Giáo án Sinh học 11 Bài 32: Tập tính của động vật (tiếp theo)

A. Khởi động (3 phút)

- Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.

B. Hình thành kiến thức (33p)

Hoạt động 1: Một số hình thức học tập ở động vật.

+ GV Phát phiếu học tập số 1

+  Yêu cầu HS nghiên cứu SGK, thảo luận theo từng nhóm nhỏ điền nội dung vào phiếu học tập.

+ Cho 3 HS báo cáo kết quả trên phiếu của mình

- GV nhận xét và thông báo kêt quả đúng.

Trả lời các câu lệnh SGK:

Câu 1: B- Điều kiện hoá đáp ứng.

Câu 2: D-Học khôn

Câu 3: B- Quen nhờn.

HS thảo luận và trả lời

IV. Một số hình thức học tập ở động vật.

1. Quen nhờn.

- Ví dụ: SGK.

- Quen nhờn: Là hình thức học tập đơn giản nhất. Động vật phớt lờ, không trả lời những kích thích lặp lại nhiều lần nếu những kích thích đó không kèm theo sự nguy hiểm nào.

2. In vết.

- Ví dụ: Gà con mới nở đi theo vật chuyển động mà chúng nhìn thấy đầu tiên. Nhờ in vết mà gà con di chuyển theo mẹ và được chăm sóc nhiều hơn.

3. Điều kiện hoá.

a. Điều kiện hoá đáp ứng ( Điều kiện hoá kiểu Paplốp)

- Thí nghiệm của Paplốp: SGK.

- Điều kiện hoá đáp ứng là hình thành mối liên kết mới trong thần kinh trung ương dưới tác động của kích thích tác động động thời.

b. Điều kiện hoá hành động( Điều kiện hoá kiểu Skinnơ)

- Thí nghiệm của Skinnơ: SGK.

- Điều kiện hoá hành động là kiểu liên kết hành vi của động vật với một phần thưưỏng ( hoặc phạt) sau đó động vật chủ động lặp lại các hành vi đó.

4. Học ngần.

- Ví dụ: SGK.

- Học ngần là kiểu học không ý thức, không biết rõ là mình đã học được. Say này, khi có nhu cầu thì kiến thức đó tái hiện lại giúp động vật giải quyết được các tình huống tương tự.

5. Học khôn.

- Ví dụ: SGK.

- Học khôn là kiểu học phối hợp các kinh nghiệm cữ để tìm cách giải quyết những tình huống mới. Chỉ có ở động vật có hệ thần kinh phát triển như người, bộ linh trưởng.

**** Hình thành các năng lực

- Năng lực đọc hiểu.

- Năng lực quan sát tranh.

- Năng lực phân tích so sánh.

- Năng lực vận dụng kiến thức lý thuyết với các kiến thức cũ giải thích hiện tượng  thực tế.Năng lực khái quát hóa.

- NL tư duy rút ra kiến thức.

Hoạt động 2: Tìm hiểu Một số dạng tập tính phổ biến ở động vật

GV yêu cầu:

+ HS tự nghiên cứu mục V và sử dụng phiếu học tập số 2 để điền nội dung vào phiếu (3 phút)

+ Thảo luận nhóm và hoàn thành phiếu học tập

+ GV gọi các nhóm trình bày kết quả của mình. Các nhóm khác bổ sung ý kiến của bạn.

- GV nêu đáp án và kết luận.

HS: Trả lời các câu hỏi và vận dụng kiến thức cũ lấy thên các ví dụ.

V. Một số dạng tập tính phổ biến ở động vật.

1. Tập tính kiếm ăn.

- Ví dụ: SGK.

- ở động vật có hệ thần kinh bậc thấn là tập tính bẩn sinh, còn ở động vật có hệ thần kinh phát triển phần lớn là tập tính học được.

2. Tập tính bảo vệ lãnh thổ.

- Ví dụ: SGK.

- Động vật có tập tính bảo vệ lãnh thổ của mình để chống lại các cá thể khác cùng loài để bảo vệ nguồn thức ăn, nơi ở và sinh sản.

3. Tập tính sinh sản.

- Ví dụ: SGK.

- Thông thường tập tính sinh sản là tập tính bẩn sinh, mang tính bản năng.

4. Tập tính di cư.

- Ví dụ: Chim én di cư tránh rét vào đầu màu đông.

- Di cư là tập tính phức tạp, động vật ở cạn định hướng nhờ vị trí mặt trời, trăng sao, địa hình; động vật ở nước định hướng dựa vào thành phần hoá học của nước, hướng chảy dòng nước.

5. Tập tính xã hội

- Là tập tính sống theo bầy đàn.

a. Tập tính thứ bậc.   Ví dụ SGK.

b. Tập tính vị tha.

**** Hình thành các năng lực

- Năng lực đọc hiểu.

- Năng lực quan sát tranh.

- Năng lực phân tích so sánh.

- Năng lực vận dụng kiến thức lý thuyết với các kiến thức cũ giải thích hiện tượng  thực tế.Năng lực khái quát hóa.

- NL tư duy rút ra kiến thức.

Hoạt động 3: Tìm hiểu Ứng dụng những hiểu biết về tập tính vào đời sống và sản xuất.

Thảo luận nhóm.

GV. Yêu cầu học sinh đọc SGK và thảo luận nhóm hoàn thành phiếu học tập trong thời gian 4 phút.

GV quan sát điều khiển các nhóm thảo luận và chính xác kiến thức.

HS trả lời

VI. Ứng dụng những hiểu biết về tập tính vào đời sống và sản xuất.

- Động vật: Làm xiếc, chó trinh sát đánh hơi kẻ trộm, voi, ngựa đánh trận…

- Con người: Tránh dây điện bị đứt khi có gió bão, làm toán, văn…