Xác định hệ số trong phản ứng hóa học đã được cân bằng lớp 9 (cách giải + bài tập)

Chuyên đề phương pháp giải bài tập Xác định hệ số trong phản ứng hóa học đã được cân bằng lớp 9 chương trình sách mới hay, chi tiết với bài tập tự luyện đa dạng giúp học sinh ôn tập, biết cách làm bài tập Xác định hệ số trong phản ứng hóa học đã được cân bằng.

Xác định hệ số trong phản ứng hóa học đã được cân bằng lớp 9 (cách giải + bài tập)

1. Phương pháp giải

• Ta thực hiện cân bằng phương trình hóa học theo định luật bảo toàn nguyên tố, nguyên tử mỗi nguyên tố ở hai vế phương trình hóa học bằng nhau.

- Ta đưa về giải hệ phương trình bậc nhất hai ẩn để tìm ra các hệ số của phương trình hóa học.

2. Ví dụ minh họa

Ví dụ 1. Tìm các hệ số x, y để cân bằng phương trình phản ứng hóa học sau:

2Fe + yCl₂ → xFeCl₃

Hướng dẫn giải

Theo định luật bảo toàn nguyên tố, ta có: $\left\{\begin{array}{l}2=x\\ 2y=3x\end{array}\right.$

Thay x = 2 vào phương trình thứ hai, ta được: 2y = 3.2 suy ra y = 3.

Khi đó, ta cân bằng được phương trình hóa học đã cho là 2Fe + 3Cl₂ → 2FeCl₃.

Ví dụ 2. Cân bằng các phương trình hóa học sau bằng phương pháp đại số:

Ag + Cl₂ → AgCl

Hướng dẫn giải

Gọi x, y lần lượt là hệ số của Ag và Cl₂ thỏa mãn cân bằng phương trình hóa học

xAg + yCl₂ → AgCl

Cân bằng số nguyên tử Ag, số nguyên tử Cl ở hai vế, ta có hệ phương trình  $\left\{\begin{array}{l}x=1\\ 2y=1\end{array}\right.$.

Giải hệ phương trình trên, ta được: $\left\{\begin{array}{l}x=1\\ y=\frac{1}{2}.\end{array}\right.$

Khi đó, ta cân bằng được phương trình hóa học đã cho là: Ag + $\frac{1}{2}$Cl₂ → AgCl.

Do các hệ số của phương trình hóa học phải là số nguyên nên nhân hai vế của phương trình hóa học với 2, ta được: 2Ag + Cl₂ → 2AgCl.

3. Bài tập tự luyện

Bài 1. Tìm hệ số để cân bằng phương trình hóa học xCO₂ + yC → CO là

(x, y là các số nguyên).

A. x = 2, y = 2.

B. x = 1, y = 1.

C. x = 2, y = 1.

D. x = 1, y = 2.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: B

Ta có phương trình hóa học: xCO₂ + yC → CO

Theo định luật bảo toản nguyên tố, ta có: $\left\{\begin{array}{l}x+y=1\\ 2x=1\end{array}\right.$

Có 2x = 1 nên x = $\frac{1}{2}$.

Thay x =$\frac{1}{2}$được y= $\frac{1}{2}$.

Lúc này, ta có:$\frac{1}{2}$ CO₂ + $\frac{1}{2}$C → CO.

Do các hệ số của phương trình hóa học phải là số nguyên nên nhân hai vế của phương trình hóa học với 2, ta được: CO₂ + C → 2CO.

Bài 2. Hệ số thỏa mãn để cân bằng phương trình hóa học xFe + O₂ → yFe₃O₄ là (x, y là các số nguyên)

A. x = 3, y = 2.

B. x = 2, y = 3.

C. x = 2, y = 2.

D. x = 3, y = 1.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: D

Ta có: xFe + O₂ → yFe₃O₄

Theo định luật bảo toàn nguyên tố, ta có: $\left\{\begin{array}{l}x=3y\\ 2=4y\end{array}\right.$.

Có 4y = 2 suy ra y = $\frac{1}{2}$.

Với y =$\frac{1}{2}$ thì x = $\frac{3}{2}$.

Do đó, ta có phương trình hóa học là $\frac{3}{2}$Fe + O₂ →$\frac{1}{2}$Fe₃O₄.

Do các hệ số của phương trình hóa học phải là số nguyên nên nhân hai vế của phương trình hóa học với 2, ta được: 3Fe + 2O₂ → Fe₃O₄.

Vậy hệ số thỏa mãn là x = 3, y = 1.

Bài 3. Hệ số thỏa mãn để cân bằng phương trình hóa học xFeO + yO₂ → Fe₃O₄ là (x, y là số nguyên)

A. x = 6, y = 1.

B. x = 2, y = 1.

C. x = 1, y = 3.

D. x = 6, y = 2.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: A

Ta có: xFeO + yO₂ → Fe₃O₄

Theo định luật bảo toàn nguyên tố, ta có:$\left\{\begin{array}{l}x=3\\ x+2y=4\end{array}\right.$.

Thay x = 3 vào x + 2y = 4 suy ra y = $\frac{1}{2}$

Lúc này, ta có phương trình là: 3FeO + $\frac{1}{2}$O₂ → Fe₃O₄.

Do các hệ số của phương trình hóa học phải là số nguyên nên nhân hai vế của phương trình hóa học với 2, ta được: 6FeO +$\frac{1}{2}$O₂ → 2Fe₃O₄.

Vậy hệ số x = 6, y = 1.

Bài 4. Hệ số thỏa mãn để cân bằng phương trình hóa học xNO + yO₂ → N₂O₅ là (x, y là các số nguyên)

A. x = 4, y = 2.

B. x = 4, y = 3.

C. x = 3, y = 4.

D. x = 3, y = 2.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: B

Theo định luật bảo toàn nguyên tố, ta có: $\left\{\begin{array}{l}x=2\\ x+2y=5\end{array}\right.$.

Thay x = 2 vào phương trình x + 2y = 5 suy ra y =$\frac{3}{2}$.

Do đó, phương trình lúc này là: 2NO + $\frac{3}{2}$ O₂ → N₂O₅.

Do các hệ số của phương trình hóa học phải là số nguyên nên nhân hai vế của phương trình hóa học với 2, ta được: 4NO + 3O₂ → 2N₂O₅.

Bài 5. Hệ số x, y thỏa mãn để cân bằng phương trình hóa học xP + O₂ → yP₂O₅ là (Hệ số là các số nguyên)

A. x = 4, y = 5.

B. x = 5, y = 4.

C. x = 4, y = 10.

D. x = 4, y = 2.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: D

Theo định luật bảo toàn nguyên tố , ta có:$\left\{\begin{array}{l}x=2y\\ 2=5y\end{array}\right.$.

Từ 5y = 2 ta suy ra y = $\frac{2}{5}$.

Suy ra x = $\frac{4}{5}.$ 

Lúc này, phương trình là $\frac{4}{5}$P + O₂ → $\frac{2}{5}$P₂O₅.

Do các hệ số của phương trình hóa học phải là số nguyên nên nhân hai vế của phương trình hóa học với 5, ta được: 4P + 5O₂ → 2P₂O₅.

Bài 6. Hệ số x, y thỏa mãn để cân bằng phương trình hóa học xKClO₃ → KCl + yO₃ là

A. x = 2, y = 1.

B. x = 1, y = 1.

C. x = 2, y = 2.

D. x = 1, y = 3. 

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: B

Theo định luật bảo toàn nguyên tố, ta có: $\left\{\begin{array}{l}x=1\\ 3x=3y\end{array}\right.$ suy ra x = 1 và y = 1.

Bài 7. Hệ số x, y thỏa mãn để cân bằng phương trình hóa học Na + xO₂ → yNa₂O là

A. x = 4, y =1.

B. x = 4, y = 2.

C. x = 1, y = 2.

D. x = 2, y = 1.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: C

Theo định luật bảo toàn nguyên tố, ta có: $\left\{\begin{array}{l}2x=y\\ 1=2y\end{array}\right.$

Có 2y = 1 nên y = $\frac{1}{2}$.

Thay y = $\frac{1}{2}$ vào 2x = y suy ra x = $\frac{1}{4}$.

Lúc này, phương trình là Na + $\frac{1}{4}$ O₂ → $\frac{1}{2}$ Na₂O

Do các hệ số của phương trình hóa học phải là số nguyên nên nhân hai vế của phương trình hóa học với 4, ta được: 4Na + O₂ → 2Na₂O

 Bài 8. Hệ số x, y thỏa mãn để cân bằng được phương trình hóa học

xCu + O₂ → yCuO  là

A. x = 2, y = 1.

B. x = 2, y = 2.

C. x = 1, y = 2.

D. x = 1, y = 1.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: B

Theo định luật bảo toàn nguyên tố, ta có: $\left\{\begin{array}{l}x=y\\ 2=y\end{array}\right.$.

Do đó, ta có x = y = 2.

Vậy phương trình sau khi được cân bằng là: 2Cu + O₂ → 2CuO. 

Bài 9. Hệ số x, y thỏa mãn để cân bằng được phương trình hóa học  Al + xO₂ → yAl₂O₃ là

A. x = 3, y = 2.

B.x = 2, y = 3.

C.x = 4, y = 3.

D.x = 3, y = 4.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: A

Theo định luật bảo toàn nguyên tố, ta có: $\left\{\begin{array}{l}2=3y\\ 1=2y\end{array}\right.$.

Từ phương trình 1 = 2y suy ra y = $\frac{1}{2}$ .

Thay y = $\frac{1}{2}$ vào phương trình 2x = 3y được x = $\frac{3}{4}$

Lúc này, phương trình sẽ là Al +$\frac{3}{4}$O₂ → $\frac{1}{2}$Al₂O₃.

Do các hệ số của phương trình hóa học phải là số nguyên nên nhân hai vế của phương trình hóa học với 4, ta được: 4Al + 3O₂ → 2Al₂O₃.

Bài 10. Tổng T = x + y cới x, y là hệ số nguyên thỏa mãn để cân bằng được phương trình hóa học  Al + xF₂ → yAlF₃ là

A. 4.

B. 2.

C. 3.

D. 5.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: A

Theo định luật bảo toàn nguyên tố, ta có:$\left\{\begin{array}{l}2x=3y\\ 1=y\end{array}\right.$.

Suy ra y = 1 và x = $\frac{3}{2}$.

Lúc này, ta có phương trình hóa học là: Al + $\frac{3}{2}$ F₂ → AlF₃.

Do các hệ số của phương trình hóa học phải là số nguyên nên nhân hai vế của phương trình hóa học với 2, ta được: Al + 3F₂ → AlF₃.

Do đó T = x + y = 3 + 1 = 4.

Xem thêm các dạng bài tập Toán 9 hay, chi tiết khác:

• Một số bài toán liên quan đến phương trình và hệ phương trình bậc nhất hai ẩn
• Dạng toán chuyển động
• Dạng toán liên quan đến kiến thức hình học
• Dạng toán làm chung, làm riêng (hoặc chảy chung, chảy riêng)
• Dạng toán tìm số

• Hơn 20.000 câu trắc nghiệm Toán,Văn, Anh lớp 9 có đáp án

---