Giáo án Sinh học 10 Bài 5: Protêin

A. Khởi động (3 phút)

- Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.

Tại sao các loại thịt bò, gà, lợn lại khác nhau ?

B. Hình thành kiến thức (30p)

HĐ1: Cấu trúc prôtêin

* GV giới thiệu chung về prôtêin, axitamin là đơn phân của protein.

- Treo hình sơ đồ cấu tạo chung của 1 axitamin.Yêu cầu HS trả lời các câu hỏi

   + Nêu công thức tổng quát của axitamin?

   + Prôtêin được cấu tạo theo nguyên tắc gì?

   + Thịt gà, thịt lợn , thịt bò đều được cấu tạo từ pr nhưng chúng rất khác nhau về nhiều đặc tính. Sự khác nhau đó là do đâu?

* Liên hệ : tại sao chúng ta cần ăn nhiều loại thức ăn khác nhau.

* GV cho HS quan sát tranh vẽ phóng to hình 5.1 SGK hoặc mô hình prôtêin và giảng giải có 4 bậc cấu trúc.

- GV yêu cầu tìm hiểu 4 bậc cấu trúc của prôtêin qua phiếu học tập số 3

- GV cho HS nêu 1 số phiếu học tập để lớp nhận xét và bổ sung.

- GV nhận xét đánh giá và bổ sung kiến thức.

Nếu cấu trúc không gian 3 chiều của pr bị hỏng là pr đã mất chức năng sinh học( Protein bị biến tính). Nguyên nhân nào gây ra hiện tượng biến tính của prôtêin?

* Liên hệ

- Nhiệt độ cao làm cơ thể chết( người sốt cao > 41 độ c) có nguyên nhân quan trọng là do Protein bị phá hủy.

- HS quan sát sơ đồ kết hợp với kiến thức ở lớp dưới  trả lời câu hỏi.

HS trả lời được: do chúng khác nhau về số lượng, thành phần, và trình tự xắp xếp của các aa trong pt Protein )

- HS thảo luận trả lời ăn nhiều loại thức ăn khác nhau để bổ sung đủ aa giúp cơ thể tổng hợp protein.

HS: Hoạt động nhóm

   + Quan sát tranh vẽ.

   + Thống nhất ý kiến và hoàn thành phiếu học tập.

   + Đại diện nhóm trình bày đáp án

- HS tự sữa chữa.

HS thảo luận trả lời được: Do các yếu tố của môi trường như nhiệt độ cao, độ PH…

I. Cấu trúc protein

1. Đặc điểm chung

- Prôtêin là đại phân tử có cấu trúc đa dạng nhất theo nguyên tắc đa phân.

- Đơn phân của prôtêin là aa( 20 loại aa)

- Prôtêin đa dạng và đặc thù do số lượng, thành phần và trật tự xắp xếp các aa

2. Cấu trúc không gian:

Prôtêin có cấu trúc 4 bậc: bậc 1, bậc, bậc 3, bậc 4.

Như nội dung PHT

** NL làm việc nhóm. NL giải quyết vấn đề. NL trình bày. NL khai thác thông tin. NL liên hệ kiến thức thực tế.

HĐ2: Chức năng protein (10 phút)

GV: yêu cầu HS hoàn thành phiếu học tập số 4:

- GV nhận xét và bổ sung kiến thức.

Liên hệ: Tại sao chúng ta cần phải ăn Protein từ các nguồn thực phẩm khác nhau?

GV: cung cấp cho học sinh 1 số aa không thay thế: Treptophan, Metionin, Valin, Threonin, Pheninalanin,Lơxin, Izolơxin, Lizin

- HS nghiên cứu SGK trang 25 hoàn thành phiếu học tập

- Yêu cầu HS trả lời được: vì có 1 số aa mà cơ thể người không thể tự tổng hợp gọi là các aa không thay thế mà phải nhận từ các nguồn thức ăn khác nhau.

1 / Prôtêin cấu trúc : cấu trúc nên tế bào và cơ thể

   +Ví dụ :Côlagen cấu tạo mô liên kết

karatin : cấu tạo nên lông

2 / Prôtêin dự trữ : dự trữ các axit amin

   +Ví dụ :Prôtêin trong sữa

3 / Prôtêin vận chuyển: vận chuyển các chất

   +Ví dụ: Hêmôglôbin , prôtêin màng

4 / Prôtêin bảo vệ : bảo vệ cơ thể chống bệnh tật

   +Ví dụ : kháng thể , IFN chống lại vi khuẩn và vi rút xâm nhập cơ thể

5 / Prôtêin thụ thể : thu nhận và trả lời thông tin

   +Ví dụ : prôtêin thụ thể trên màng

6 / Prôtêin xúc tác : xúc tác cho các phản ứng sinh hóa

   +Ví dụ : các loại enzim

**NL khai thác thông tin. NL GQVĐ

C. Củng cố (3p)

Câu 1: Đơn phân của prôtein là gì ?

A. Đường đơn.

C. Axit amin. x

B. Nuclêiôtit.

D. Glucôzơ.

Câu 2: Công thức tổng quát của axit amin gồm những nhóm nào sau đây ?

A. Nhóm axit phôtphoric (H₃PO₄), Nhóm amin(-NH₂), gốc R(gốc cacbuahiđrô).

B. Gốc R(gốc cacbuahiđrô), nhóm axit phôtphoric (H₃PO₄), nhóm cacboxyl(- COOH).

C. Nhóm amin(-NH₂), gốc R(gốc cacbuahiđrô), nhóm cacboxyl(- COOH). x

D. Nhóm amin(-NH₂), nhóm cacboxyl(- COOH), nhóm axit phôtphoric (H₃PO₄).

Câu 3: Tính đa dạng của prôtein được quy bởi yếu tố nào ?

A. Sự sắp xếp của 20 loại axit amin khác nhau.

B. Số lượng các a.a khác nhau trong phân tử prôtein.

C. Sự đa dạng của gốc R.

D. Số lượng, thành phần, trật tự sắp xếp các axit amin khác nhau và các bậc cấu trúc không gian khác nhau trong phân tử prôtein. x

D.Mở rộng (3p)

1. Tại sao chúng ta cần ăn prôtêin từ các nguồn thực phẩm khác nhau?

(Sẽ đủ các loại axit amin để tổng hợp các loại prrôtêin cần thiết của cơ thể )

2.Cấu trúc không gian 3 chiều của prôtêin có thể bị phá huỷ làm mất chức năng khi bị tác động bởi: ...... Nhiệt độ cao. .

3. Điều hoà sự trao đổi chất của tế bào và cơ thể nhờ :......Prôtêin hoocmon.

4. Một phân tử prôtêin cấu trúc bậc 3 có 200 axit amin. Hỏi có bao nhiêu liên kết peptit? .... 199.