow V_{ddC{H}_{3}COOH}=\frac{0,4}{1}=0,4\left(L\right)$

Câu 9. Mùi tanh của cá là do một hợp chất chứa nitrogen tạo ra, hợp chất này có tính base. Để khử mùi tanh này, người ta có thể dùng dung dịch nào sau đây?

A. Giấm ăn.

B. Nước vôi.

C. Cồn.

D. Dung dịch HCl.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: A

Vì hợp chất tạo ra mùi tanh có tính base nên ta chọn giấm ăn. Giấm ăn có thành phần chính là acetic acid (có tính acid) để trung hoà hợp chất có mùi tanh.

D sai vì không dùng dung dịch HCl cho vào thực phẩm.

Câu 10. Khối lượng Na₂CO₃ cần dùng để phản ứng hết với 50 gam acetic acid 30% là

A. 13,25 gam. 

B. 15,23 gam.

C. 12,35 gam. 

D. 15,55 gam.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: A

$m_{C{H}_{3}COOH}=\frac{50.30}{100}=15\text{ gam}$

$\Rightarrow n_{C{H}_{3}COOH}=\frac{15}{60}=0,25\text{ mol}$

$2C{H}_{3}COOH+N{a}_{2}C{O}_3\to 2C{H}_{3}COONa+C{O}_2+H_{2}O$

   0,25             0,125                                                     mol

⟹ $m_{N{a}_{2}C{O}_3}=0,125.106=13,25g$

Xem thêm các dạng bài tập Khoa học tự nhiên 9 phần Hóa học hay, chi tiết khác:

• Bài tập về độ cồn
• Bài tập về phản ứng ester hóa
• Bài tập về phản ứng cháy của acetic acid
• Bài tập về phản ứng lên men giấm
• Bài tập về phản ứng xà phòng hóa chất béo
• Bài tập về phản ứng tráng bạc của glucose

Xem thêm các loạt bài Để học tốt Hóa học 9 hay khác:

• Giải bài tập Hóa học 9
• Giải sách bài tập Hóa 9
• Đề thi Hóa học 9
• Wiki 200 Tính chất hóa học
• Wiki 3000 Phản ứng hóa học quan trọng

• Hơn 20.000 câu trắc nghiệm Toán,Văn, Anh lớp 9 có đáp án

---