But-1-en C4H8 + Br2 | CH2=CH–CH2–CH3 + Br2 → CH2Br–CH2Br–CH2-CH3

Phản ứng But-1-en C₄H₈ + Br₂ thuộc loại phản ứng cộng đã được cân bằng chính xác và chi tiết nhất. Bên cạnh đó là một số bài tập có liên quan về C₄H₈ có lời giải, mời các bạn đón xem:

CH₂=CH–CH₂– CH₃ + Br₂ → CH₂Br–CH₂Br–CH₂ - CH₃

1. Phương trình phản ứng but – 1 – en tác dụng với Br₂

CH₂ = CH – CH₂ – CH₃ + Br₂ → CH₂Br - CHBr – CH₂ – CH₃

2. Điều kiện của phản ứng but – 1 – en tác dụng với Br₂

- Phản ứng diễn ra ở ngay điều kiện thường.

3. Hiện tượng của phản ứng but – 1 – en tác dụng với Br₂

- Dung dịch brom nhạt màu dần đến mất màu.

4. Cách tiến hành phản ứng but – 1 – en tác dụng với Br₂

- Dẫn khí but – 1 – en vào ống nghiệm có chứa dung dịch Br₂.

5. Mở rộng về tính chất hoá học của alkene

5.1. Phản ứng cộng

a) Phản ứng cộng hiđro (Phản ứng hiđro hoá)

CH₂ = CH₂ + H₂ $\stackrel{Ni,t^o}{\to }$ CH₃ – CH₃

b) Phản ứng cộng halogen (Phản ứng halogen hoá)

- alkene làm mất màu của dung dịch brom.

→ Phản ứng này dùng để nhận biết alkene.

Thí dụ:

CH₂ = CH₂ + Br₂ → Br–CH₂–CH₂–Br

c) Phản ứng cộng HX (X là OH, Cl, Br,…)

Cộng nước

Thí dụ:

CH₂ = CH₂ + H – OH $\stackrel{H^{+},t^o}{\to }$ CH₃ – CH₂ – OH

Cộng axit HX

Thí dụ:

CH₂ = CH₂ + HCl → CH₃ – CH₂ – Cl

- Đối với các alkene có cấu tạo không đối xứng khi tác dụng với HX có thể sinh ra hỗn hợp hai sản phẩm.

Thí dụ:

* Quy tắc Mac-côp-nhi-côp: Trong phản ứng cộng HX (axit hoặc nước) vào liên kết C = C của alkene, H (phần mang điện tích dương) cộng vào C mang nhiều H hơn, X (hay phần mang điện tích âm) cộng vào C mang ít H hơn.

5.2. Phản ứng trùng hợp

- Phản ứng trùng hợp là quá trình kết hợp liên tiếp nhiều phân tử nhỏ giống nhau hoặc tương tự nhau tạo thành phân tử lớn gọi là polymer.

- Số lượng mắt xích trong một phân tử polymer gọi là hệ số trùng hợp, kí hiệu n.

Thí dụ: Trùng hợp etilen

5.3. Phản ứng oxi hoá

a) Oxi hoá hoàn toàn

C_nH_2n + $\frac{3n}{2}$O₂ $\stackrel{t^o}{\to }$ nCO₂ + nH₂O

⇒ Đốt cháy hoàn toàn alkene thu được $n_{C{O}_2}=n_{H_{2}O}$

b) Oxi hoá không hoàn toàn

alkene làm mất màu dung dịch KMnO₄ ⇒ Dùng để nhận biết alkene.

Thí dụ:

3CH₂=CH₂ + 4H₂O + 2KMnO₄ → 3HO–CH₂–CH₂–OH + 2MnO₂↓ + 2KOH

6. Bài tập vận dụng liên quan

Câu 1: Để phân biệt etan và eten, phản ứng nào là thuận tiện nhất?

A. Phản ứng đốt cháy. B. Phản ứng với dung dịch brom.

C. Phản ứng cộng hiđro. D. Phản ứng trùng hợp.

Hướng dẫn giải

Đáp án B

Dẫn hỗn hợp khí qua dung dịch brom.

Khí eten làm mất màu dung dịch brom, khí etan không phản ứng với dung dịch brom thoát ra khỏi dung dịch.

CH₂=CH₂ + Br₂ → CH₂Br-CH₂Br

Câu 2: Etilen có lẫn tạp chất là SO₂, CO₂ và hơi nước. Có thể loại bỏ tạp chất bằng cách:

A. Dẫn hỗn hợp qua dung dịch brom dư

B. Dẫn hỗn hợp qua dung dịch NaCl dư

C. Dẫn hỗn hợp lần lượt qua bình đựng dung dịch NaOH dư và bình đựng dung dịch H₂SO₄ đặc.

D. Dẫn hỗn hợp lần lượt qua bình đựng dung dịch brom dư và bình đựng dung dịch H₂SO₄ đặc.

Hướng dẫn giải

Đáp án C

Dẫn hỗn hợp khí qua bình đựng dung dịch NaOH dư có SO₂ và CO₂ bị hấp thụ

SO₂ + 2NaOH → Na₂SO₃ + H₂O

CO₂ + 2NaOH → Na₂CO₃ + H₂O

Còn lại hơi nước sẽ bị hấp thụ bở dung dịch H₂SO₄ đặc (H₂SO₄ đặc có khả năng hút nước)

Câu 3: hydrocarbon nào sau đây khi phản ứng với dung dịch brom thu được

1,2- đibrombutan?

A. But-1-en B. Butan

C. But-2-en D. 2-methylpropen

Hướng dẫn giải

Đáp án A

CH₂ = CH – CH₂ – CH₃ + Br₂ → CH₂Br – CHBr – CH₂ – CH₃

(But – 1 – en) (1,2 – đibrombutan)

Câu 4: Dẫn từ từ 6,72 lít (đktc) hỗn hợp X gồm etilen và propilen và dung dịch brom, dung dịch brom bị nhạt màu, và không có khí thoát ra. Khối lượng dung dịch sau phản ứng tăng 9,8 gam. Thành phần phần trăm theo thể tích của etilen trong X là

A.50,00% B. 66,67% C. 57,14% D. 28,57%

Hướng dẫn giải

Đáp án B

$\left(\begin{array}{c}{\text{C}}_{\text{2}}{\text{H}}_{\text{4}}\text{: x mol}\\ {\text{C}}_{\text{3}}{\text{H}}_{\text{6}}\text{: y mol}\end{array}\right)\to \left(\begin{array}{c}\text{x + y =}\frac{\text{6,72}}{\text{22,4}}\\ \text{28x + 42y = 9,8}\end{array}\right)\to \left(\begin{array}{c}\text{x = 0,2}\\ \text{y = 0,1}\end{array}\right)$

%$V_{C_2{H}_4}$ = $\frac{\mathrm{0,2}}{\mathrm{0,2}+\mathrm{0,1}}$.100 = 66,67%

Câu 5: Cho hydrocarbon X phản ứng với brom (trong dung dịch) theo tỷ lệ mol 1 : 1 thì được chất hữu cơ Y (chứa 74,08% brom về khối lượng). Khi X phản ứng với HBr thì thu được hai sản phẩm hữu cơ khác nhau. Tên gọi của X là

A. but-1-en B.etilen C. but-2-en. D. propilen

Hướng dẫn giải

Đáp án A

X + Br₂ → Y (C_xH_yBr₂)

$\frac{80.2}{M_Y}$.100 = 74,08%

→ M_Y = 216 → M_X = 216 – 160 = 56 (C₄H₈)

Câu 6: Hỗn hợp X gồm H₂ và C₂H₄ có tỷ khối so với He là 3,75. Dẫn X qua Ni nung nóng, thu được hỗn hợp khí Y có khối lượng so với He là 5. Hiệu suất của phẩn ứng hiđro hóa là

A.20% B. 25% C. 50% D. 40%

Hướng dẫn giải

Đáp án C

M_X = 3,75.4 = 15 (g/mol); M_Y = 5.4 = 20 (g/mol)

Chọn 1 mol hỗn hợp X

$\left(\begin{array}{c}{n}_{C_2{H}_4}+n_{H_2}=1\\ 28.n_{C_2{H}_4}+2n_{H_2}=15\end{array}\right)$→ $\left(\begin{array}{c}{n}_{C_2{H}_4}=\mathrm{0,5}\\ n_{H_2}=\mathrm{0,5}\end{array}\right)$

Đặt số mol H₂ phản ứng là a mol

C₂H₄ + H₂→ C₂H₆

Áp dụng định luật bảo toàn khối lượng:

m_X = m_Y → 15.1 = 20.n_Y → n_Y = 0,75 mol

Số mol hỗn hợp giảm bằng số mol H₂ phản ứng

→ a = 1 – 0,75 = 0,25 mol

→ H% = $\frac{\mathrm{0,25}}{\mathrm{0,5}}.100$ = 50%

Câu 7: alkene X hợp nước tạo thành 3-ethylpentan-3-ol. Tên của X là

A. 3-ethylpent-2-en B. 3-ethylpent-3-en

C. 3-ethylpent-1-en D. 2-ethylpent-2-en

Hướng dẫn giải

Đáp án A

CH₃CH=C(C₂H₅)CH₂CH₃ + H₂O $\stackrel{t°,xt}{\to }$ CH₃CH₂C(OH)(C₂H₅)CH₂CH₃

(3-ethylpent-2-en)

Câu 8: Cho 5,6 lít (đktc) hỗn hợp X gồm 2 hydrocarbon mạch hở đi thật chậm qua dung dịch Br₂ dư. Sau phản ứng thấy có 24gam Br₂ tham gia phản ứng, khối lượng bình brom tăng 6,3 gam và có 2,24 lít (đktc) khí thoát ra khỏi bình. Biết tỉ khối của X so với H_2­ là 18,6. Hai hydrocarbon trong X là:

A. CH₄ và C₃H₆. B. C₂H₆ và C₄H₈

C. C₃H₆ và C₂H₆ D. C₂H₄ và C₃H₈.

Hướng dẫn giải

Đáp án C

Có khí thoát ra khỏi bình brom chứng tỏ hỗn hợp chứa 1 alkane + 1 hydrocarbon không no.

n_{hỗn hợp} = 5,6 : 22,4 = 0,25 mol

n_alkane = 2,24 : 22,4 = 0,1 mol

n_{Hydrocarbon không no} = n_{hỗn hợp} – n_alkane = 0,25 – 0,1 = 0,15 mol

$n_{B{r}_2}$ = 0,15 mol = n_{Hydrocarbon không no} → hydrocarbon không no là alkene

M_alkene=6,3 : 0,15=42gam → C₃H₆

M_{hỗn hợp}=37,2g →m_{hỗn hợp} =37,2.0,25=9,3 gam

→ m_alkane=3g →M_alkane=30g → C₂H₆

Câu 9: alkene A phản ứng với dung dịch KMnO₄ loãng, lạnh thu được sản phẩm hữu cơ B với M_B = 1,81M_A. A có CTPT:

A. C₂H₄. B. C₃H₆. C. C₄H₈. D. C₅H₁₀.

Hướng dẫn giải

Đáp án B

3C_nH_2n(A) +2KMnO₄+3H₂O→3C_nH_2n(OH)₂(B) +2MnO₂+2KOH

$\frac{M_B}{M_A}=\frac{14n+34}{14n}=\mathrm{1,81}$ → n = 3

→ alkene là C₃H₆

Câu 10: Đốt cháy hoàn toàn 10ml hydrocarbon X mạch hở thu được 40 ml CO₂ ở cùng điều kiện nhiệt độ, áp suất. Biết X có khả năng làm mất màu dung dịch brom và có cấu tạo mạch phân nhánh. CTCT của X là:

A. (CH₃)₂C=CH₂ B. CH₃C=C(CH₃)₂

C. CH₂=CH(CH₂)₂CH₃ D. CH₃CH=CHCH₃.

Hướng dẫn giải

Đáp án A

10ml X → 40ml CO₂

Số C trong X = $\frac{V_{C{O}_2}}{V_X}$ = 4

X có 4C, kết hợp X không no (mất màu dung dịch Br₂) và mạch nhánh

X chỉ có thể là (CH₃)₂C=CH₂

Câu 11: Cho một hỗn hợp gồm các alkene ở thể khí tại nhiệt độ phòng tham gia phản ứng cộng nước. Số ancol tối đa được tạo thành là:

A. 4 B. 5 C. 6 D. 7

Hướng dẫn giải

Đáp án D

Có 3 alkene ở thể khí tại nhiệt độ phòng: C₂H₄ (tạo 1 ancol), C₃H₆ (tạo 2 ancol) và C₄H₈ (tạo 4 ancol ứng với 2CTCT alkene)

Câu 12: Cho các chất sau: 2-methylbut-1-en (1); 3,3-dimethylbut-1-en (2); 3-methylpent-1-en (3); 3-methylpent-2-en (4). Những chất là đồng phân của nhau là:

A. (1) và (2) B. (2) và (3)

C. (1), (2) và (3) D. (2), (3) và (4).

Hướng dẫn giải

Đáp án D

(1) 2-methylbut-1-en: CH₂=C(CH₃)-CH₂-CH₃

(2) 3,3-dimethylbut-1-en: CH₂=CH-C(CH₃)₂-CH₃

(3) 3-methylpent-1-en: CH₂=CH-CH(CH₃)-CH₂-CH₃

(4) 3-methylpent-2-en: CH₃-CH=C(CH₃)-CH₂-CH₃

Nhận thấy (2), (3), (4) đều có công thức C₆H₁₂ → (2), (3), (4) là đồng phân của nhau.

Xem thêm các phương trình hóa học hay khác:

• CH₃-CH=CH–CH₃ + H₂ → CH₃–CH₂–CH₂–CH₃
• CH₂=CH–CH₂–CH₃ + H₂ → CH₃–CH₂–CH₂–CH₃
• CH₂ = C(CH₃)–CH₃ + H₂ → CH₃–CH(CH₂)–CH₃
• CH₃-CH=CH–CH₃ + Br₂ → CH₃-CHBr–CHBr-CH₃
• CH₂ = C(CH₃)–CH₃ + Br₂ → CH₂Br–C(CH₃)Br–CH₃
• CH₂=CH–CH₂–CH₃ + HBr → CH₃-CHBr–CH₂–CH₃
• CH₃- C(CH₃)=CH₂ + HBr → CH₃–C(CH₃)Br–CH₃
• CH₃-CH=CH–CH₃ + HBr → CH₃–CH₂–CHBr-CH₃
• CH₃-CH=CH–CH₃ + HCl → CH₃–CH₂–CHCl-CH₃
• CH₃ - C(CH₃)=CH₂ + HCl → CH₃–C(CH₃)Cl–CH₃
• CH₂=CH-CH₂-CH₃ + HCl → CH₃–CHCl–CH₂–CH₃
• nCH₃-CH=CH–CH₃ → (-CH(CH₃)–CH(CH₃)-)_n
• C₄H₈ + 6O₂ → 4CO₂ + 4H₂O
• 3C₄H₈ + 4H₂O + 2KMnO₄ → 3C₄H₈(OH)₂ + 2MnO₂ + 2KOH

---