Phản ứng hydrogen hóa chất béo là gì (chi tiết nhất)

Bài viết Phản ứng hydrogen hóa chất béo là gì lớp 12 chi tiết nhất là kiến thức có trong chương trình Hóa học 12 giúp học sinh nắm vững kiến thức trọng tâm về Phản ứng hydrogen hóa chất béo.

Phản ứng hydrogen hóa chất béo là gì (chi tiết nhất)

1. Phản ứng hydrogen hóa chất béo là gì?

- Các chất béo có gốc acid không no có thể phản ứng với hydrogen (khi có mặt xúc tác, ở điều kiện thích hợp), tạo thành chất béo chứa gốc acid no.

Ví dụ:

2. Kiến thức mở rộng

2.1. Khái niệm chất béo

- Chất béo là triester (ester ba chức) của glycerol với acid béo, gọi chung là triglyceride.

Công thức cấu tạo chung của chất béo:

(R¹, R², R³ là các gốc hydrocarbon giống hoặc khác nhau)

2.2. Tính chất vật lí

- Ở nhiệt độ thường, chất béo ở trạng thái lỏng hoặc rắn. Khi trong phân tử chất béo chứa nhiều gốc acid béo no thì chất béo thường ở trạng thái rắn như mỡ lợn, mỡ bò, mỡ cừu,... Khi trong phân tử chất béo chứa nhiều gốc acid béo không no thì chúng thường ở trạng thái lỏng như dầu lạc, dầu vừng, dầu cá,...

- Chất béo nhẹ hơn nước và không tan trong nước, dễ tan trong các dung môi hữu cơ ít phân cực hoặc không phân cực.

2.3. Ứng dụng

- Chất béo là nguồn cung cấp và dự trữ năng lượng ở người và động vật. Chất béo khi được chuyển hoá sẽ cung cấp năng lượng nhiều hơn carbohydrate ở dạng tinh bột hoặc đường.

- Chất béo cũng là nguồn cung cấp acid béo thiết yếu cho cơ thể. Nhiều vitamin như A, D, E và K hoà tan tốt trong chất béo nên chúng được vận chuyển, hấp thụ cùng với chất béo.

- Chất béo là nguyên liệu cho ngành công nghiệp thực phẩm, sản xuất xà phòng và glycerol,...

3. Bài tập minh họa

Câu 1. Phát biểu nào sau đây là đúng?

A. Tripalmitin có khả năng tham gia phản ứng cộng hydrogen khi đun nóng có xúc tác, áp suất.

B. Các chất béo thường không tan trong nước và nhẹ hơn nước.

C. Chất béo bị thủy phân trong môi trường acid, không bị thủy phân trong môi trường kiềm.

D. Chất béo là triester của ethylene glycol với các acid béo.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: B

Các chất béo thường không tan trong nước và nhẹ hơn nước.

Câu 2. Phát biểu nào sau đây không đúng?

A. Triolein có khả năng tham gia phản ứng cộng hydrogen khi đun nóng có xúc tác, áp suất thích hợp.

B. Các chất béo thường không tan trong nước và nhẹ hơn nước.

C. Chất béo bị thủy phân khi đun nóng trong dung dịch kiềm.

D. Chất béo là triester của ethylene glycol với các acid béo.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: D

Chất béo là triester của glycerol với các acid béo.

Câu 3. Để biến một số dầu thành mỡ rắn hoặc bơ nhân tạo người ta thực hiện quá trình nào sau đây?

A. Cô cạn ở nhiệt độ cao.

B. Hydrogen hóa (xt, t^o, p).

C. Làm lạnh.

D. Phản ứng xà phòng hóa.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: B

Để biến một số dầu thành mỡ rắn hoặc bơ nhân tạo người ta thực hiện quá trình hydrogen hóa

Câu 4. Cho các phát biểu sau:

(a) Chất béo được gọi chung là triglyceride.

(b) Chất béo nhẹ hơn nước, không tan trong nước nhưng tan nhiều trong dung môi hữu cơ.

(c) Phản ứng thủy phân chất béo trong môi trường acid là phản ứng thuận nghịch.

(d) Tristearin, triolein có công thức lần lượt là: (C₁₇H₃₃COO)₃C₃H₅, (C₁₇H₃₅COO)₃C₃H₅.

Số phát biểu đúng là

A. 4.

B. 1.

C. 2.

D. 3.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: D

Bao gồm: (a), (b), (c).

(d) sai do tristearin, triolein có công thức lần lượt là: (C₁₇H₃₅COO)₃C₃H₅ và (C₁₇H₃₃COO)₃C₃H₅

Câu 5. Hydrogen hóa hoàn toàn (C₁₇H₃₁COO)₃C₃H₅ thu được

A. (C₁₇H₃₃COO)₃C₃H₅

B. (C₁₇H₃₅COO)₃C₃H₅

C. (C₁₇H₃₇COO)₃C₃H₅

D. (C₁₇H₃₂COO)₃C₃H₅

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: B

Hydrogen hóa hoàn toàn (C₁₇H₃₁COO)₃C₃H₅ thu được (C₁₇H₃₅COO)₃C₃H₅

Câu 6. Thuỷ phân tripalmitin ((C₁₅H₃₁COO)₃C₃H₅) trong dung dịch NaOH, thu được muối có công thức

A. C₁₇H₃₅COONa.

B. C₂H₅COONa.

C. CH₃COONa.

D. C₁₅H₃₁COONa.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: D

PTHH: (C₁₅H₃₁COO)₃C₃H₅ + 3NaOH $\stackrel{t^{°}}{\to }$C₃H₅(OH)₃ + 3C₁₅H₃₁COONa.

Câu 7. Để hydrogen hóa hoàn toàn 1 mol triolein cần dùng số mol H₂ là

A. 1 mol.

B. 2 mol.

C. 3 mol.

D. 4 mol.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: C

Để hydrogen hóa hoàn toàn 1 mol triolein cần dùng 3 mol H₂

PTHH: (C₁₇H₃₃COO)₃C₃H₅ + 3H_{2 $\stackrel{t^{°}}{\to }$} (C₁₇H₃₅COO)₃C₃H₅

Câu 8. Chất nào sau đây không tham gia phản ứng hydrogen hóa?

A. (C₁₇H₃₁COO)₃C₃H₅.

B. (C₁₇H₃₃COO)₃C₃H₅.

C. (C₁₇H₃₁COO)₂(C₁₅H₃₁COO)C₃H₅.

D. (C₁₅H₃₁COO)₃C₃H₅.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: D

Vì là chất béo no nên (C₁₅H₃₁COO)₃C₃H₅ không tham gia phản ứng hydrogen hóa.

Xem thêm các bài viết về định nghĩa & khái niệm môn Hóa học hay, chi tiết khác:

• Acid béo không no là gì?

• Acid béo omega-3 là gì?

• Acid béo omega-6 là gì?

• Chất giặt rửa tổng hợp là gì?

• Chất giặt rửa tự nhiên là gì?

• Cấu tạo của xà phòng là gì?

---