Giáo án Địa Lí 10 Bài 18: Sinh quyển. Các nhân tố ảnh hưởng tới sự phát triển và phân bố của sinh vật

Bước 1:

Dựa vào SGK, hình ảnh, em hãy cho biết:

Sinh quyển là gì?

Sinh quyển có giới hạn như thế nào?

SV có phân bố đều trong toàn bộ chiều dày của sinh quyển hay không? Nếu không thì chúng tập trung ở những nơi nào trong phạm vi sinh quyển? Tại sao lại vậy?

Sinh quyển có vai trò như thế nào đối với sự phát triển kinh tế và đời sống.

Bước 2: Hs trả lời

Bước 3: Gv chuẩn

Mở rộng

Tại sao sinh vật chỉ tập trung vào những nơi có thực vật mọc?

I. SINH QUYỂN

1. Khái niệm

- Là quyển chứa toàn bộ SV sinh sống trên Trái Đất.

2. Giới hạn của sinh quyển

- Phía trên là tiếp giáp tầng ôdôn của khí quyển (22km)

- Phía dưới:

   + Ở đại dương: đáy (11km).

   + Ở lục địa: Xuống tới đáy của lớp vỏ phong hoá.

=> Sinh quyển gồm toàn bộ thuỷ quyển, phần thấp của khí quyển, lớp phủ TN và lớp vỏ phong hoá.

3. Phân bố

Sinh vật phân bố không đều

4. Vai trò của sinh quyển

- Tạo ra LT – TP cho con người.

- Tạo ra O2 thông qua quá trình quang hợp.

- Góp phần làm thay đổi địa hình.

- Đóng vai trò chủ đạo trong việc hình thành đất.

Bước 1: Dựa vào hiểu biết của bản thân, có mấy nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố sinh vật?

GV chia lớp thành 4 nhóm (có đánh số thứ tự), thảo luận trong vòng 5 phút, hoàn thành phiếu học tập sau: (phụ lục 1)

Nhóm 1: Tìm hiểu về khí hậu

Nhóm 2: Tìm hiểu về Đất

Nhóm 3: Tìm hiểu về địa hình    + sinh vật

Nhóm 4: Tìm hiểu về con người

Bước 2: HS thảo luận, hoàn thiện phiếu học tập

Bước 3. HS có cùng 1 số thứ tự về cùng 1 nhóm => Trình bày các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố sinh vật bằng mindmap hoặc sơ đồ tư duy

Bước 4: Gv nhận xét, chuẩn kiến thức

II. Các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố sinh vật.

phụ lục 2

Yếu tố: nhiệt độ, nước, độ ẩm, không khí, ánh sáng

- Nhiệt độ: Mỗi loài thích nghi 1 giới hạn nhiệt nhất định. Nhiệt độ thích hợp, Sv tập trung nhiều, phát triển nhanh.

- Nước, không khí, ẩm: nhiệt ẩm dồi dao => sv phong phú và ngược lại.

- Ánh sáng: quang hợp

chu kì hoạt động của sv

=> quyết định

- Sv ưa nhiệt: xích đạo, nhiệt đới (hổ, báo, sư tử, ...)

- SV ưa lạnh: cực, ôn đới (gấu Bắc Cực, hải cẩu)

- Xích đạo, nhiệt đới ẩm, ôn đới ẩm: SV phát triển nhanh

- Hoang mạc, bán hoang mạc: SV ít, kém phát triển.

- ưa sáng: nhiều ánh sáng (ngô đồng, lúa, cam...)

- Ưa tối: lá lốt, dương xỉ...

- Yếu tố: tính chất, độ phì đất

“đất nào cây ấy”

- Đất feralit: cây ăn quả, cây CN

- Đất mặn: sú, vẹt, đước, mắm...

- Phù sa: cây lương thực

- Yếu tố: Độ cao, hướng sườn

   + Độ cao: Vành đai SV thay đổi theo độ cao.

   + Hướng sườn:

Đón nắng, mưa, ánh sáng=> sv phát triển nhanh và ngược lại.

Độ cao xuất hiện và kết thúc các vành đai sv

- Thức ăn quyết định

- Mối quan hệ giữa động vật và thực vật rất chặt chẽ vì:

   + Thựcvật nơi cư trú, thức ăn của

   + đv

Động vật cung cấp chất hữu cơ cho thực vật.

Chuỗi thức ăn

Cỏ=> nai=> Báo => chết => vi sinh vật => cung cấp chất dd để nuôi Tv

- Tích cực:

   + Phân bố lại động thực vật trên Trái Đất: mở rộng phạm vi của loài này, thu hẹp pham vi của loài khác

   + Tạo ra các giống vật nuôi và cây trồng mới có khả năng thích nghi.

   + Trồng rừng, mở rộng diện tích

- Tiêu cực:

   + Khai thác bừa bãi làm cho nhiều loài động thực vật tuyệt chủng.

   + Suy giảm diện tích rừng

   + Mất nơi sinh sống của ĐTV

- Mê Linh: Lúa không hiệu quả => trồng hoa màu, hoa.

- Tạo ra lúa thích nghi với đất mặn ở ĐBSCL.(OM6976,OM6677, OM5464, OM5629, OM5166)

- CMX trong NN    + mở rộng phạm vi 1 số loại cây nhưng làm tuyệt chủng 1 số giống cây địa phương

- Khai thác rừng