Giáo án Lịch Sử 10 Bài 37: Mác và Ăng-ghen. Sự ra đời của chủ nghĩa xã hội khoa học

Cho học sinh trình bày phần chuẩn bị bài ở nhà về tiểu sử của hai nhà CNXH khoa học Marx và Engels, đặt vấn đề:

1. Buổi đầu hoạt động cách mạng của K. Marx & F. Engels.

Em có suy nghĩ, nhận xét gì về tiểu sử và cuộc đời của Marx và Engels?

- K. Marx:

+ Sinh ngày 5/5/1818 trong một gia đình luật sư người Do Thái có tư tưởng tiến bộ. Năm 23 tuổi, ông đậu tiến sĩ với luận án xuất sắc.

+ Từ 1843 sang Pháp, Bỉ rồi Anh, tiếp xúc với các nhà cách mạng của phong trào công nhân, tham gia xuất bản tạp chí Biên niên Pháp – Đức.

- F. Engels: Sinh ngày 28 / 11/ 1820 trong một gia đình chủ xưởng. Năm 1842 sang ở Anh và viết tác phẩm “Tình cảnh giai cấp công nhân Anh”.

- Tình bạn của hai ông xây dựng trên cơ sở nào?

- GV kể thêm cho học sinh nghe về tình bạn vĩ đại giữa Marx và Engels, qua đó giáo dục học sinh có nhận thức đúng đắn về tình bạn, tình đồng chí, tình yêu – đó sẽ là động lực quan trọng giúp các em vượt qua mọi trở ngại để đạt được những mơ ước trong hiện tại và tương lai.

Để xây dựng chủ nghĩa xã hội khoa học, Marx và Engels đã làm gì? (miệt mài nghiên cứu lý luận + tích cực hoạt động cách mạng, đồng thời quan tâm đến việc xây dựng chính đảng độc lập cho giai cấp công nhân).

- Phân tích sự khác nhau về chất giữa Đồng minh những người chính nghĩa (ủng hộ khuynh hướng hoạt động có tính chất âm mưu) với Đồng minh những người cộng sản (lật đổ giai cấp tư sản, thủ tiêu xã hội tư sản, xác lập sự thống trị của giai cấp vô sản)

- Cơ sở tình bạn của Marx và Engels:

+ Cùng sinh ra ở Đức, có học vấn uyên bác, thông cảm với nỗi khổ của giai cấp vô sản, muốn giải phóng họ khỏi áp bức bóc lột.

+ Năm 1844, hai ông gặp nhau ở Paris, một tình bạn lớn nảy sinh.

+ Cả 2 đều nhận định: nếu được trang bị lý luận cách mạng đúng đắn thì giai cấp vô sản sẽ là giai cấp giải phóng loài người khỏi áp bức bóc lột.

+ Từ 1844 – 1847, hai ông từng bước xây dựng lý luận của chủ nghĩa Mác.

- Phân tích làm rõ

+ CNTB ra đời là bước tiến lớn lao trong lịch sử loài người, nhưng trong lòng nó đã chứa đựng nhièu mâu thuẫn không thể điều hòa được → cuộc đầu tranh giữa tư sản và vô sản tất yếu phải xảy ra

2. Tổ chức Đồng minh những người cộng sản và Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản

- Tháng 6/1847, tổ chức Đồng minh những người cộng sản nhằm mục tiêu “… lật đổ giai cấp tư sản, xác định sự thống trị của vô sản, thủ tiêu xã hội tư sản cũ”.

+ Những người cộng sản là bộ phận tiên tiến, giác ngộ nhất của giai cấp vô sản. Muốn thực hiện thành công cuộc cách mạng vô sản, giai cấp công nhân phải có chính đảng của mình.

- Tháng 2.1948 Marx và Engels soạn thảo cương lĩnh cho tổ chức Đồng minh (còn gọi là Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản)

+ Tuyên ngôn đã trình bày một cách có hệ thống những nguyên lý cơ bản của CNCS, đã chứng minh quy luật tất yếu về sự diệt vong của chế độ tư bản và sự thắng lợi của chế độ cộng sản bởi mục tiêu cuối cùng của những người cộng sản là thực hiện CNCS toàn thế giới và trong cuộc cách mạng đó, “giai cấp vô sản chẳng mất gì ngoài những xiềng xích trói buộc họ”

- Tuyên ngôn gồm có Lời mở đầu và 4 chương với nội dung chủ yếu là: CNTB sẽ bị diệt vong, CNCS sẽ thắng lợi và người đảm nhận vai trò đó là giai cấp vô sản.

- Tuyên ngôn kết thúc bằng khẩu hiệu: “Vô sản tất cả các nước đoàn kết lại”.

Hiện nay, Tuyên ngôn có ý nghĩa như thế nào?

(tiếp tục soi sáng con đường đấu tranh chống áp bức của giai cấp công nhân và vô sản toàn thế giới, đòi quyền tự do bình đẳng cho các dân tộc “tư tưởng của Tuyên ngôn làm sống và làm hoạt động cho tới ngày nay toàn bộ giai cấp vô sản có tổ chức và chiến đấu của thế giới văn minh”).

- Ý nghĩa: là văn kiện có tính chất khoa học đầu tiên trang bị lý luận cách mạng cho giai cấp công nhân.