Giáo án Toán 9 Kết nối tri thức Bài 16: Vị trí tương đối của đường thẳng và đường tròn

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

Mục tiêu: Gợi động cơ cho HS tìm hiểu về vị trí tương đối của đường thẳng và đường tròn.

Nội dung: HS trả lời câu hỏi của GV.

Sản phẩm: Câu trả lời của HS.

Tổ chức hoạt động: HS làm việc cá nhân, dưới sự hướng dẫn của GV.

Tình huống mở đầu (3 phút)

- GV sử dụng bảng phụ hoặc trình chiếu tình huống mở đầu trong SGK.

+ GV yêu cầu HS đọc nội dung tình huống mở đầu trong SGK.

- GV dẫn dắt vào bài học: Để xác định xem có thể xảy ra những trường hợp nào, ta sẽ tìm hiểu bài học này về vị trí tương đối của đường thẳng và đường tr

- HS suy nghĩ và trả lời câu hỏi của tình huống mở đầu trong SGK.

+ Mục đích của hoạt động này là nảy sinh nhu cầu tìm hiểu về vị trí tương đối của đường thẳng và đường tròn.

+ Góp phần phát triển năng lực tư duy và lập luận toán học.

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Mục tiêu: Nhận biết vị trí tương đối của đường thẳng và đường tròn cùng các thuật ngữ mô tả các vị trí tương đối đó; Nhận biết khái niệm tiếp tuyến của đường tròn; Xác định được vị trí tương đối của đường thẳng và đường tròn dựa vào hệ thức liên hệ giữa bán kính và khoảng cách từ tâm đường tròn đến đường thẳng; Chứng minh được một đường thẳng tiếp xúc với một đường tròn.

Nội dung: HS thực hiện HĐ1, HĐ2, Luyện tập 1, 2 và VD1 trong SGK.

Sản phẩm: Lời giải cho các yêu cầu cho các HĐ, VD và luyện tập.

Tổ chức thực hiện: HS hoạt động cá nhân, dưới sự hướng dẫn của GV.

Số điểm chung của đường thẳng và đường tròn (8 phút)

- GV sử dụng bảng phụ hoặc trình chiếu nội dung HĐ1 trong SGK.

+ GV yêu cầu HS thực hiện vào vở. Sau đó, GV mời một số HS trả lời. Cuối cùng, GV chốt lại đáp án đúng cho HS.

- GV sử dụng bảng phụ hoặc trình chiếu Khung kiến thức trong SGK.

- GV sử dụng bảng phụ hoặc trình chiếu phần Nhận xét trong SGK.

- HS thực hiện yêu cầu trong HĐ1 dưới sự hướng dẫn của GV.

- HS theo dõi, đọc nội dung Khung kiến thức; Nhận xét và ghi nhớ.

+ Mục đích của hoạt động này là hình thành khái niệm vị trí tương đối giữa đường tròn và đường thẳng.

+ Góp phần phát triển năng lực tư duy và lập luận toán học.

Luyện tập 1 (3 phút)

- GV sử dụng bảng phụ hoặc trình chiếu mục Luyện tập 1 trong SGK.

+ GV yêu cầu HS thực hiện Luyện tập 1 trong SGK trong 2 phút. GV mời một số HS trả lời câu hỏi và chốt lại đáp án đúng cho HS.

- HS thực hiện Luyện tập 1 trong SGK dưới sự hướng dẫn của GV.

HD. Khoảng cách từ O đến a là d = 4cm.

a) R= 3cm < d nên đường thẳng a và đường tròn không giao nhau.

b) R = 5cm > dnên đường thẳng a cắt đường tròn

c) R = 4cm = d nên đường thẳng a tiếp xúc với đường tròn.

+ Mục đích của hoạt động này là nhằm củng cố cho HS kĩ năng nhận biết vị trí tương đối giữa đường tròn và đường thẳng.

+ Góp phần phát triển năng lực tư duy và lập luận toán học.

Đường thẳng và đường tròn tiếp xúc với nhau khi nào? (6 phút)

- GV sử dụng bảng phụ hoặc trình chiếu nội dung HĐ2 trong SGK.

+ GV yêu cầu HS thực hiện cá nhân HĐ2. GV chốt lại đáp án đúng cho HS.

- GV sử dụng bảng phụ hoặc trình chiếu phần Khung kiến thức về Định lí 1 trong SGK.

- HS thực hiện HĐ2 trong SGK.

- HS đọc nội dung phần Khung kiến thức trong SGK và ghi nhớ.

+ Mục đích của hoạt động này là giúp HS hình thành dấu hiệu nhận biết tiếp tuyến của đường tròn.

+ Góp phần phát triển năng lực tư duy và lập luận toán học.

Ví dụ 1 (5 phút)

- GV sử dụng bảng phụ hoặc trình chiếu nội dung Ví dụ 1 trong SGK. GV yêu cầu HS thực hiện Ví dụ 1 trong 4 phút, sau đó GV chữa Ví dụ 1.

- HS đọc nội dung và thực hiện Ví dụ 1 trong SGK dưới sự hỗ trợ của GV.

+ Mục đích của hoạt động này là giúp HS vận dụng được Định lí 1 để chứng minh một đường thẳng là tiếp tuyến của đường tròn.

+ Góp phần củng cố năng lực tư duy và lập luận toán học.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Mục tiêu: Củng cố kĩ năng chứng minh một đường thẳng tiếp xúc với đường tròn và kĩ năng vẽ tiếp tuyến của đường tròn đi qua một điểm.

Nội dung: HS thực hiện Luyện tập 2 và phần Thực hành trong SGK.

Sản phẩm: Lời giải của HS.

Tổ chức thực hiện: HS thực hiện cá nhân cá nhân dưới sự hướng dẫn của GV.

Luyện tập 2(6 phút)

- GV sử dụng bảng phụ hoặc trình chiếu nội dung Luyện tập 2 trong SGK.

+ GV yêu cầu HS thực hiện cá nhân Luyện tập 2 trong SGK trong 4 phút. GV mời một HS lên bảng làm bài. Cuối cùng, GV chữa bài cho HS.

- HS thực hiện cá nhân Luyện tập 2 dưới sự hướng dẫn của GV.

HD. Chứng minh khoảng cách từ điểm đến cạnh hình vuông đều bằng 3.

+ Mục đích của hoạt động này là giúp HS củng cố kĩ năng nhận biết và chứng minh đường thẳng tiếp xúc đường tròn.

+ Góp phần phát triển năng lực tư duy và lập luận toán học.