Đồng vị của Platinum (Pt) (chi tiết nhất)

Bài viết đồng vị của Platinum hay đồng vị của Pt chi tiết nhất giúp học sinh các cấp có thêm thông tin về đồng vị của Pt từ đó học tốt môn Hóa hơn.

Đồng vị của Platinum (Pt) (chi tiết nhất)

Cho đến năm 2020, đã có 118 nguyên tố hóa học được xác định, trong đó có 94 nguyên tố có nguồn gốc tự nhiên, còn lại là nguyên tố nhân tạo. Mỗi nguyên tố hóa học đều có nhiều đồng vị, bài viết sau sẽ cung cấp cho các em kiến thức về đồng vị của platium.

I. Đồng vị của platium

- Platinum có sáu đồng vị tự nhiên: ¹⁹⁰Pt, ¹⁹²Pt, ¹⁹⁴Pt, ¹⁹⁵Pt, ¹⁹⁶Pt, và ¹⁹⁸Pt. Phổ biến nhất trong số này là ¹⁹⁵Pt, chiếm tỉ lệ 33,83%.

Đồng vị	Nguồn tự nhiên	Chu kỳ bán rã	Kiểu phân rã	Năng lượng phân rã (MeV)	Sản phẩm phân rã
190Pt	0,014%	6,5.1011 năm	α	3,18	182W
192Pt	0,782%	Bền
194Pt	32,967%	Bền
195Pt	33,832%	Bền
196Pt	25,242%	Bền
198Pt	7,163%	Bền

- Platinum cũng có 31 đồng vị tổng hợp khác nhau, có khối lượng nguyên tử từ 166 đến 202, nâng tổng số đồng vị lên 37. Trong số các đồng vị này, ¹⁶⁶Pt là ít ổn định nhất với chu kỳ bán rã 300 μs, ổn định nhất là ¹⁹³Pt với chu kỳ bán rã 50 năm. Hầu hết các đồng vị platinum phân rã hạt nhân theo kiểu kết hợp giữa phân rã beta và phân rã alpha. ¹⁸⁸Pt, ¹⁹¹Pt, và ¹⁹³Pt thường phân rã khi bắt electron. ¹⁹⁰Pt và ¹⁹⁸Pt phân rã beta kép.

- Nguyên tử khối trung bình của platinum được tính như sau:

${\overline{A}}_{Pt}=\frac{\mathrm{190.0,014}+\mathrm{192.0,782}+\mathrm{194.32,967}+\mathrm{195.33,832}+\mathrm{196.25,242}+\mathrm{198.7,163}}{100}=\mathrm{195,11}$

II. Kiến thức mở rộng

1. Ứng dụng của một số đồng vị

- Platinum được sử dụng trong làm chất xúc tác, trang thiết bị phòng thí nghiệm, thiết bị điện báo, các điện cực, nhiệt kế điện trở bạch kim, thiết bị nha khoa, và đồ trang sức.

- Platinum là một vật liệu khan hiếm, quý và rất có giá trị bởi vì sản lượng khai thác hằng năm chỉ tầm vài trăm tấn.

- Vì là một kim loại nặng, nó có ảnh hưởng không tốt đối với sức khỏe khi tiếp xúc với các muối của nó, nhưng do khả năng chống ăn mòn cho nên nó ít độc hại hơn so với các kim loại khác. Một số hợp chất của Platin, đặc biệt là cisplatin, được sử dụng để dùng trong hóa trị liệu chống lại một số loại ung thư.

2. Công thức tính nguyên tử khối trung bình

- Nguyên tử khối của một nguyên tố hóa học có nhiều đồng vị là nguyên tử khối trung bình của các đồng vị, có tính đến tỉ lệ số nguyên tử các đồng vị tương ứng.

- Công thức tính nguyên tử khối trung bình của nguyên tố X:

$\overline{A_X}=\frac{X\times x+Y\times y+Z\times z+\mathrm{...}}{x+y+z+\mathrm{...}}$

Trong đó:

$\overline{A_X}$: là nguyên tử khối trung bình của X

X, Y, Z …: lần lượt là số khối của các đồng vị.

x, y, z… là phần trăm số nguyên tử của các đồng vị tương ứng.

III. Bài tập minh họa

Câu 1: Nguyên tố A có hai đồng vị X và Y. Tỉ lệ số nguyên tử của X: Y là 45: 455. Tổng số hạt trong nguyên tử của X bằng 32. Trong Y số hạt mang điện gấp 2 lần số hạt không mang điện. Tính nguyên tử khối trung bình của A.

A. 20,18.

B. 20,81.

C. 20,24.

D. 20,57.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: A

$\Rightarrow \left\{\begin{array}{l}{\text{2Z}}_X{\text{ + N}}_X\text{ = 32 }\to \text{ N = 32 }-\text{ 2Z}\\ 1\le \text{ (N/Z) }\le \text{ 1,5}\end{array}\right.\Rightarrow \left\{\begin{array}{l}1\le \text{ (32 }-\text{ 2Z)/Z}\\ \text{(32 }-\text{ 2Z)/Z }\le \text{ 1,5}\end{array}\right.\Rightarrow \left\{\begin{array}{l}Z\le \text{ 10,67}\\ \text{Z }\ge \text{ 9,141}\end{array}\right.$

$\Rightarrow {\text{ Z}}_X{\text{ = 10 (Ne); N}}_X\text{ = 12 }\stackrel{}{\to }{\text{ X: }}_{10}^{22}\text{Ne}$

$2Z_Y=2N_Y\Rightarrow {\text{ Z}}_Y{\text{ = N}}_Y\text{ = 10 }\stackrel{}{\to }{\text{ Y: }}_{10}^{20}\text{Ne}$

$\stackrel{45:455}{\to }\text{ \%X = (45/500).100 = 9\%; \%Y = 91\%}$

$\stackrel{}{\to }{\overline{\text{A}}}_A\text{ = }\frac{22.9\text{ + 20.91}}{100}\text{ = 20,18}$

Câu 2. Nguyên tử Mg có ba đồng vị ứng với thành phần phần trăm số nguyên tử như sau: ²⁴Mg (78,6%), ²⁵Mg (10,1%) và ²⁶Mg (11,3%). Giả sử trong hỗn hợp nói trên có 50 nguyên tử ²⁵Mg, số nguyên tử tương ứng của hai đồng vị ²⁴Mg và ²⁶Mg lần lượt là

A. 56 và 389.

B. 56 và 495.

C. 389 và 56.

D. 495 và 56.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: B

Số nguyên tử ²⁴Mg = (78,6.50)/10,1 = 389

Số nguyên tử ²⁶Mg = (11,3.50)/10,1 = 56

Câu 3: Bromine có hai đồng vị là ⁷⁹Br và ⁸¹Br. Tỉ lệ số nguyên tử của hai đồng vị này là 27: 23. Tính nguyên tử khối trung bình của bromine.

A. 80,00.

B. 79,92.

C. 79,00.

D. 79,09.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: B

$\stackrel{27:23}{\to }{\text{ \%}}^{79}{\text{Br = (27/50).100 = 54\%; \%}}^{81}\text{Br = 46\%}$

$\stackrel{}{\to }{\overline{\text{A}}}_{Br}\text{ = }\frac{\text{79.54 + 81.46}}{100}\text{ = 79,92}$

Xem thêm các bài viết về đồng vị của các nguyên tố hóa học hay khác:

• Đồng vị của Gold (vàng)

• Đồng vị của Mercury (thủy ngân)

• Đồng vị của Thallium

• Đồng vị của Lead (chì)

• Đồng vị của Bismuth

---