Cách gọi tên Amin, Amino Axit (hay, chi tiết)

Bài viết Cách gọi tên Amin, Amino Axit với phương pháp giải chi tiết giúp học sinh ôn tập, biết cách làm bài tập Cách gọi tên Amin, Amino Axit.

Cách gọi tên Amin, Amino Axit (hay, chi tiết)

Bài giảng: Bài tập tổng hợp amin - Cô Nguyễn Thị Thu (Giáo viên VietJack)

Lý thuyết và Phương pháp giải

1. Gọi tên amin

a) Cách gọi tên theo danh pháp gốc – chức : ank + yl + amin

Ví dụ : CH₃NH₂ (Metylamin), C₂H₅–NH₂ (Etylamin), CH₃CH(NH₂)CH₃ (Isopropylamin), ….

b) Cách gọi tên theo danh pháp thay thế : ankan + vị trí + amin

Ví dụ : CH₃NH₂ (Metanamin), C₂H₅–NH₂ (Etanamin),

CH₃CH(NH₂)CH₃ (Propan - 2 - amin), ...

c) Tên thông thường chỉ áp dụng với một số amin

Hợp chất	Tên gốc – chức	Tên thay thế	Tên thường
CH3–NH2	metylamin	metanamin
CH3–CH(NH2)–CH3	isopropylamin	propan-2-amin
CH3–NH–C2H5	etylmetylamin	N-metyletanamin
CH3–CH(CH3)–CH2–NH2	isobutylamin	2-metylpropan-1-amin
CH3–CH2–CH(NH2)–CH3	sec-butylamin	butan-2-amin
(CH3)3C–NH2	tert-butylamin	2-metylpropan-2-amin
CH3–NH–CH2–CH2–CH3	metylpropylamin	N-metylpropan-1-amin
CH3–NH–CH(CH3)2	isopropylmetylamin	N-metylpropan-2-amin
C2H5–NH–C2H5	đietylamin	N-etyletanamin
(CH3)2N–C2H5	etylđimetylamin	N,N-đimetyletanamin
C6H5NH2	phenylamin	benzenamin	anilin
C6H5NHCH3	metylphenylamin	N-Metylbenzenamin	N-Metylanilin

Chú ý:

- Tên các nhóm ankyl đọc theo thứ tự chữ cái a, b, c… + amin

- Với các amin bậc 2 và 3, chọn mạch dài nhất chứa N làm mạch chính, N có chỉ số vị trí nhỏ nhất. Đặt một nguyên tử N trước mỗi nhóm thế của amin

            + Có 2 nhóm ankyl → thêm 1 chữ N ở đầu.

            Ví dụ : CH3–NH–C2H5 : N–etyl metyl amin.

            + Có 3 nhóm ankyl → thêm 2 chữ N ở đầu (nếu trong 3 nhóm thế có 2 nhóm giống nhau).

            Ví dụ : CH₃ –N(CH₃)–C₂ H₅ : N, N–etyl đimetyl amin

            + Có 3 nhóm ankyl khác nhau → 2 chữ N cách nhau 1 tên ankyl.

            Ví dụ : CH₃–N(C₂ H₅ )–C₃H₇ : N–etyl–N–metyl propyl amin.

- Khi nhóm –NH₂ đóng vai trò nhóm thế thì gọi là nhóm amino.

      Ví dụ: CH₃ CH(NH₂)COOH (axit 2-aminopropanoic)

2. Gọi tên amino axit

a) Tên thay thế: axit + vị trí + amino + tên axit cacboxylic tương ứng.

Ví dụ:

H₂N–CH₂–COOH: axit aminoetanoic ;

HOOC–[CH₂]₂ –CH(NH₂ )–COOH: axit 2-aminopentanđioic

b) Tên bán hệ thống: axit + vị trí chữ cái Hi Lạp (α, β, γ, δ, ε, ω) + amino + tên thông thường của axit cacboxylic tương ứng.

Ví dụ:

CH₃ –CH(NH₂ )–COOH : axit α,-aminopropionic

H₂N–[CH₂ ]₅ –COOH : axit ε-aminocaproic

H₂N–[CH₂]₆–COOH: axit ω-aminoenantoic

c) Tên thông thường: các amino axit thiên nhiên (α-amino axit) đều có tên thường.

Ví dụ:

H₂ N–CH₂ –COOH có tên thường là glyxin (Gly)

                                                Bảng: Tên gọi của 1 số α-amino axit

Công thức	Tên thay thế	Tên bán hệ thống	Tên thường	Kí hiệu
H2 N- CH2 -COOH	Axit aminoetanoic	Axit aminoaxetic	Glyxin	Gly
CH3 – CH(NH2 ) - COOH	Axit- 2 – aminopropanoic	Axit - aminopropanoic	Alanin	Ala
(CH3 )2 CH – CH(NH)2 -COOH	Axit - 2 amino -3 - Metylbutanoic	Axit Α -aminoisovaleric	Valin	Val
	Axit - 2 - amino -3(4 -hiđroxiphenyl) propanoic	Axit Α - amino -β (p - hiđroxiphenyl) propionic	Tyrosin	Tyr
HOOC(CH2)2CH(NH2) - COOH	Axit-2 - aminopentanđioic	Aixt glutamic	Glu
H2N-(CH2)4 –CH(NH2) -COOH	Axit-2,6 - điaminohexanoic	Axit- α, ε -ñiaminocaproic	Lysin	Lys

Ví dụ minh họa

Câu 1: Tên gọi của amino axit nào sau đây là đúng?

A. H₂ N – CH₂ COOH : glixerin hay glixerol

B. CH₃ CH(NH₂ )COOH : anilin

C. C₆ H₅ CH₂ CH(NH₂ )COOH : phenylalanin

D. HOOC – (CH₂ )₂ CH(NH₂ )COOH: axit glutanic

Lời giải:

H₂ N – CH₂ COOH :glixin

CH₃ CH(NH₂ )COOH : alanin

HOOC – (CH₂)₂ CH(NH₂ )COOH : axit glutamic

→ Đáp án C

Câu 2:Tên gọi của C₆ H₅ –NH–CH₃ là:

A. Metyl phenyl amin.

B. N–metylanilin

C. N–metyl benzen amin.

D. cả A, B, C đều đúng.

Lời giải:

→ Đáp án D

Câu 3:N,N- Etyl metyl propan-1-amin có CTCT là

A. (CH₃ )(C₂ H₅ )(CH₃ CH₂ CH₂ )N

B. (CH₃ )₂ CH(CH₃ )(C₂ H₃ x)N

C. (CH₃ )₂ (C₂ H₅ )N

D. (CH₃ )(C₂ H₅ )(CH₃ )₂ CHN

Lời giải:

→ Đáp án A

Câu 4: Alanin có công thức là

A. H₂N–CH₂CH₂COOH.

B. C₆H₅–NH₂.

C. CH₃CH(NH₂)–COOH. C.

D. H₂N–CH₂COOH.

Lời giải:

→ Đáp án c

Câu 5:Trong các tên gọi dưới đây, tên nào phù hợp với chất C₆ H₅ CH₂ NH₂

A. Phenylamin.

B. Benzylamin

C. Anilin.

D. Metylphenylamin.

Lời giải:

Phenylamin/ Anilin: C₆H₅NH₂

Benzylamin: C₆H₅CH₂NH₂

metylphenylamin: C₆H₅NHCH₃

→ Đáp án B

Câu 6:Viết công thức cấu tạo của các chất sau: Glyxin; axit glutamic; axit ω-aminoenantoic; phenylalanin

Lời giải:

Glyxin: H2NCH2COOH

Axit glutamic: H2NC3H5(COOH)2

Axit ω-aminoenantoic: H₂N –[ CH₂]₆–COOH

Phenylalanin: C₆H₅CH₂CH(NH₂)COOH

Bài tập tự luyện

Câu 1: Tên gọi của (CH₃)₃N là

A. propanamine.

B. trimethylamine.

C. N,N-trimethylmethanamine.

D. methylmethylmethylamine.

Câu 2: Hợp chất CH₃CH₂NHCH₃ có tên gọi là

A. ethylmethylamine.

B. methylethylamine.

C. trimethylamine.

D. dimethylmethylenamine.

Câu 3: Aminoethanoic acid là tên thay thế của

A. glycine.

B. alanine.

C. valine.

D. lysine.

Câu 4: Tên gọi N-methylmethanamine ứng với công thức cấu tạo

A. CH₃CH₂NH₂.

B. CH₃CH₂CH₂NH₂.

C. CH₃NHCH₃.

D. (CH₃)₂NCH₃.

Câu 5: Cho hợp chất sau

Tên bán hệ thống của hợp chất này là

A. β-aminopropionic acid.

B. α-aminopropionic acid.

C. α-aminopropanic acid.

D. α-aminoethanoic acid.

Bài giảng: Bài tập trọng tâm Amino axit - Cô Nguyễn Thị Thu (Giáo viên VietJack)

Xem thêm các dạng bài tập Hóa học lớp 12 có trong đề thi THPT Quốc gia khác:

• 30 bài tập Amin, Amino Axit, Protein trong đề thi Đại học
• 30 câu hỏi trắc nghiệm lý thuyết Amin, Amino Axit, Protein có đáp án
• Cách viết đồng phân Amin, Amino Axit
• Phương pháp nhận biết Amin, Amino Axit
• Chuỗi phản ứng Amin, Amino Axit

Săn shopee siêu SALE :

• Sổ lò xo Art of Nature Thiên Long màu xinh xỉu
• Biti's ra mẫu mới xinh lắm
• Tsubaki 199k/3 chai
• L'Oreal mua 1 tặng 3

---