Giáo án Lịch Sử 8 Kết nối tri thức Bài 18: Phong trào chống Pháp trong những năm 1885 - 1896

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1.1: Phong trào Cần Vương bùng nổ

* Mục tiêu: Nguyên nhân bùng nổ phong trào Cần Vương, giải thích khái niệm “Cần Vương”

* Tổ chức thực hiện:

Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập

HS đọc phần a mục 1 và trả lời các câu hỏi

1, Sau Hiệp ước Pa tơ nốt, nội bộ triều đình phân hoá như thế nào?

2, Sau cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến bất thành, Tôn Thất Thuyết đã làm gì?

3, Em hiểu “Cần Vương” nghĩa là gì?

4, Dụ Cần Vương được ban bố nhằm mục đích gì?

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu.  GV khuyến khích học sinh hợp tác với nhau (nhóm cặp/ bàn) khi thực khi thực hiện nhiệm vụ học tập.

1.Sau Hiệp ước Pa tơ nốt, nội bộ triều đình phân hoá thành hai phe chủ chiến và chủ hoà. Phe chủ chiến do Tôn Thất Thuyết đứng đầu được sự ủng hộ của nhân dân, quan lại nêu cao ý chí chống Pháp, giành lại độc lập dân tộc.

2. Sau cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến bất thành, Tôn Thất Thuyết đã

3, Em hiểu “Cần” nghĩa là giúp Vua cứu nước

4, Dụ Cần Vương được ban bố nhằm mục đích kêu gọi văn thân và nhân dân đứng lên giúp vua cứu nước.

Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động

- HS lần lượt trả lời các câu hỏi

Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

HS phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả của học sinh.

GV bổ sung phần phân tích nhận xét, đánh giá, kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh. Chính xác hóa các kiến thức đã hình thành cho học sinh.

- Văn thân: chỉ những nho sĩ các cương vị trong xã hội

- Sĩ phu: cho những tri thức phong kiến

- Cần vương chỉ là danh nghĩa, tính chất yêu nước chống Pháp bao trùm

Tích hợp môn Ngữ văn, địa lí

Nhiệm vụ 1.2: Một số cuộc khởi nghĩa tiêu biểu

*Mục tiêu:Giới thiệu được một số cuộc khởi nghĩa trong phong trào Cần Vương

*Tổ chức thực hiện:

Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập

HS đọc phần 2 và trả lời các câu hỏi theo cấu trúc:

1, Quan sát hình 18.4, nhận xét về phong trào Cần Vương cuối thế kỉ XIX?

2, Giới thiệu về một số cuộc khởi nghĩa trong phong trào Cần Vương?

3, Vì sao khởi nghĩa Hương Khê là cuộc khởi nghĩa tiêu biểu nhất trong phong trào Cần Vương?

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu.  GV khuyến khích học sinh hợp tác với nhau (nhóm cặp/ bàn)  khi thực khi thực hiện nhiệm vụ học tập.

1, Để nhận xét GV hướng dẫn HS trả lời các câu hỏi nhanh: Tại sao ở Nam Kì lại không có cuộc khởi nghĩa nào bùng nổ? Tại sao khi Hàm Nghi bị bắt phong trào vẫn tiếp tục? Rút ra tính chất của phong trào?

- Nam Kì là địa bàn của Pháp xác lập quyền thống trị ở đây

- Cần vương chỉ là danh nghĩa, tính chất yêu nước chống Pháp bao trùm

2, Giới thiệu về một số cuộc khởi nghĩa trong phong trào Cần Vương

GV hướng dẫn HS lập bảng về hai cuộc khởi nghĩa Bãi Sậy và Ba Đình theo nội dung:  Thời gian, người lãnh đạo, địa bàn, diễn biến, cách đánh

3, Khởi nghĩa Hương Khê:

- Địa bàn hoạt động rộng lớn gồm 4 tỉnh (Thanh Hoá, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình.

- Lãnh tụ Phan Đình Phùng và Cao Thắng tài giỏi, có uy tín lớn

- Thời gian: Kéo dài > 10 năm

- Có sự chuẩn bị chu đáo tích trữ lương thảo, chuẩn bị lực lượng, rèn đúc vũ khí, tự chế tạo súng trường theo mẫu súng trường của Pháp…

- Trình độ tổ chức cao: 15 quân thứ, 1 quân thứ trung tâm đóng ở đại bản doanh và các quân thứ thiêng liên lạc đảm bảo sự liên lạc thống nhất

- Có nhiều chiến thắng, gây tổn thất cho TDP: Tập kích đồn Trường Lưu, tỉnh lị Nghệ An, Hà Tĩnh, chiến thắng núi Vụ Quang…

- Lực lượng tham gia: đông đảo có nông dân, đồng bào dân tộc ít người

- Khởi nghĩa Hương Khê kết thúc đánh dấu sự kết thúc phong trào Cần Vương

1.Một số cuộc khởi nghĩa tiêu biểu trong phong trào Cần Vương

a. Phong trào Cần Vương bùng nổ

* Nguyên nhân:

 + Phe chủ chiến ra sức chuẩn bị hành động.

+ Cuộc phản công quân Pháp của phe chủ chiến thất bại

+ 13/7/1885 vua Hàm Nghi ra “Chiếu Cần vương” -> kêu gọi văn thân và nhân dân đứng lên giúp vua cứu nước.

* TÝnh chÊt:Là phong trào yêu n­­ước chống thực dân Pháp theo khuynh hướng ý thức hệ phong kiến, thể hiện tính dân tộc sâu sắc.

b. Một số cuộc khởi nghĩa tiêu biểu

* Khởi nghĩa Ba Đình (1886 - 1887)

* Khởi nghĩa Bãi Sậy (1883-1892)

Phụ lục

* Khởi nghĩa Hương Khê (1885-1896):

* Lãnh đạo: Phan Đình Phùng và Cao Thắng.

* Căn cứ: Hương Khê (Hà Tĩnh).

* Địa bàn: 4 tỉnh: Thanh-Nghệ-Tĩnh-Bình.

* Diễn biến:

+ 1885-1888: xây dựng căn cứ, lực lượng, chuẩn bị vũ khí, tích trữ lương thảo...

+ 1888-1896: mở các cuộc tấn công quy mô lớn.

 . Tập kích đồn Trường Lưu, tỉnh lị Nghệ An, Hà Tĩnh

 . T10/1894, chiến thắng núi Vụ Quang

* Ý nghĩa: Đánh dấu bước phát triển cao nhất của phong trào Cần vương.