Phản ứng trung hoà của carboxylic acid và cách giải

---

---

Phản ứng trung hoà của carboxylic acid và cách giải chi tiết nhất giúp học sinh nắm vững kiến thức trọng tâm từ đó biết cách làm bài tập Hóa học 11.

Phản ứng trung hoà của carboxylic acid và cách giải

(199k) Xem Khóa học Hóa 11 KNTTXem Khóa học Hóa 11 CDXem Khóa học Hóa 11 CTST

I. Phương pháp giải

- Với axit đa chức: Đặt CTTQ R(COOH)_x

R(COOH)

+ xNaOH → R(COONa)

+ xH₂O

- Với axit đơn chức ( x=1): Đặt CTTQ RCOOH

RCOOH + NaOH → RCOONa + H₂O

Nếu bài toán cho một hay một hỗn hợp các carboxylic acid thuộc cùng một dãy đồng đẳng tác dụng với NaOH theo tỉ lệ mol 1:1 hoặc tác dụng với dung dịch Ba(OH)₂ theo tỉ lệ mol 2:1 thì đó là các axit đơn chức.

n_NaOH = ( m_muối – m_axit)/ 22 → x = n_NaOH/ n_axit

n_Ba(OH)2 = (m_muối – m_axit)/ 133 → x= 2. n_Ba(OH)2/n_axit

Lưu ý:

+ Nếu là axit no, đơn chức, mạch hở ta có thể đặt CTTQ là C_nH_2n+1COOH ( n ≥ 0) hoặc C_mH_2mO₂ (m ≥ 1)

+ formic acid có phản ứng tráng bạc do có nhóm chức anđehit trong phân tử.

+ Khối lượng chất rắn sau phản ứng: m_Rắn = m_muối + m_{NaOH(Ba(OH)2)}

II. Ví dụ

Bài 1: Một hỗn hợp gồm 2 carboxylic acid no, đơn chức kế tiếp nhau trong dãy đồng đẳng của acetic acid. Lấy m gam hỗn hợp rồi thêm vào đó 75ml dung dịch NaOH 0,2M. Sau đó phải dùng 25ml dung dịch HCl 0,2M để trung hoà NaOH dư. Sau khi đã trung hoà đem cô cạn dung dịch đến khô thu được 1,0425g hỗn hợp muối khan.

a) Viết CTCT của 2 axit. Giả sử các phản ứng xảy ra hoàn toàn.

b) Tính giá trị của m.

Trả lời

a.Gọi CT của 2 axit là: R̅COOH

Phương trình phản ứng: R̅COOH + NaOH RCOONa + H₂O

NaOH + HCl → NaCl + H₂O

Số mol NaOH ban đầu: n_NaOHbd = 0,075. 0,2 = 0,015 mol.

Số mol NaOH dư: n_{NaOH dư} = 0,005 mol; => n_pư = 0,015 – 0,005 = 0,01 (mol)

Khối lượng muối thu được: m_muối = 58,5.0,005 + 0,01.(R̅ + 67) = 1,0425

=> R̅ = 8 => CTCT của 2 axit: HCOOH và CH₃COOH

b. Khối lượng của 2 axit là: m = (8 + 67).0,01 = 7,5 g

Bài 2: Hòa tan 13,4 g hỗn hợp hai carboxylic acid no, đơn chức, mạch hở vào nước được 50 g dung dịch A. Chia A thành 2 phần bằng nhau. Cho phần thứ nhất phản ứng hoàn toàn với lượng dư silver nitrate trong dung dịch amonia, thu được 10,8 g bạc. Phần thứ 2 được trung hòa bằng dung dịch NaOH 1M thì hết 100ml. Xác định công thức của hai axit, tính % khối lượng của mỗi axit trong hỗn hợp.

Trả lời

+ Hỗn hợp hai axit có phản ứng tráng bạc, vậy trong hỗn hợp có formic acid

HCOOH + 2AgNO3 + 4NH₃ + H₂O → (NH₄)₂CO3 + 2NH₄NO3 + 2Ag

Trong một nửa A ( khối lượng 6,7 g ) có số mol HCOOH = 1/2 số mol Ag = 0,05 mol.

Khối lượng HCOOH = 2,3 gam; RCOOH = 4,4 gam.

Phần trăm khối lượng HCOOH = 34,33%;

RCOOH = 65,67%

+ Trung hòa phần 2

RCOOH + NaOH → RCOONa + H₂O

HCOOH + NaOH → HCOONa + H₂O

Số mol hai axit = số mol NaOH = 0,1 (mol)

Số mol RCOOH = 0,1 – 0,05 = 0,05 (mol)

Vậy M_RCOOH = 88 (g/mol). CTPT của RCOOH: C₄H₈O₂

CTCT: C₃H₇COOH.

(199k) Xem Khóa học Hóa 11 KNTTXem Khóa học Hóa 11 CDXem Khóa học Hóa 11 CTST

Xem thêm Chuyên đề lý thuyết và các dạng bài tập Hóa học lớp 11 hay khác:

• Andehit, ketone (định nghĩa, phân loại, tính chất hóa học)
• Carboxylic acid (phân loại, danh pháp, tính chất)
• Đồng đẳng, đồng phân, danh pháp của andehit, ketone
• Bài tập Đồng đẳng, đồng phân, danh pháp của andehit, ketone
• Phản ứng tráng gương
• Bài tập Phản ứng tráng gương
• Phản ứng cộng của andehit, ketone, carboxylic acid và cách giải
• Bài tập Phản ứng cộng của andehit, ketone, carboxylic acid
• Điều chế, nhận biết andehit
• Bài tập Điều chế, nhận biết andehit
• Đồng đẳng, đồng phân, danh pháp carboxylic acid
• Bài tập Đồng đẳng, đồng phân, danh pháp carboxylic acid
• Bài tập về phản ứng trung hoà của carboxylic acid
• Phản ứng đốt cháy carboxylic acid và cách giải
• Bài tập Phản ứng đốt cháy carboxylic acid
• Điều chế, nhận biết carboxylic acid
• Bài tập Điều chế, nhận biết carboxylic acid

Xem thêm các tài liệu học tốt lớp 11 hay khác:

• Giải Chuyên đề học tập Hóa 11 Kết nối tri thức
• Giải Chuyên đề học tập Hóa 11 Chân trời sáng tạo
• Giải Chuyên đề học tập Hóa 11 Cánh diều
• Giải lớp 11 Kết nối tri thức (các môn học)
• Giải lớp 11 Chân trời sáng tạo (các môn học)
• Giải lớp 11 Cánh diều (các môn học)

---

---

---