Giáo án Lịch Sử 6 Kết nối tri thức Bài 16: Các cuộc khởi nghĩa tiêu biểu giành độc lập trước thế kỉ X

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

 Bước 1: GV chuyển giao NV học tập

- GV giới thiệu tóm tắt về lai lịch, quê quán Hai Bà Trưng:

- GV yêu cầu HS đọc thông tin, quan sát các hình ảnh trong mục I, trả lời câu hỏi:

? Em hãy cho biết nguyên nhân của cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng?

- Nguyên nhân:

+ Chính sách cai trị hà khắc, bóc lột tàn bạo của nhà Hán khiến đời sống của người Việt cực khổ.

+ Mâu thuẫn dân tộc giữa người Việt với nhà Hán ngày càng sâu sắc.

=> Hai bà Trưng dấy binh khởi nghĩa để giành lại nền độc lập, tự chủ của dân tộc.

- GV yêu cầu HS quan sát Lược đồ hình 2, trình bày diễn biến cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng.

- Diễn biến:

+ Mùa Xuân năm 40, Hai Bà Trưng nổi dậy khởi nghĩa ở Hát Môn (Phúc Thọ, Hà Nội). Được đông đảo nhân dân hưởng ứng.

+ Quân khởi nghĩa nhanh chóng làm chủ Mê Linh, sau đó hạ thành Cổ Loa, tiến đánh và làm chủ Luy Lâu (Bắc Ninh).

+ Sau khi thắng lợi, Trưng Trắc được suy tôn làm vua, đóng đô ở Mê Linh.

+ Năm 42, nhà Hán sai tướng Mã Viện đem quân sang đàn áp. Trước thế giặc mạnh, Hai Bà Trưng buộc phải rút quân về Hát Môn; Hai Bà Trưng gieo mình xuống sông Hát tuẫn tiết (năm 43);

- GV yêu cầu HS thảo luận theo cặp và trả lời câu hỏi: ? Em hãy nêu ý nghĩa của cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng?

- Ý nghĩa:

+ Chứng tỏ tinh thần đấu tranh mạnh mẽ, bất khuất của người Việt.

+ Tạo nền tảng, truyền thống đấu tranh và cổ vũ cho các phong trào khởi nghĩa giành độc lập, tự chủ sau này.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV hướng dẫn, HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu.

- GV theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV gọi HS trả lời câu hỏi.

- GV gọi HS khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức, chuyển sang nội dung mới.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

 Bước 1: GV chuyển giao NV học tập

- GV giới thiệu ngắn gọn cho HS về lai lịch, quê quán của Bà Triệu.

- GV yêu cầu đọc thông tin trong mục II, thảo luận và trả lời câu hỏi:

II. Khởi nghĩa Bà Triệu

? Nêu nguyên nhân của cuộc khởi nghĩa Bà Triệu

- Nguyên nhân:

+ Chính sách cai trị hà khắc, bóc lột tàn bạo của nhà Ngô khiến đời sống của người Việt cực khổ

+ Mâu thuẫn dân tộc giữa người Việt với nhà Ngô ngày càng sâu sắc.

=> Bà Triệu dấy binh khởi nghĩa để đánh đuổi quân xâm lược Ngô, giành lại quyền tự chủ của người Việt.

? Trình bày những nét chính của cuộc khởi nghĩa?

- Diến biến chính:

+ Năm 248, từ căn cứ ở núi Nưa (Triệu Sơn, Thanh Hoá), khởi nghĩa bùng nổ.

+ Cuộc khởi nghĩa khiến cho toàn thể Giao Châu đều chấn động.

+ Nhà Ngô đã cử 8000 quân sang đàn áp. Do lực lượng quân Ngô quá mạnh, khởi nghĩa đã bị dập tắt.

? Cuộc khởi nghĩa Bà Triệu có ý nghĩa lịch sử như thế nào?

- Ý nghĩa:

+ Tiếp nối truyền thống đấu tranh yêu nước chống ngoại xâm của người Việt

+ Thức tỉnh ý thức dân tộc; tạo đà cho cuộc khởi nghĩa Lý Bí sau này

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV hướng dẫn, HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu.

- GV theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV gọi HS trả lời câu hỏi.

- GV gọi HS khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức, chuyển sang nội dung mới.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

 Bước 1: GV chuyển giao NV học tập

- GV giới thiệu ngắn gọn về lai lịch, quê quán của Lý Bí:

- GV yêu cầu HS đọc thông tin, quan sát các hình trong mục III và trả lời câu hỏi:

III. Khởi nghĩa Lý Bí và sự thành lập nước Vạn Xuân

? Nêu nguyên nhân của cuộc khởi nghĩa Lý Bí.

- Nguyên nhân:

+ Chính sách cai trị hà khắc, bóc lột tàn bạo của nhà Lương khiến đời sống của người Việt cực khổ

+ Mâu thuẫn dân tộc giữa người Việt với nhà Lương ngày càng sâu sắc.

=> Lý Bí dấy binh khởi nghĩa để đánh đuổi quân xâm lược Lương, giành lại quyền tự chủ của người Việt.

? Trình bày về diễn biến cuộc khởi nghĩa Lý Bí?

- Diễn biến:

+ Năm 542, Lý Bí lãnh đạo nhân dân khởi nghĩa, lật đổ chính quyền đô hộ, làm chủ Giao Châu.

+ Mùa xuân năm 544, khởi nghĩa thắng lợi. Lý Bí lên ngôi vua; đặt tên nước là Vạn Xuân, đóng đô ở vùng cửa sông Tô Lịch (Hà Nội).

+ Tháng 5/545, Nhà Lương cử quân xâm lược Vạn Xuân. Lý Nam Đế trao quyền chỉ huy kháng chiến cho Triệu Quang Phục. Triệu Quang Phục đưa quân về đầm Dạ Trạch, xây đựng căn cử và tiếp tục lãnh đạo nhân dân kháng chiến.

+ Năm 550, sau khi đánh bại quân Lương, Triệu Quang Phục xưng vương.

+ Năm 602, nhà Tuỳ đem quân xâm lược, nước Vạn Xuân sụp đổ.

? Cuộc khởi nghĩa Lý Bí có ý nghĩa lịch sử như thế nào?

- Ý nghĩa:

+ Tiếp nối truyền thống đấu tranh yêu nước của người Việt

+ Thức tỉnh tinh thần dân tộc, để lại nhiều bài học kinh nghiệm cho các cuộc đấu tranh yêu nước của người Việt sau này.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV hướng dẫn, HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu.

- GV theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV gọi HS, nhóm trả lời câu hỏi.

- GV gọi HS khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức, chuyển sang nội dung mới.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

 Bước 1: GV chuyển giao NV học tập

- GV giới thiệu về lai lịch, quê quán của Mai Thúc Loan.

- GV yêu cầu HS đọc thông tin mục IV, quan sát lược đồ hình 7 và trả lời câu hỏi:

IV. Khởi nghĩa Mai Thúc Loan

? Nêu nguyên nhân của cuộc khởi nghĩa Mai Thúc Loan.

- Nguyên nhân:

+ Chính sách cai trị hà khắc, bóc lột tàn bạo của nhà Đường khiến đời sống của người Việt cực khổ

+ Mâu thuẫn dân tộc giữa người Việt với nhà Đường ngày càng sâu sắc.

=> Mai Thúc Loan dấy binh khởi nghĩa để đánh đuổi quân xâm lược Đường, giành lại quyền tự chủ của người Việt.

? Trình bày về diễn biến cuộc khởi nghĩa Mai Thúc Loan?

- Diễn biến:

+ Năm 713, khởi nghĩa bùng nổ. Quân khởi nghĩa nhanh chóng làm chủ vùng đất Hoan Châu.

+ Khởi nghĩa lan rộng ra cả nước, thu hút đông đảo các tầng lớp nhân dân tham gia.

+ Quân khởi nghĩa tiến công ra Bắc, làm chủ Tống Bình, giải phóng đất nước. Mai Thúc Loan xưng đế, xây thành Vạn An (Nghệ An) làm quốc đô.

+ Năm 722, nhà Đường đem quân sang đàn áp, cuộc khởi nghĩa thất bại.

? Cuộc khởi nghĩa Mai Thúc Loan có ý nghĩa lịch sử như thế nào?

- Ý nghĩa:

+ Tiếp nối truyền thống đấu tranh yêu nước của người Việt

+ Thức tỉnh tinh thần dân tộc, để lại nhiều bài học kinh nghiệm cho các cuộc đấu tranh yêu nước của người Việt sau này

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV hướng dẫn, HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu.

- GV theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV gọi HS, nhóm trả lời câu hỏi.

- GV gọi HS khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức, chuyển sang nội dung mới.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao NV học tập

- GV giới thiệu về lai lịch, quê quán của Phùng Hưng.

- GV yêu cầu HS đọc thông tin mục V và trả lời câu hỏi:

V. Khởi nghĩa Phùng Hưng

? Nêu nguyên nhân của cuộc khởi nghĩa Phùng Hưng.

- Nguyên nhân:

+ Chính sách cai trị hà khắc, bóc lột tàn bạo của nhà Đường khiến đời sống của người Việt cực khổ

+ Mâu thuẫn dân tộc giữa người Việt với nhà Đường ngày càng sâu sắc.

=> Phùng Hưng dấy binh khởi nghĩa để đánh đuổi quân xâm lược Đường, giành lại quyền tự chủ của người Việt.

? Trình bày về diễn biến cuộc khởi nghĩa Phùng Hưng?

- Diễn biến:

+ Năm 776, Phùng Hưng dấy binh khởi nghĩa và nhanh chóng làm chủ vùng Đường Lâm.

+ Sau đó quân khởi nghĩa kéo về vây chiếm Tống Bình, sắp xếp việc cai trị trong 9 năm thì bị nhà Đường đàn áp.

? Cuộc khởi nghĩa Phùng Hưng có ý nghĩa lịch sử như thế nào?

- Ý nghĩa:

+ Tiếp nối truyền thống đấu tranh yêu nước của người Việt

+ Thức tỉnh tinh thần dân tộc, để lại nhiều bài học kinh nghiệm cho các cuộc đấu tranh yêu nước của người Việt sau này.

?Tại sao nhân dân ta gọi Phùng Hưng là Bố Cái Đại vương?

- Nhớ công đức đánh đuổi giặc ngoại xâm giành độc lập của Phùng Hưng, sau khi ông mất, nhân dân suy tôn ông là Vua Bố Mẹ “Bố Cái Đại Vương” (“bố” có nghĩa là cha; “cái” có nghĩa là mẹ).

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV hướng dẫn, HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu.

- GV theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV gọi HS, nhóm trả lời câu hỏi.

- GV gọi HS khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức, chuyển sang nội dung mới.