Cách giải Bài tập So sánh tính bazo của các Amin, amino acid (hay, chi tiết)

Bài viết Cách giải Bài tập So sánh tính bazo của các Amin, amino acid với phương pháp giải chi tiết giúp học sinh ôn tập, biết cách làm bài tập Cách giải Bài tập So sánh tính bazo của các Amin, amino acid.

Cách giải Bài tập So sánh tính bazo của các Amin, amino acid (hay, chi tiết)

Bài giảng: Bài toán về tính bazơ của amin - Cô Nguyễn Thị Thu (Giáo viên VietJack)

AMIN:

- Gốc đẩy electron làm tăng tính bazơ, gốc hút electron làm giảm tính bazơ.

p-NO₂-C₆H₄NH₂ <C₆H₅NH₂ < NH₃ < CH₃NH₂ < C₂H₅NH₂ < C₃H₇NH₂

- Amin có càng nhiều gốc đẩy e thì tính bazơ càng mạnh, amin có càng nhiều gốc hút e thì tính bazơ càng yếu.

(R_thơm)3N < (R_thơm)₂NH < R_thơmNH₂ < NH₃ < R_no NH₂ < (R_no)₂NH < (R_no)3N

Chú ý rằng với gốc R_no càng cồng kềnh thì ảnh hưởng không gian của nó càng lớn làm cản trở quá trình H⁺ tiến lại gần nguyên tử N nên (R_no )₂NH < (R_no)_3N sẽ không còn đúng nữa.

amino acid

amino acid vừa có tính bazơ (do nhóm NH2), vừa có tính axit (do nhóm COOH)

→ amino acid là một chất lưỡng tính.

Đối với hợp chất có dạng (NH₂)_xR(COOH)_y

+ nếu x < y →dung dịch có môi trường axit → quỳ chuyển đỏ

+ nếu x > y →dung dịch có môi trường bazơ → quỳ chuyển xanh

+ nếu x = y → dung dịch có môi trường trung tính → không đổi màu quỳ

Ví dụ minh họa:

Câu 1:Cho các chất sau: (1) NH₃, (2) CH₃NH₂, (3) (CH₃)₂NH, (4 ) C₆H₅NH₂, (5) (C₆H₅)₂NH. Thứ tự tăng dần tính bazo của các chất trên là:

Lời giải:

Nếu nhóm hút e (C₆H₅) gắn vào N ⇒ Lực bazo giảm

Nếu nhóm đẩy e (Hydrocarbon no) gắn vào N ⇒ Lực bazo tăng

(Nếu số lượng nhóm tăng thì tăng độ hút (đẩy) e

5 < 4 < 1 < 2 < 3

Câu 2:So sánh tính bazo của các chất sau: p-O₂NC₆H₄NH₂, NH₃, C₆H₅NH2, CH₃NH₂, NaOH

Lời giải:

Nếu nhóm hút e (C₆H₅) gắn vào N ⇒ Lực bazo giảm

Nếu nhóm đẩy e (Hydrocarbon no) gắn vào N ⇒ Lực bazo tăng

(Nếu số lượng nhóm tăng thì tăng độ hút (đẩy) e

NaOH > CH₃NH₂ > NH₃ > C₆H₅NH₂ > p-O₂NC₆H₄NH₂

Câu 3:Cho các dung dịch có cùng nồng độ mol/lít sau: NH₄Cl, CH₃NH₃Cl, (CH₃)₂NH₂Cl, C₆H₅NH₃Cl. Dung dịch có pH lớn nhất là

A. NH₄Cl

B. CH₃NH₃Cl

C. (CH₃)₂NH₂Cl

D. C₆H₅NH₃Cl

Lời giải:

Vì (CH₃)₂NH có tính bazơ mạnh nhất nên (CH₃)₂NH₂Cl có tính axit yếu nhất nên với cùng một nồng độ mol/lít thì dung dịch này phải có pH lớn nhất.

→ Đáp án C

Câu 4:Chất nào có lực bazơ mạnh nhất?

A. CH₃-NH₂

B. (CH₃)₂-CH-NH₂

C. CH₃-NH-CH₃

D. (CH₃)₃-N

Lời giải:

Amin bậc 3 có nhiều tác nhân đẩy e hơn nhưng do hiệu ứng không gian nên có tính bazo thấp hơn amin bậc 2

Giữa B và C thì do C có 2 gốc –CH₃ đẩy e trực tiếp sẽ mạnh hơn gốc–(CH₃)₂CH nên tính bazo của CH₃-NH-CH₃ mạnh hơn.

→ Đáp án C

Câu 5:Nguyên nhân gây nên tính bazơ của amin là :

A. Do amin tan nhiều trong H₂O.

B. Do phân tử amin bị phân cực mạnh.

C. Do nguyên tử N có độ âm điện lớn nên cặp e chung của nguyên tử N và H bị hút về phía N.

D. Do nguyên tử N còn cặp eletron tự do nên phân tử amin có thể nhận proton.

Lời giải:

Do nguyên tử N còn cặp eletron tự do nên phân tử amin có thể nhận proton.

→ Đáp án D

Câu 6:Trong các chất dưới đây, chất nào có lực bazơ yếu nhất ?

A. C₆H₅NH₂

B. C₆H₅CH₂NH₂

C. (C₆H₅)₂NH

D. NH₃

Lời giải:

Nhóm ankyl có ảnh hưởng làm tăng mật độ electron ở nguyên tử nitơ do đó làm tăng lực bazơ; nhóm phenyl (C₆H₅) làm giảm mật độ electron ở nguyên tử nitơ do đó làm giảm lực bazơ.

Lực bazơ : C_nH_{2n + 1}-NH2 > H-NH2 > C₆H₅-NH₂

⇒ (C₆H₅)₂NH có lực bazơ yếu nhất.

→ Đáp án C

Câu 7:Cho các dung dịch amino acid sau: alanine, lysin, α-aminoglutaric acid, valine, glycine. Số dung dịch làm đổi màu quỳ tím là:

A.4

B. 2

C.3

D.1

Lời giải:

Lysin làm quì tím chuyển xanh.(do có số nhóm -NH₂ nhiều hơn nhóm -COOH)

α-aminoglutaric acid làm quí tím chuyển màu đỏ.

→ Đáp án C

Câu 8:Cho các chất sau: lysin, α-aminoglutaric acid, valine, glycine, alanine, Trimethylamine, aniline. Số chất làm quỳ tím chuyển màu hồng, màu xanh và không đổi màu lần lượt là

A. 1,2,4

C. 2,2,3

B. 3,1,3

D. 2,1,4

Lời giải:

Số chất làm quỳ tím chuyển màu hồng là : α-aminoglutaric acid

Chất làm quỳ tím sang màu xanh: lysin, Trimethylamine

Chất không làm đổi màu quỳ tím: valine, glycine,alanine, aniline.

→ Đáp án A

Bài giảng: Bài tập trọng tâm amino acid - Cô Nguyễn Thị Thu (Giáo viên VietJack)

Xem thêm các dạng bài tập Hóa học lớp 12 có trong đề thi Tốt nghiệp THPT khác:

• Xác định công thức phân tử Amin, amino acid dựa vào phản ứng cháy
• Xác định công thức phân tử Amin, amino acid dựa vào phản ứng với axit
• Dạng bài tập Amin tác dụng với dung dịch muối
• Dạng bài tập phản ứng cháy của Amin, amino acid
• Dạng bài tập Amin tác dụng với dung dịch axit và dung dịch Brom

---