Giải vở bài tập Hóa 8 Bài 10: Hóa trị

Giải vở bài tập Hóa 8 Bài 10: Hóa trị

Với lời giải VBT Hóa 8 Bài 10: Hóa trị hay, chi tiết sẽ giúp học sinh lớp 8 dễ dàng trả lời câu hỏi và làm bài tập trong Vở bài tập Hóa học 8.

Học theo Sách giáo khoa

I - Hoá trị của một nguyên tố được xác định bằng cách nào?

1. Cách xác định

Quy ước: Gán cho H hóa trị I

Nguyên tử nguyên tố khác liên kết được với bao nhiêu nguyên tử hiđro thì nó có hóa trị bấy nhiêu

Thí dụ:

HCl	H2O	NH3
Clo hóa trị I	Oxi hóa trị II	Nitơ hóa trị III

Hóa trị của oxi được xác định là hai đơn vị, nguyên tử nguyên tố khác có khả năng liên kết như O thì tính là hai đơn vị

Na2O	CaO	CO2
2Na liên kết với 1O natri hóa trị I	1Ca liên kết với 1O canxi hóa trị II	1C liên kết với 2O cacbon hóa trị IV

Hóa trị của nhóm nguyên tử được xác định bằng cách xác định theo hóa trị của H và O

Thí dụ:

H2SO4	nước H2O (HOH)
nhóm (SO4) hóa trị II	nhóm (OH) hóa trị I

2. Kết luận

Hóa trị của nguyên tố (hay nhóm nguyên tử) là con số biểu thị khả năng liên kết của nguyên tử nguyên tố này với nguyên tử nguyên tố khác.

Hóa trị được xác định theo hóa trị của H được chọn làm đơn vị và hóa trị của O là hai đơn vị.

II - Quy tắc hóa trị

1. Qui tắc

Trong hợp chất A_xB_y , gọi a, b là hóa trị của A, B, ta có: x. a = y. b

Thí dụ:

NH3	III. 1 = I. 3
CO2	IV. 1 = II. 2
Ca(OH)2	II. 1 = I. 2

Trong công thức hóa học, tích của chỉ số và hóa trị nguyên tố này bằng tích của chỉ số và hóa trị của nguyên tố kia

2. Vận dụng

Theo qui tắc hóa trị: x. a = y. b

$\frac{x}{y}=\frac{b}{a}$

a) Tính hóa trị của một nguyên tố

Biết x, y và a (hoặc b) thì tính được b (hoặc a)

Thí dụ: Tính hóa trị (a) của Fe trong hợp chất FeCl₃, biết clo hóa trị I.

Theo qui tắc hóa trị: 1. a = 3. I rút ra a = III

b) Lập công thức hóa học của hợp chất theo hóa trị

Biết a và b thì tính được x, y để lập công thức hóa học

Thí dụ 1:

Lập công thức hóa học của hợp chất tạo bởi lưu huỳnh hóa trị IV và oxi.

Công thức dạng chung: S_xO_y

Theo qui tắc hóa trị: x. VI = y. II

Chuyển thành tỉ lệ: $\frac{x}{y}=\frac{II}{IV}=\frac{1}{2}$

Công thức hóa học của hợp chất: SO₂

Thí dụ 2:

Lập công thức hóa học của hợp chất tạo bởi Natri hóa trị I và nhóm (SO4) hóa trị II.

Công thức dạng chung Na_x(SO₄)_y

Theo qui tắc hóa trị thì: x. I = y. II

Chuyển thành tỉ lệ: $\frac{x}{y}=\frac{II}{I}=\frac{2}{1}$

Công thức hóa học của hợp chất: Na₂SO₄

Bài tập

Bài 1. Trang 32 VBT Hóa học 8:

a) Hóa trị của một nguyên tố (hay một nhóm nguyên tử) là gì ?

b) Khi xác định hóa trị, lấy hóa trị của nguyên tố nào làm đơn vị, nguyên tố nào là hai đơn vị?

Lời giải

a) Hóa trị của nguyên tố (hay nhóm nguyên tử) là con số biểu thị khả năng liên kết của nguyên tử (hay nhóm nguyên tử).

b) Khi xác định hóa trị lấy hóa trị của H làm đơn vị và hóa trị của O là hai đơn vị.

Bài 2. Trang 32 VBT Hóa học 8: Hãy xác định hóa trị của mỗi nguyên tố trong các hợp chất sau đây:

a) KH, H₂S, CH₄

b) FeO, Ag₂O, NO₂

Lời giải

a)

KH	H2S	CH4
K hóa trị I	S hóa trị II	C hóa trị IV

b)

FeO	Ag2O	NO2
Fe hóa trị II	Ag hóa trị I	N hóa trị IV

Bài 3. Trang 32 VBT Hóa học 8:

a) Nêu quy tắc hóa trị với hợp chất hai nguyên tố. Lấy công thức hóa học của hai hợp chất trong câu trên làm thí dụ.

b) Biết công thức hóa học K₂SO₄, trong đó K hóa trị I, nhóm (SO₄) hóa trị II. Hãy chỉ ra công thức hóa học trên là công thức phù hợp đúng theo quy tắc hóa trị.

Lời giải

a) Quy tắc hóa trị đối với hợp chất chứa hai nguyên tố: Trong công thức hóa học, tích của chỉ số và hóa trị của nguyên tố này bằng tích của chỉ số và hóa trị của nguyên tố kia.

Thí dụ:

Trong Ag₂O, Ag có chỉ số là 2, hóa trị là I; O có chỉ số là 1, hóa trị là II. Ta có: 2.I = 1.II

b) Công thức hóa học K₂SO₄ phù hợp đúng theo quy tắc hóa trị vì: I.2 = II.1

Bài 4. Trang 32 VBT Hóa học 8

a) Tính hóa trị của mỗi nguyên tố trong các hợp chất sau, biết Cl hóa trị I:

ZnCl₂, CuCl, AlCl₃.

b) Tính hóa trị của Fe trong hợp chất FeSO₄

Lời giải

a)

ZnCl2	CuCl	AlCl3
Zn hóa trị II	Cu hóa trị I	Al hóa trị III

b) Tính hóa trị a của Fe trong hợp chất FeSO₄

1.a = 1.II rút ra a = II

Bài 5. Trang 32 VBT Hóa học 8:

a) Lập công thức hóa học của những hợp chất tạo bởi hai nguyên tố sau:

P(III) và H; C(IV) và S(II); Fe(III) và O.

b) Lập công thức hóa học của những hợp chất tạo bởi một nguyên tố và nhóm nguyên tử sau:

Na(I) và (OH)(I) ; Cu(II) và (SO₄)(II); Ca(II) và (NO₃)(I).

Lời giải

a)

	P(III) và H	C(IV) và S(II)	Fe(III) và O
Công thức dạng chung	PxHy	CxHy	FexOy
Theo quy tắc hóa trị	x.III = y.I	x.IV = y.II	x.III = y.II
Chuyển thành tỉ lệ	$\frac{x}{y}=\frac{I}{III}=\frac{1}{3}$	$\frac{x}{y}=\frac{II}{IV}=\frac{1}{2}$	$\frac{x}{y}=\frac{II}{III}=\frac{2}{3}$
Công thức hóa học	PH3	CS2	Fe2O3

b)

	Na(I) và (OH)(I)	Cu(II) và (SO4)(II)	Ca(II) và (NO3)(I)
Công thức dạng chung	Nax(OH)y	Cux(SO4)y	Cax(NO3)y
Theo quy tắc hóa trị	x.I = y.I	x.II = y.II	x.II = y.I
Chuyển thành tỉ lệ	$\frac{x}{y}=\frac{I}{I}=\frac{1}{1}$	$\frac{x}{y}=\frac{II}{II}=\frac{1}{1}$	$\frac{x}{y}=\frac{I}{II}=\frac{1}{2}$
Công thức hóa học	NaOH	CuSO4	Ca(NO3)2

Bài 6. Trang 33 VBT Hóa học 8: Một số công thức hoá học viết như sau:

MgCl, KO, CaCl₂, NaCO₃.

Cho biết: Cl, K, Na có hóa trị I; Mg, Ca nhóm (CO₃) có hóa trị II. Hãy chỉ ra những công thức hóa học viết sai và sửa lại cho đúng.

Lời giải

	Kiểm tra quy tắc hóa trị	Kết luận	Sửa lại
MgCl	1.II = 1.I	Sai	1.II = 2.I MgCl2
KO	1.I = 1.II	Sai	2.I = 1.II K2O
CaCl2	1.II = 2.I	Đúng
NaCO3	1.I = 1.II	Sai	2.I = 1.II Na2CO3

Bài 7. Trang 33 VBT Hóa học 8: Hãy chọn công thức hóa học phù hợp với hóa trị IV của nitơ trong số các công thức cho sau đây:

NO, N₂O₃, N₂O, NO₂.

Lời giải

	Tính hóa trị a của N
NO	a = $\frac{1.II}{1}$ = II
N2O3	a = $\frac{3.II}{2}$ = III
N2O	a = $\frac{1.II}{2}$ = I
NO2	a = $\frac{2.II}{1}$ = IV

Vậy công thức hóa học phù hợp là NO₂

Bài 8. Trang 33 VBT Hóa học 8:

a) Tìm hóa trị của Ba và nhóm (PO₄) trong bảng 1 và bảng 2 ( trang 42, 43).

b) Hãy chọn công thức hóa học đúng trong số các công thức cho sau đây :

A. BaPO₄

B. BaPO₂₄

C. Ba₃PO₄

D. Ba₃(PO₄)₂

Lời giải

a) Hóa trị của Ba là II, nhóm (PO₄) là III

b) Công thức hóa học đúng là Ba₃(PO₄)₂ vì theo quy tắc hóa trị 3.II = 2.III

Bài tập trong sách bài tập

Bài 10.1. Trang 34 VBT Hóa học 8: Điền từ/cụm từ thích hợp trong khung vào những câu dưới đây:

Hóa trị, nguyên tử, nguyên tố, nhóm nguyên tử, khả năng liên kết, phân tử

"Hoá trị là con số biểu thị ………. của …… nguyên tố này (hay …… ) với …. Nguyên tố khác. Hoá trị của một ….. (hay …. ) được xác định theo …. của H chọn làm đơn vị và ……… của O là hai đơn vị".

Lời giải

Hoá trị là con số biểu thị khả năng liên kết của nguyên tử nguyên tố này (hay nhóm nguyên tử) với nguyên tử nguyên tố khác. Hoá trị của một nguyên tố (hay nhóm nguyên tử) được xác định theo hoá trị của H chọn làm đơn vị và hoá trị của O là hai đơn vị.

Bài 10.6. Trang 34 VBT Hóa học 8: Lập công thức hoá học của những hợp chất hai nguvên tố như sau :

P(III) và H ; P(V) và O ; Fe(III) và Br(I) ; Ca và N(III).

Lời giải

	P(III) và H	P(V) và O)	Fe(III) và Br(I)	Ca và N(III)
Công thức dạng chung	PxHy	PxOy	FexBry	CaxNy
Theo quy tắc hóa trị	x.III = y.I	x.V = y.II	x.III = y.I	x.II = y.III
Chuyển thành tỉ lệ	$\frac{x}{y}=\frac{I}{III}=\frac{1}{3}$	$\frac{x}{y}=\frac{II}{V}=\frac{2}{5}$	$\frac{x}{y}=\frac{I}{III}=\frac{1}{3}$	$\frac{x}{y}=\frac{III}{II}=\frac{3}{2}$
Công thức hóa học	PH3	P2O5	FeBr3	Ca3N2

Bài 10.7. Trang 34 VBT Hóa học 8: Lập công thức hoá học của những hợp chất tạo bởi một nguyên tố và nhóm nguyên tử như sau :

Ba và nhóm (OH); Al và nhóm (NO₃);

Cu(II) và nhóm (CO₃); Na và nhóm (PO₄)(III)

	Ba và nhóm (OH)	Al và nhóm (NO3)	Cu(II) và nhóm (CO3)	Na và nhóm (PO4)(III)
Công thức dạng chung	Bax(OH)y	Alx(NO3)y	Cux(CO3)y	Nax(PO4)y
Theo quy tắc hóa trị	x.II = y.I	x.III = y.I	x.II = y.II	x.I = y.III
Chuyển thành tỉ lệ	$\frac{x}{y}=\frac{I}{II}=\frac{1}{2}$	$\frac{x}{y}=\frac{I}{III}=\frac{1}{3}$	$\frac{x}{y}=\frac{II}{II}=\frac{1}{1}$	$\frac{x}{y}=\frac{III}{II}=\frac{3}{1}$
Công thức hóa học	Ba(OH)2	Al(NO3)3	CuCO3	Na3PO4

Bài 10.8. Trang 34 VBT Hóa học 8:

a) Biết Cr (crom) có hai hoá trị thường gặp là II và III, hãy chọn những công thức hoá học đúng trong số các công thức cho sau đây: b) Tính phân tử khối của những chất biểu diễn bởi công thức hoá học đúng

(1) CrSO₄;             (2) Cr₂SO₄;                       (3) CrO;                 (4) CrO₂;

(5) Cr(SO₄)₂;         (6) Cr₂(SO₄)₃;                   (7) Cr₂O;                (8) Cr₂O₃;

b) Tính phân tử khối của những chất biểu diễn bởi công thức hoá học đúng

Lời giải

a) Những công thức hoá học đúng:

Cr hoá trị II: CrSO₄, CrO.

Cr hoá trị III: Cr₂(SO₄)₃, Cr₂O₃.

b) Phân tử khối của những chất biểu diễn bởi các công thức hoá học này:

CrSO₄ = 52 + 32 + 4 .16 = 148 đvC

CrO = 52 + 16 = 68 đvC.

Cr₂(SO₄)₃ = 2.52 + 3(32 + 4.16) = 392 đvC

Cr₂O₃ = 2.52 + 3.16 = 152 đvC.

Xem thêm các bài Giải Vở bài tập Hóa học 8 hay khác:

• VBT Hóa 8 Bài 11: Bài luyện tập 2
• VBT Hóa 8 Bài 12: Sự biến đổi chất
• VBT Hóa 8 Bài 13: Phản ứng hóa học
• VBT Hóa 8 Bài 15: Định luật bảo toàn khối lượng
• VBT Hóa 8 Bài 16: Phương trình hóa học

Xem thêm các loạt bài Để học tốt Hóa học lớp 8 hay khác:

• Giải bài tập Hóa học 8
• Video Giải bài tập Hóa 8
• Giải sách bài tập Hóa 8
• Lý thuyết & 400 Bài tập Hóa học 8 (có đáp án)
• Top 70 Đề thi Hóa học 8 có đáp án

---