Viết một bài văn nghị luận phân tích văn bản ngữ liệu Bà ngồi ở góc nhà của Ma Văn Kháng

Câu hỏi Viết một bài văn nghị luận phân tích văn bản ngữ liệu Bà ngồi ở góc nhà của Ma Văn Kháng thuộc bộ Ngữ liệu ngoài sgk lớp 12 đầy đủ câu hỏi đọc hiểu và viết có hướng dẫn chi tiết giúp Giáo viên có thêm tài liệu ôn tập cho học sinh ôn thi Văn Tốt nghiệp THPT đạt kết quả cao. Mời các bạn đón đọc:

Viết một bài văn nghị luận phân tích văn bản ngữ liệu Bà ngồi ở góc nhà của Ma Văn Kháng

Xem thử

Chỉ từ 150k mua trọn bộ 70 Ngữ liệu ngoài sgk lớp 12 phần Truyện bản word có lời giải chi tiết:

• B1: gửi phí vào tk: 1053587071 - NGUYEN VAN DOAN - Ngân hàng Vietcombank (QR)
• B2: Nhắn tin tới Zalo VietJack Official - nhấn vào đây để thông báo và nhận đề thi

Nội dung truyện Bà ngồi ở góc nhà

BÀ NGỒI Ở GÓC NHÀ (trích)

(Ma Văn Kháng)

[Lược trích: Bà hay ngồi ở góc nhà gà gật, nhưng bà biết không sót một việc gì. Lũ trẻ con trong nhà mải chơi, nhác học, quên việc sẽ bị bà nhắc nhở liên tục. Vì vậy, chúng có thái độ khó chịu và hỗn hào với bà. Biết chuyện, bố tát cái Hải một cái.]

Mẹ đặt bát xuống rìa mâm, sụt sịt:

- Chỉ có bà là nhớ thằng Tèo thôi. Còn chúng bay, chúng bay có nhớ đến người khác khổ sở đâu. Sống mà chỉ nghĩ đến mình thì sống sao được!

Nói rồi, bỗng nhiên mẹ sa hai hàng nước mắt. Ngẩng lên, hai mắt ràn rụa, mẹ nấc nghẹn từng hơi ngắn ngắn. Như bị oan ức. Mẹ khóc từ đó cho đến lúc đồng hồ buông tám tiếng chuông, khi mấy đứa ngồi vào bàn học bài. Thấy vậy, thằng Tuất là anh cả liền đến bên mẹ, vừa định khe khẽ hỏi mẹ làm sao thế, thì mẹ bật khóc thành tiếng, rồi như không kìm được giận dữ, mẹ gào lên càng lúc càng thống thiết:

- Tôi khóc trước để khỏi khóc sau, có hiểu không, hở lũ bất hiếu bất nghĩa kia! Bây giờ, chúng bay còn hỗn, còn vô ơn với bà thế. Hỏi rằng sau này, ai dám bảo đảm: con cháu chúng bay sẽ không đối xử với tôi như chúng mày hiện đang đối xử với bà? Hỡi thằng Tuất kia! Mày bây giờ bằng sào bằng gậy, mày dám ngoạc mồm ra thách đố bà, mày có biết lúc mày lên chín tuổi, mày bị đau ruột thừa, tạo và bố mày đi vắng, nếu không có bà cũng mày, lội trong mưa gió hơn cây số đến bệnh viện cấp cứu, thì mày còn được đến bây giờ để hỗn láo với bà không? Còn con Hồng, con Hải, nỏ mồm cãi lại bà kia! Chúng bay có biết...

Trời! Thì ra mẹ đang cho ba đứa trẻ biết công lao nuôi dạy chúng của bà. Chẳng nói những đận chúng ốm đau làm gì. Chỉ nói, ba đứa sinh ra, đứa nào cũng qua tay bà tắm rửa, bế ẵm, du dín, chăm lo cho từng li từng tí.

- Con Hải kia, mày dám bảo bà lắm mồm - Giọng không bớt xót đau, mẹ tiếp - Thế lúc bé mày khóc lóc ỉ eo suốt ba năm trời vì ốm đau sài đẹn, ghẻ lở kềnh càng khắp người, ai là người ru mày ngủ, dỗ dành mày qua khỏi những khi đau đớn, hả đồ vô ơn bạc nghĩa! Sao lúc ấy mày không bảo bà im mồm đi cho mày khỏi điếc tai, hả con ranh con. Đồ ranh con mới nứt mắt ra mà đã hỗn hào vô lễ! Cả cái con Hồng kia nữa! Mày bảo bà hãy lo cho thân bà đi, thế mày có biết cái hồi đói kém, bà phải bán cả chiếc nhẫn hồi môn của bà để mua thêm khoai sắn độn vào cơm để nuôi bố mày với lũ chúng bay không?

Lúc ấy là chín giờ rưỡi, giờ bố đi họp ở công ty vé. Thoáng qua là bố biết hết đầu đuôi câu chuyện. Bố bảo mẹ, thôi để các con nó học, xong bố sẽ nói chuyện.

Mười giờ rưới, Tuất, Hồng, Hải học xong bài, ngồi trước mặt bố. Bố nói:

- Các con nghĩ rằng, bà chỉ có một tuổi già tám mươi lăm năm sống chuyên ngói thui thủi ở góc nhà như hôm nay thôi ư? Không, bà có cả một thời thanh niên sôi nổi. Bà từng là thanh niên xung phong, từng cầm súng bắn máy bay giặc Mỹ xâm lược nước ta. Bà làm công nhân dệt đến năm năm mươi làm tuổi mới về hưu. Ông lúc ấy còn ở bộ đội.

Từ thẳng Tèo trở đi đều qua tay bà săn sóc, nếu không thì…

Bố nói đến đó thì bà nằm ở cái phản ở buồng ngoài thức giấc.

- Bố Tèo nói cái gì thế?

- Bà cứ ngủ đi, để con dạy bảo chúng. Con cháu không biết công ơn ông bà thì không thành người, bà ạ. Nói rộng ra, con dạy cho chúng biết rằng: Đằng sau người già là cả một cuộc đời rộng lớn mà họ đã dũng cảm đương đầu đấy. Hãy kính trọng và yêu quý họ!

Bố nói dứt thì bước tới, cúi xuống đỡ bà dậy. Bà ngồi lên, cào tóc xong thì quài tay ra sau búi lại; tóc bà rụng hết rồi, búi lại chỉ còn bằng quả ổi. Nắn búi tóc bé tí, bà cúi xuống lục cái túi vải đỏ lâu nay lúc nào cũng vẫn để ở đầu giường. Trong cái túi đó có hai chỉ vàng, bà dự định dành cho cái Hải một, cái Hồng một. Trong cái túi đó có một cuốn sổ tiết kiệm, bà nói, bà để dành từ hồi thằng Tèo mới đẻ, giờ không biết có bao nhiêu, bà cho thằng Tèo và thằng Tuất để hai đứa mua xe máy, con trai đi đâu phải có cái xe máy mới ra mẽ người!

- Con biết rồi! Con biết rồi! Bà nằm nghỉ đi!

Bố nói. Bà chép miệng, xoài người xuống mặt phản

- Ừ, mẹ nằm. Nhưng mà chắc là chẳng ngủ được nữa đâu, giời sắp sáng rồi còn gì! Bà nằm co ro, chốc chốc lại nghển lên ngắt lời bố: Thôi, các cháu nó còn dại người, đừng trách chúng, con à. Lát sau, bà ngồi dậy, bảo: Trời sáng rồi. Và bà lại lục cái túi vải đỏ ở đầu giường. Dạo này bà hay nhắc đến cuốn sổ tiết kiệm và hai chỉ vàng. Cuối năm đó thì bà mất.

(Trích Bà ngồi ở góc nhà, Ma Văn Kháng, Tạp chí Văn học và Tuổi trẻ, số 3, 2014)

Câu hỏi: Anh/ chị hãy viết một bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) phân tích văn bản ngữ liệu “Bà ngồi ở góc nhà” của Ma Văn Kháng

Hướng dẫn trả lời:

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức bài văn đầy đủ ba phần Mở bài, Thân bài, Kết bài.

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 600 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận: Phân tích văn bản ngữ liệu “Bà ngồi ở góc nhà” của Ma Văn Kháng.

- Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn lí lẽ và dẫn chứng; trình bày được hệ thống ý phù hợp theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận. Có thể triển khai theo hướng:

* Mở bài:

- Giới thiệu tác giả Ma Văn Kháng: một trong những cây bút tiêu biểu của văn học hiện đại và đương đại Việt Nam, có sở trường viết về con người đời thường, số phận giản dị mà giàu tình yêu thương.

- Giới thiệu văn bản Bà ngồi ở góc nhà: khắc họa chân thực hình ảnh người bà trong gia đình – hiện thân của tình yêu thương, sự hi sinh, đồng thời gửi gắm bài học nhân sinh sâu sắc về lòng hiếu thảo và đạo lí uống nước nhớ nguồn.

- Nêu luận điểm: Đoạn trích không chỉ tái hiện hình ảnh người bà giàu tình thương, công lao hi sinh mà còn phơi bày sự vô tâm, vô ơn của con cháu, qua đó khẳng định thông điệp nhân văn sâu sắc.

* Thân bài:

a. Hình ảnh người bà – biểu tượng tình thương và sự hi sinh

- Bà hiện lên trong sinh hoạt thường ngày: già yếu, thường ngồi ở góc nhà, lặng lẽ nhưng vẫn dõi theo, nhắc nhở con cháu.

- Bà dành trọn cả cuộc đời cho con cháu: chăm sóc, nuôi dưỡng, lo toan từ khi chúng còn bé đến lúc trưởng thành.

- Hi sinh thầm lặng: bán cả nhẫn hồi môn, dành dụm từng chỉ vàng, cuốn sổ tiết kiệm để lo cho tương lai con cháu.

- Bà không chỉ là hậu phương gia đình mà còn từng có một thời tuổi trẻ sôi nổi: tham gia thanh niên xung phong, công nhân dệt, gắn bó với đất nước.

b. Thái độ của con cháu – sự vô tâm, hỗn hào

- Lũ trẻ mải chơi, lười học, hỗn láo với bà, cho rằng bà lắm lời, phiền toái.

- Sự vô ơn thể hiện qua việc quên đi công lao sinh thành, nuôi dưỡng của bà.

- Đây là hồi chuông cảnh tỉnh về sự xuống cấp trong đạo hiếu, sự thờ ơ của thế hệ trẻ trước công lao ông bà cha mẹ.

c. Vai trò của người mẹ và người bố

- Người mẹ khóc nức nở, gào lên để nhắc nhở con cái phải biết công ơn của bà – thể hiện tình thương, sự lo lắng và nỗi đau của thế hệ làm cha mẹ.

- Người bố nhẹ nhàng dạy bảo, gợi mở cho con hiểu rằng: đằng sau tuổi già của bà là cả một cuộc đời hi sinh, cống hiến.

- Qua đó, tác giả khẳng định vai trò của gia đình trong việc giáo dục truyền thống hiếu thảo cho thế hệ trẻ.

d. Ý nghĩa và giá trị tư tưởng

- Tôn vinh hình ảnh người bà – biểu tượng cho truyền thống nhân ái, hi sinh, yêu thương của dân tộc.

- Nhắc nhở con cháu phải biết hiếu kính với ông bà, cha mẹ, sống có đạo lí “uống nước nhớ nguồn”.

- Khẳng định sức mạnh giáo dục của văn chương: khơi dậy tình cảm, hướng con người đến cái thiện.

* Kết bài:

- Khái quát lại giá trị của văn bản: một bức chân dung xúc động về người bà – vừa gần gũi vừa thiêng liêng.

- Khẳng định ý nghĩa nhân văn: “Bà ngồi ở góc nhà” không chỉ là câu chuyện gia đình mà còn là bài học sâu sắc cho mọi thế hệ về lòng biết ơn, hiếu thảo.

- Liên hệ bản thân: mỗi người cần trân trọng, yêu thương ông bà, cha mẹ khi họ còn sống, bởi đó là cội nguồn của tình thương và là nền tảng để con người sống nhân ái hơn.

Bài văn tham khảo

Ma Văn Kháng là một trong những gương mặt tiêu biểu của văn học Việt Nam đương đại, nổi bật với khả năng khắc họa đời sống đời thường giản dị nhưng chứa chan tình người. Văn bản “Bà ngồi ở góc nhà” là một minh chứng tiêu biểu, tái hiện hình ảnh người bà trong gia đình: âm thầm, lặng lẽ, hi sinh cho con cháu. Qua đó, tác giả gửi gắm thông điệp nhân văn sâu sắc về đạo hiếu, về lòng biết ơn và tình yêu thương trong gia đình.

Trước hết, hình ảnh người bà hiện lên thật cảm động và gần gũi. Bà đã già yếu, thường chỉ ngồi gà gật ở góc nhà, tưởng chừng như không còn sức lực, nhưng trái tim và ánh mắt bà vẫn dõi theo từng sinh hoạt của con cháu. Những lời nhắc nhở, tưởng chừng “lắm lời”, thực chất là sự quan tâm và lo toan cho từng bước trưởng thành của lũ trẻ. Bà đã dành cả cuộc đời cho con cháu, từ lúc chúng còn đỏ hỏn cho đến khi lớn khôn. Bà không ngại gian khổ, từng bán cả nhẫn hồi môn để lo miếng ăn lúc đói kém, nâng niu từng giấc ngủ của cháu khi bệnh tật, dành dụm từng chỉ vàng, cuốn sổ tiết kiệm cho tương lai con cháu. Không chỉ thế, bà từng có một tuổi trẻ sôi nổi, là thanh niên xung phong, là công nhân cống hiến cho đất nước. Đó là biểu tượng sống động của một đời hi sinh, lặng thầm mà lớn lao.

Thế nhưng, trái ngược với tấm lòng bao la ấy là sự vô tâm, hỗn hào của con cháu. Lũ trẻ mải chơi, lười học, cãi lại, thậm chí hỗn láo với bà. Chúng quên rằng, chính vòng tay và sự tần tảo của bà đã nuôi dưỡng chúng khôn lớn. Sự vô ơn ấy không chỉ là nỗi đau của riêng bà, mà còn là lời cảnh tỉnh về nguy cơ mai một những giá trị đạo đức truyền thống trong xã hội hiện đại.

Trong câu chuyện, vai trò của người mẹ và người bố trở nên vô cùng quan trọng. Người mẹ không kìm nén được cảm xúc, bật khóc nức nở, gào lên để thức tỉnh con cái về tội bất hiếu. Nỗi đau của mẹ là tiếng chuông cảnh tỉnh: nếu hôm nay vô ơn với bà, ngày mai con cháu sẽ vô ơn với chính cha mẹ. Người bố lại chọn cách nhẹ nhàng hơn, dùng lý lẽ để dạy bảo các con: đằng sau tuổi già lặng lẽ của bà là cả một cuộc đời cống hiến, hi sinh. Sự kết hợp ấy khẳng định rằng gia đình chính là nơi lưu giữ, truyền dạy những giá trị truyền thống thiêng liêng.

“Bà ngồi ở góc nhà” vì thế không chỉ tôn vinh hình ảnh người bà – biểu tượng của yêu thương và hi sinh – mà còn nhắc nhở con cháu phải sống hiếu kính, biết ơn. Văn bản khẳng định: kính trọng ông bà, cha mẹ chính là nền tảng đạo đức căn bản để con người trưởng thành và cũng là sợi dây gắn kết bền chặt của gia đình, dòng tộc.

Tóm lại, truyện ngắn “Bà ngồi ở góc nhà” của Ma Văn Kháng là một khúc ca xúc động về tình bà cháu, là bài học sâu sắc về lòng hiếu thảo. Tác phẩm không chỉ lay động tình cảm mà còn giúp ta soi chiếu lại bản thân: hãy trân trọng ông bà, cha mẹ khi họ còn sống, bởi đó là cội nguồn yêu thương, là nền tảng để ta biết sống nhân ái, nghĩa tình hơn.

Xem thêm các câu hỏi Đọc hiểu và Viết trong truyện Bà ngồi ở góc nhà chọn lọc, hay khác:

• Xác định ngôi kể trong văn bản Bà ngồi ở góc nhà

• Trong truyện ngắn Bà ngồi ở góc nhà, người bố đã kể gì cho các con nghe về thời thanh niên sôi nổi của người bà?

• Trong đoạn trích Bà ngồi ở góc nhà, nhân vật người mẹ khóc vì điều gì?

• So sánh thái độ của bố mẹ và thái độ của những đứa cháu đối với bà.

• Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) phân tích hình ảnh người bà trong đoạn trích Bà ngồi ở góc nhà

Xem thêm bộ ngữ liệu ngoài sách giáo khoa lớp 12 phần Truyện chọn lọc, hay khác:

• Đọc hiểu Bầy chim trở về

• Đọc hiểu Tiếng của sum vầy

• Đọc hiểu Mẹ

• Đọc hiểu Chuyện tình ở Lan Trì

• Đọc hiểu Hương cuội

• Đọc hiểu Hương cỏ mật

• Đọc hiểu Khắc dấu mạn thuyền

• Hơn 20.000 câu trắc nghiệm Toán,Văn, Anh lớp 9 có đáp án

---