Giáo án Sinh học 6 Bài 21: Quang hợp

HOẠT ĐỘNG 1: Khởi động (5’)

Mục tiêu: Định hướng cho học sinh nội dung cần hướng tới của bài học, tạo tâm thế cho học sinh đi vào tìm hiểu bài mới.

Phương pháp dạy học: Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình; sử dụng đồ dung trực quan

Định hướng phát triển năng lực: Năng lực thực nghiệm, năng lực quan sát, năng lực sáng tạo, năng lực trao đổi. Phẩm chất tự tin, tự lập, giao tiếp.

Như đã biết, khác hẳn với động vật, cây xanh có khả năng chế tạo chất hữu cơ tự nuôi sống mình, là do lá có nhiều lục lạp. Vậy lá cây chế tạo được chất hữu cơ gì và trong điều kiện nào?

HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức

Mục tiêu: Khi có ánh sáng, lá có thể chế tạo được tinh bột và nhả ra khí oxi.

- Giải thích được một vàu hiện tượng thực tế

Phương pháp dạy học: Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình; sử dụng đồ dung trực quan

Định hướng phát triển năng lực: Năng lực thực nghiệm, năng lực quan sát, năng lực sáng tạo, năng lực trao đổi. Phẩm chất tự tin, tự lập, giao tiếp.

- Yêu cầu học sinh các nhóm báo cáo kết quả thí nghiệm,

- Kiểm tra kết quả thí nghiệm các nhóm;

- Hãy nêu các bước tiến hành thí nghiệm ?

- Lấy kết quả 1 nhóm, tiến hành đun sôi cách thủy và thử dd iôt.

- Các nhóm báo cáo kết quả thí nghiệm.

- Đại diện 1 nhóm báo cáo cách tiến hành.

- Quan sát kết quả thí nghiệm, thảo luận nhóm đại diện pbiểu, nhóm khác bổ sung.

I. Xác định chất mà lá chế tạo khi có ánh sáng:

1) Thí nghiệm:

- Lấy chậu trồng dây lang để chổ tối 2 ngày, dùng băng giấy đen bịt kín 1 phần 2 mặt lá.

- Để chậu chổ có ánh sáng mặt trời từ 4 – 6 giờ.

- Ngắt lá đó, bỏ băng đen, cho vào cồn 90o đun sôi cách thủy để tẩy hết ch d.lục rồi rửa sạch.

- Bỏ lá đó vào dd iốt loãng.

- Kết quả :

+ Phần lá không bị bịt có màu xanh tím.

+ Phần lá bị bịt thì không.

- Hãy nhận xét hiện tượng khi nhỏ dd iôt lên lá khoai lang làm thí nghiệm ? Giải thích hiện tượng xảy ra ?

- Hướng dẫn học sinh quan sát thí nghiệm; Bổ sung hoàn chỉnh nội dung.

- Vậy qua q.trình q.hợp cây đã c.tạo được chất gì ?

- Quan sát thí nghiệm theo hướng dẫn của gv.

- T.luận nhóm đ.diện pb, nhóm khác bs.

2) Kết luận :

Lá chế tạo được tinh bột khi có ánh sáng.

- GV cho HS nghiên cứu thông tin SGK tr.69, 70 → thảo luận nhóm, trả lời câu hỏi mục SGK tr.70

- GV gợi ý: HS dựa vào kết quả thí nghiệm 1 và quan sát đáy 2 ống nghiệm, chất khí nào duy trì sự cháy?

- GV cho thảo luận kết quả → tìm ý kiến đúng

- HS nghiên cứu thông tin SGK tr.69, 70 rarr; thảo luận nhóm, trả lời câu hỏi mục SGK tr.70

- Các nhóm trình bày ý kiến rarr; cả lớp thảo luận và bổ sung:

+ Cành rong ở cốc B chế tạo được tinh bột vì được chiếu sáng

+ Chất khí ở cốc B là khí Oxi vì nó đã làm que đóm vừa tắt lại bùng cháy. Hiện tượng chứng tỏ cành rong trong cốc B đã tạo ra chất khí là có bọt khí thoát ra từ cành rong và có chất khí tạo thành ở đáy ống nghiệm trong cốc B.

II. Xác định chất khí thải ra trong quá trình lá chế tạo tinh bột:

1) Thí nghiệm:

- Lấy vài cành rong đuôi chó cho vào 2 ống nghiệm đựng đầy nước rồi úp ngược vào 2 cốc A, B đựng đầy nước.

- Để cốc A vào trong túi giấy đen hoặc trong chổ tối, cốc B để chổ có ánh sáng

- Sau 6 giờ quan sát .

- Kết quả:

+ Cành rong trong cốc B có những bọt khí xuất hiện.

+ Cành rong trong cốc A thì không.

- GV nhận xét, đưa ra đáp án đúng → cho HS rút kết luận.

- GV hỏi: Tại sao trời hè, nắng nóng, đứng dưới bóng cây to lại thấy mát và dễ thở hơn?

- GV cho HS nhắc lại thí nghiệm và kết luận.

- HS rút kết luận: Lá nhả ra khí oxi trong quá trình chế tạo tinh bột

- HS trả lời: Vì lá cây có cơ chế thoát hơi nước, giảm nhiệt và thải ra oxi trong qua trình quang hợp

- HS nhắc lại thí nghiệm và kết luận.

2) Kết luận:

Trong quá trình lá chế tạo tinh bột, lá đã nhã khí oxi ra môi trường ngoài.

- GV yêu cầu HS nghiên cứu thông tin SGK tr.70, 71.

- GV yêu cầu HS nhắc lại thí nghiệm

- GV cho HS thảo luận nhóm:

1. Điều kiện thí nghiệm của cây trong chuông A khác với cây trong chuông B ở điểm nào?

GV gợi ý: Nước vôi có khả năng hấp thụ khí cacbonic

- Cá nhân HS nghiên cứu thông tin SGK tr.70, 71

- 1-2 HS nhắc lại thí nghiệm

- HS thảo luận nhóm:

1. Cây ở trong chuông A sống trong điều kiện không khí không có khí cacbonic

I. Cây cần những chất gì để chế tạo tinh bột ?

1) Thí nghiệm:

- Kết quả :

+ Lá cây ở chuông A không chế tạo được tinh bột.

+ Lá cây ở chuông B tạo được tinh bột.

2. Lá cây trong chuông nào không chế tạo được tinh bột? Vì sao em biết?

GV gợi ý: Căn cứ vào kết quả của thí nghiệm thử dung dịch iot.

2. Lá trong chuông A không chế tạo được tinh bột, căn cứ vào kết quả thử với dung dịch iot, lá không bị nhuộm thành màu xanh tím.

3. Từ kết quả đó, có thể rút ra kết luận gì?

- GV cho thảo luận toàn lớp kết quả thảo luận của các nhóm.

- GV yêu cầu HS rút kết luận

- GV hỏi: Tại sao xung quanh nhà và nơi công cộng cần trồng nhiều cây xanh?

↠ GDMT: Quang hợp điều hòa khí hậu, làm không khí trong lành (cân bằng CO2 và O2); Để cây thực hiện quang hợp tốt nhất phải đảm bảo về điều kiện nước, nhiệt độ và ánh sáng.

3. Không có khí cacbonic, lá không thể chế tạo được tinh bột

- HS rút ra kết luận.

- HS trả lời đạt: điều hòa thành phần chất khí trong bầu khí quyển ( lấy khí CO2, nhả khí O2)

2) Kết luận : không có khí cacbonic, lá không chế tạo được tinh bột.

Vậy : Cây cần nước, ánh sáng, khí cacbonic để tạo tinh bột.

- GV yêu cầu cá nhân HS nghiên cứu SGK tr.72

- GV gọi HS lên bảng viết lại sơ đồ quang hợp.

- GV cho HS nhận xét → thảo luận về khái niệm quang hợp

GV gợi ý:

- Lá cây sử dụng nguyên liệu nào để chế tạo tinh bột? Nguyên liệu đó được lấy từ đâu?

- Lá cây chế tạo tinh bột trong điều kiện nào?

- GV nhận xét, hoàn chỉnh khái niệm quang hợp.

- GV cho HS đọc thông tin mục SGK tr.72

- GV hỏi: Ngoài tinh bột, lá cây còn tạo ra những sản phẩm hữu cơ nào khác?

- Cá nhân HS nghiên cứu SGK tr.72

- 2 HS lên bảng viết lại sơ đồ quang hợp.

- HS nhận xét → thảo luận về khái niệm quang hợp

Quang hợp là quá trình lá cây nhờ có chất diệp lục, sử dụng nước, khí cacbonic và năng lượng ánh sáng mặt trời chế tạo ra tinh bột và nhả khí oxi.

- HS đọc thông tin mục SGK tr.72

- HS trả lời như yêu cầu nội dung SGK tr.72.

2: Khái niệm về quang hợp Quang hợp là quá trình lá cây nhờ có chất diệp lục, sử dụng nước, khí cacbonic và năng lượng ánh sáng mặt trời chế tạo ra tinh bột và nhả khí oxi.

Sơ đồ quang hợp ( SGK tr. 7)

1. C

2. C

3. A

4. B

5. B

6. A

7. D

8. B

9. A

10. A

HOẠT ĐỘNG 4: Hoạt động vận dụng (8’)

Mục tiêu: Vận dụng làm bài tập

Phương pháp dạy học: Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình; sử dụng đồ dung trực quan

Định hướng phát triển năng lực: Năng lực thực nghiệm, năng lực quan sát, năng lực sáng tạo, năng lực trao đổi. Phẩm chất tự tin, tự lập, giao tiếp.

1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV chia lớp thành nhiều nhóm

( mỗi nhóm gồm các HS trong 1 bàn) và giao các nhiệm vụ: thảo luận trả lời các câu hỏi sau và ghi chép lại câu trả lời vào vở bài tập

- Sử dụng câu hỏi 1, 2, 3 SGK.

- Vì sao trong thành phố người ta thường trồng nhiều cây xanh?

2. Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- HS trả lời.

- HS nộp vở bài tập.

- HS tự ghi nhớ nội dung trả lời đã hoàn thiện.

HOẠT ĐỘNG 5: Hoạt động tìm tòi và mở rộng (2’)

Mục tiêu: Tìm tòi và mở rộng kiến thức, khái quát lại toàn bộ nội dung kiến thức đã học

Phương pháp dạy học: Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình; sử dụng đồ dung trực quan

Định hướng phát triển năng lực: Năng lực thực nghiệm, năng lực quan sát, năng lực sáng tạo, năng lực trao đổi. Phẩm chất tự tin, tự lập, giao tiếp.

Vẽ sơ đồ tư duy