Cách nhận biết amino acid nhanh nhất

amino acid là loại hợp chất hữu cơ tạp chức, phân tử chứa đồng thời nhóm amino (-NH₂) và nhóm cacboxyl (COOH).Bài tập nhận biết amino acid là dạng bài tập thường gặp nếu không hiểu sâu sắc về bản chất, cấu tạo và vận dụng linh hoạt các phương pháp nhận biết thì rất dễ gây nhầm lẫn. Bài viết dưới dây sẽ giúp các em khắc phục được các khó khăn và tự tin giải quyết dạng bài tập này.

Cách nhận biết amino acid

I. Cách nhận biết amino acid

1. Để nhận biết amino acid ta dùng dung dịch muối carbonate (ví dụ: Na₂CO₃…). 

+ Hiện tượng: Sủi bọt khí.

+ Phương trình hóa học minh họa:

2H₂N-R-COOH + Na₂CO₃ → 2H₂N-R-COONa + CO₂ ↑ + H₂O

Ví dụ:

2H₂N-CH₂-COOH + Na₂CO₃ → 2H₂N-CH₂-COONa + CO₂ ↑ + H₂O

2CH₃-CH(NH₂)-COOH + Na₂CO₃ → 2CH₃-CH(NH₂)-COONa + CO₂ ↑ + H₂O

2. Đểphân biệt các amino acid (đặc biệt là khi số nhóm -NH₂ và số nhóm -COOH trong phân tử khác nhau) với nhau tacó thể dùng quỳ tím:

+ Nếu phân tử amino acid có số nhóm -COOH = số nhóm -NH₂ → amino acid không làm đổi màu quỳ tím.

Ví dụ: Sự phân li của glycine trong dung dịch.

H₂N-CH₂-COOH  ⇄ H₃N⁺ -CH₂-COO^-

+ Nếu phân tử amino acid có số nhóm -COOH > số nhóm -NH₂ → amino acid làm đổi màu quỳ tím thành đỏ.

Ví dụ: Sự phân li của α-aminoglutaric acid trong dung dịch.

HOOC-CH₂CH₂CH(NH₂)COOH ⇄  ^-OOC-CH₂CH₂CH(N⁺H₃)COO^-+ H⁺

+ Nếu phân tử amino acid có số nhóm -COOH < số nhóm -NH₂ → amino acid làm đổi màu quỳ tím thành xanh.

Ví dụ: Sự phân li của lysin trong dung dịch.

H₂N[CH₂]₄CH(NH₂)-COOH + H₂O ⇄  H₃ N⁺ [CH₂]₄CH( N⁺H₃)-COO^-  + OH^-

II. Mở rộng

Một số amino acid thường gặp

Công thức	Tên thường	Kí hiệu
H2N-CH2-COOH	glycine	Gly
CH3-CH(NH2)-COOH	alanine	Ala
(CH3)2CH-CH(NH2)-COOH	valine	Val
H2N-(CH2)4-CH(NH2)-COOH	Lysin	Lys
HOOC-CH2CH2CH(NH2)COOH	α-aminoglutaric acid	Glu

III. Bài tập nhận biết alpha amino acid

Bài 1: Để phân biệt các chất sau: alanine, acetic acid, ethylamine, aniline bằng phương pháp hóa học có thể dùng các thuốc thử là

A. Dung dịch brom, Cu(OH)₂       

B. Dung dịch Na₂CO₃, dung dịch AgNO₃/NH₃

C. Quỳ tím,  kim loại Cu      

D. Quỳ tím, dung dịch Na₂CO₃

Hướng dẫn giải

Đáp án D

- Trích mẫu thử của các dung dịch ra ống nghiệm và đánh số thứ tự

- Sử dụng quỳ tím để nhận biết

+ Mẫu thử làm quỳ tím hóa đỏ là acetic acid

+ Mẫu thử làm quỳ tím hóa xanh là ethylamine

+ Hai mẫu thử không làm quỳ tím đổi màu là alanine và aniline

- Nhỏ vài giọt dung dịch Na₂CO₃ vào hai mẫu thử alanine và aniline.

+ Mẫu thử tạo bọt khí thoát ra là alanine

2CH₃-CH(NH₂)-COOH + Na₂CO₃ → 2CH₃-CH(NH₂)-COONa + CO₂ ↑ + H₂O

+ Không có hiện tượng gì là aniline.

Bài 2: Thuốc thử đề nhận biết glycine, lysin, và acetic acid là

A. Quỳ tím

B. Dung dịch Br₂

C. Cu(OH)₂/OH^-

D. HCl

Hướng dẫn giải

Đáp án A

- Trích mẫu thử của các dung dịch ra ống nghiệm và đánh số thứ tự

- Sử dụng quỳ tím để nhận biết

+ Mẫu thử làm quỳ tím hóa đỏ là acetic acid

+ Mẫu thử làm quỳ tím hóa xanh là lysin (số nhóm -COOH < số nhóm -NH₂)

+ Mẫu thử không làm quỳ tím đổi màu là glycine.

Bài 3: Có 3 chất hữu cơ: glycine, methylamine, α-aminoglutaric acid. Để phân biệt dung dịch của ba hợp chất hữu cơ trên, có thể dùng thuốc thử là

A. NaOH

B. HCl

C. Na

D. Quỳ tím

Hướng dẫn giải

Đáp án D

- Trích mẫu thử của các dung dịch ra ống nghiệm và đánh số thứ tự

- Sử dụng quỳ tím để nhận biết.

+ Mẫu thử làm quỳ tím hóa đỏ là α-aminoglutaric acid

+ Mẫu thử làm quỳ tím hóa xanh là methylamine (số nhóm -COOH < số nhóm -NH₂)

+ Mẫu thử không làm quỳ tím đổi màu là glycine.

Xem thêm cách nhận biết các chất hóa học nhanh, chi tiết khác:

• Cách phân biệt glycine, lysin, α-aminoglutaric acid

• Cách nhận biết ion OH^-

• Cách nhận biết ion NO₃^-

• Cách nhận biết ion SO₄^2-

• Cách nhận biết ion Cl^-

---