Phân tích bài thơ Chiếc áo của cha của Ngô Bá Hòa

Câu hỏi Phân tích bài thơ Chiếc áo của cha của Ngô Bá Hòa thuộc bộ Ngữ liệu ngoài sgk dành cho học sinh lớp 9, lớp 12 đầy đủ câu hỏi đọc hiểu và viết có hướng dẫn chi tiết giúp Giáo viên có thêm tài liệu ôn tập cho học sinh ôn thi Văn vào lớp 10 hoặc Tốt nghiệp THPT đạt kết quả cao. Mời các bạn đón đọc:

Phân tích bài thơ Chiếc áo của cha của Ngô Bá Hòa

Xem thử

Chỉ từ 150k mua trọn bộ 70 Ngữ liệu ngoài sgk lớp 12 phần Thơ bản word có lời giải chi tiết:

• B1: gửi phí vào tk: 1053587071 - NGUYEN VAN DOAN - Ngân hàng Vietcombank (QR)
• B2: Nhắn tin tới Zalo VietJack Official - nhấn vào đây để thông báo và nhận đề thi

Nội dung bài thơ Chiếc áo của cha

CHIẾC ÁO CỦA CHA

(Ngô Bá Hòa)

Tuổi chiếc áo bằng một nửa tuổi cha

Mỗi nếp gấp mang dáng hình đồng đội

Mỗi mảnh vá chứa bao điều muốn nói

Về một thời trận mạc của cha

 

Ngày con sinh ra

Đất nước hoà bình

Với bạn bè con hay xấu hổ

Khi thấy cha mặc chiếc áo xanh cũ kĩ

Đâu biết với cha là kỉ vật cuộc đời

 

Nơi nghĩa trang nghi ngút khói hương

Trước hàng hàng ngôi mộ

Cha đắp áo sẻ chia hơi ấm

Với đồng đội xưa yên nghỉ nơi này

 

Khoé mắt con chợt cay

Khi chứng kiến nghĩa tình người lính

Không khoảng cách nào giữa người còn, người mất

Chiếc áo bạc màu hoá gạch nối âm dương.

(Nguồn: Ngô Bá Hoà, sách Ngữ Văn 7: Đề ôn luyện và kiểm tra (bộ sách Cánh diều), NXB Đại học Quốc gia, 2022)

Câu hỏi: Anh/ chị hãy viết một bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) phân tích bài thơ “Chiếc áo của cha” của Ngô Bá Hòa.

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức bài văn đầy đủ ba phần Mở bài, Thân bài, Kết bài.

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 600 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận: Phân tích bài thơ “Chiếc áo của cha” của Ngô Bá Hòa.

- Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn lí lẽ và dẫn chứng; trình bày được hệ thống ý phù hợp theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận. Có thể triển khai theo hướng:

* Mở bài:

- Giới thiệu tác giả Ngô Bá Hòa và bài thơ Chiếc áo của cha.

- Khái quát nội dung chính: Bài thơ là lời tri ân sâu sắc với thế hệ người lính, ca ngợi tình đồng đội thiêng liêng và lòng biết ơn cha – người lính già trong thời bình.

* Thân bài:

1. Giải thích chủ đề và hình tượng trung tâm

- Hình ảnh chiếc áo của cha: Không chỉ là vật dụng đời thường mà là biểu tượng của một thời trận mạc oanh liệt, gắn với quá khứ chiến tranh, đồng đội, và lý tưởng sống.

- Chủ đề chính: Ca ngợi phẩm chất cao đẹp của người lính cách mạng, tình đồng đội sâu nặng và sự tiếp nối của thế hệ sau với những giá trị truyền thống.

2. Phân tích từng khổ thơ

a. Khổ 1: Hồi tưởng về quá khứ chiến tranh

- “Tuổi chiếc áo bằng một nửa tuổi cha” → sự gắn bó lâu dài, bền bỉ.

- “Nếp gấp” và “mảnh vá” → hình ảnh ẩn dụ về những gian khổ, kỷ niệm và ký ức của một thời chiến đấu.

- Chiếc áo gợi nhớ về quá khứ hào hùng và đồng đội.

b. Khổ 2: Cảm nhận của người con

- Thời bình, người con từng “xấu hổ” khi thấy cha mặc chiếc áo cũ kỹ.

- Thái độ đó là biểu hiện của khoảng cách thế hệ, sự thiếu hiểu biết về quá khứ.

- Nhưng chiếc áo lại là “kỷ vật cuộc đời” – kết tinh ký ức thiêng liêng của người cha.

c. Khổ 3: Tình đồng đội vượt không gian và cái chết

- Cảnh cha đến nghĩa trang liệt sĩ: chiếc áo được “đắp sẻ chia hơi ấm” → hành động tượng trưng cho nghĩa tình sâu nặng với đồng đội đã hy sinh.

- Gợi hình ảnh xúc động, chan chứa tình người.

d. Khổ 4: Sự thay đổi trong nhận thức

- “Khóe mắt con chợt cay” → cảm xúc bừng tỉnh, thấu hiểu và xúc động.

- Chiếc áo bạc màu trở thành “gạch nối âm dương” → hình ảnh mang ý nghĩa tâm linh, thể hiện sự gắn kết thiêng liêng giữa người còn và người đã mất.

3. Đánh giá về nghệ thuật

- Ngôn ngữ giản dị, giàu hình ảnh ẩn dụ.

- Giọng điệu lắng đọng, chân thành, xúc động.

- Hình ảnh thơ giàu tính biểu tượng, tạo chiều sâu tư tưởng.

Bài văn tham khảo

Chiếc áo cũ sờn vai không chỉ là một kỷ vật, mà là biểu tượng sống động của quá khứ, của nghĩa tình, và của những năm tháng không thể nào quên. Trong bài thơ Chiếc áo của cha, nhà thơ Ngô Bá Hòa đã tái hiện đầy xúc động hình ảnh người cha – một người lính già mang theo quá khứ trận mạc – qua hình tượng chiếc áo đã cũ. Từ đó, bài thơ thể hiện chủ đề lớn lao: lòng biết ơn, sự tri ân đối với thế hệ cha anh, đặc biệt là những người lính đã hi sinh thầm lặng cho nền hòa bình hôm nay.

Ngay từ những câu thơ đầu, hình ảnh chiếc áo hiện lên không đơn thuần là một vật dụng, mà là biểu tượng của cả một đời người lính:

“Tuổi chiếc áo bằng một nửa tuổi cha

...Mỗi mảnh vá chứa bao điều muốn nói”

Những nếp gấp, những mảnh vá không chỉ gợi ra sự cũ kỹ, mà còn mang theo cả hình bóng của đồng đội, ký ức chiến tranh, và dấu tích của gian khổ. Đó là những năm tháng chiến đấu gian nan, nơi mà sự sống – cái chết cận kề, nơi mà tình đồng chí trở thành nguồn sống và ý chí vượt lên tất cả.

Đến khổ thơ thứ hai, người con hiện lên trong tâm thế của một người từng “xấu hổ” khi thấy cha mình mặc chiếc áo cũ kỹ. Cảm xúc ấy phản ánh sự khác biệt thế hệ, khoảng cách giữa người từng sống trong chiến tranh và người lớn lên trong thời bình. Nhưng ẩn sau đó là một bài học sâu sắc:

“Đâu biết với cha là kỉ vật cuộc đời”

Chiếc áo ấy, đối với cha, không phải chỉ là thứ để mặc – nó là chứng nhân của cả một đời lính, là vật gắn bó với máu, nước mắt, và tình đồng đội. Từ đây, bài thơ dẫn dắt người đọc tới một cảnh tượng xúc động: cha mang chiếc áo ra nghĩa trang liệt sĩ, nơi có “hàng hàng ngôi mộ”:

“Cha đắp áo sẻ chia hơi ấm / Với đồng đội xưa yên nghỉ nơi này”

Chiếc áo trở thành chiếc cầu nối giữa người sống và người đã mất – một hành động nhỏ nhưng chứa đựng tình cảm bao la, nghĩa tình sâu sắc giữa những người lính. Đó là biểu hiện cao đẹp của tình đồng chí, của sự thủy chung son sắt vượt qua cả cái chết.

Khổ thơ cuối là sự bừng tỉnh trong cảm xúc và nhận thức của người con:

“Khóe mắt con chợt cay... Chiếc áo bạc màu hóa gạch nối âm dương”

Sự chuyển biến từ “xấu hổ” sang “xúc động” là minh chứng cho sự trưởng thành, cho lòng biết ơn và niềm tự hào khi hiểu được những giá trị thiêng liêng mà cha mình mang theo. Hình ảnh “gạch nối âm dương” kết lại bài thơ một cách sâu lắng, nâng tầm biểu tượng chiếc áo từ một vật dụng thành một nhịp cầu tâm linh, nơi sự sống và cái chết được nối liền bởi tình người.

Về nghệ thuật, bài thơ sử dụng ngôn ngữ mộc mạc, chân thành nhưng giàu sức gợi. Giọng điệu trầm lắng, xúc động. Hình ảnh thơ mang tính biểu tượng cao – đặc biệt là hình ảnh chiếc áo – tạo chiều sâu tư tưởng và cảm xúc.

Tóm lại, Chiếc áo của cha là một bài thơ ngắn gọn nhưng đầy lay động. Nó không chỉ nhắc nhở ta về sự hy sinh thầm lặng của những người lính, mà còn là lời nhắn gửi tới thế hệ sau về lòng biết ơn, sự kính trọng và niềm tự hào với quá khứ. Giữa cuộc sống hiện đại hối hả, bài thơ như một nốt lặng nhắc nhở chúng ta đừng quên những con người đã làm nên hòa bình hôm nay.

Xem thêm các câu hỏi Đọc hiểu và Viết trong bài thơ Chiếc áo của cha chọn lọc, hay khác:

• Xác định thể thơ, các phương thức biểu đạt trong bài thơ Chiếc áo của cha

• Hình ảnh chiếc áo xuất hiện trong bài thơ Chiếc áo của cha mấy lần và mang ý nghĩa gì?

• Giả sử, em là người con trong bài thơ Chiếc áo của cha, khi được chứng kiến cảnh người cha viếng đồng đội mình ở nghĩa trang liệt sĩ, em sẽ nói gì với cha?

• Em có đồng tình với ý kiến: Những người lính trở về từ chiến tranh vệ quốc nên quên những đồng đội cũ, quên kỷ niệm xưa để có thể sống thanh thản, thích ứng với cuộc sống hiện tại. Vì sao?

• Viết đoạn văn khoảng 200 chữ phân tích, đánh giá chủ đề và một số nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật của bài thơ Chiếc áo của cha - Ngô Bá Hòa

Xem thêm bộ ngữ liệu ngoài sách giáo khoa lớp 9, lớp 12 phần Thơ chọn lọc, hay khác:

• (Ngữ liệu ngoài sgk) Chiếc rổ may

• (Ngữ liệu ngoài sgk) Chiều rơi bóng mẹ

• (Ngữ liệu ngoài sgk) Chiều thu quê hương

• (Ngữ liệu ngoài sgk) Chim yến làm tổ

• (Ngữ liệu ngoài sgk) Chợ Tết

• (Ngữ liệu ngoài sgk) Chúng con chiến đấu cho người sống mãi Việt Nam ơi

• (Ngữ liệu ngoài sgk) Chung nghĩa đồng bào

• Hơn 20.000 câu trắc nghiệm Toán,Văn, Anh lớp 9 có đáp án

---