Giáo án bài Từ đồng nghĩa

HĐ1.Thế nào là từ đồng nghĩa:

- GVgọi HS bài tập 1 phần I

H: Hãy tìm các từ đồng nghĩa với mỗi từ “rọi”, “trông”?

I.Thế nào là từ đồng nghĩa:

1. Bài tập

a. Bài tập 1:

- Rọi: Chiếu (soi)

- Trông : Nhìn (ngó, nhòm, liếc)

- GV gọi 1 HS đọc bài tập 2

? Tìm các từ đồng nghĩa với từ “trông” ở nét nghĩa a,b?

b. Bài tập 2:

- Các từ đồng nghĩa với từ “trông”: Coi sóc, giữ gìn cho yên ổn, trông coi, chăm sóc, coi sóc.

- Mong: Mong, hi vọng, trông mong

2. Kết luận:

*Ghi nhớ 1: SGK/ T114

HĐ2.Các loại là từ đồng nghĩa:

? Từ 2 BT trên hãy rút ra kết luận về từ đồng nghĩa?

- HS đọc ghi nhớ1: SGK – T114

- GV gọi HS đọc BT II1

? So sánh nghĩa của từ “quả” với từ “trái”?

II. Các loại từ đồng nghĩa.

1. Bài tập

a. Bài tập1:

- Từ “quả” với từ “trái” đồng nghĩa với nhau

=> Có thể thay thế cho nhau trong mọi hoàn cảnh

=> Đồng nghĩa hoàn toàn (không có sắc thái ý nghĩa khác nhau)

- GV gọi HS đọc BT II2

? Nêu sự khác nhau, giống nhau về nghĩa của 2 từ “bỏ mạng” và “hy sinh”

H:Từ 2 BT trên em hãy rút ra kết luận về các loại từ đồng nghĩa? (có mấy loại từ đồng nghĩa)

b. Bài tập 2:

- Hai từ “bỏ mạng” và “hy sinh”

+ Giống nhau: Đều có nghĩa là chết

+ Khác nhau => “bỏ mạng” : Chết vô ích => sắc thái khinh bỉ.

=> “hy sinh”: Chết vì nghĩa vụ, lí tưởng cao cả => kính trọng

- HS đọc ghi nhớ 2:SGK – T114

*Ghi nhớ 2: SGK – T114

HĐ3.Sử dụng từ đồng nghĩa:

- GVđọc BT1 phần III. T115. yêu cầu học sinh làm và viết ra phiếu học tập.

- Gọi HS đọc câu đã thay thế và nhận xét?

III. Sử dụng từ đồng nghĩa:

1. Bài tập

a. Bài tập 1:

- Từ “quả” với từ “trái” có thể thay thế cho nhau vì ý nghĩa sắc thái trung hoà.

- “Bỏ mạng” và “hy sinh” không thay thế cho nhau vì có sắc thái ý nghĩa khác nhau.

- GV đọc BT III2

- Yêu cầu thảo luận và trả lời.

b. Bài 2:

- “chia li” và “chia tay”

+ Giống: Đều có nghĩa là xa cách với nhau, xa nhau

+ Nhưng từ “chia li”: vừa mang sắc thái cổ xưa, vừa diễn tả được cảnh ngộ sầu bi của người chinh phụ

? Từ 2 BT trên em rút ra được kết luận gì khi sử dụng từ đồng nghĩa?

1 HS đọc mục ghi nhớ 3 SGK- T 115

2. Kết luận:

*Ghi nhớ 2: SGK- T 115

HĐ4.HD luyện tập:

IV. Luyện tập

1. Bài 1:

- Gan dạ- can đảm ; chó biển – hải cẩu

- nhà thơ- thi sĩ ; đòi hỏi – yêu cầu

- mổ xẻ – phẫu thuật ;năm học – niên khoá

- của cải – tài sản ; loài người – nhân loại

- nước ngoài- ngoại quốc ; thay mặt - đại diện

2. Bài 2:

- Máy thu thanh – Ra-đi-ô; xe hơi – ô tô

- Sinh tố – vi-ta-min ; dương cầm – pi- a-nô

3. Bài 3:

- Quả - trái; má- mẹ; bao diêm – hộp quẹt

- Tía – bố; anh hai – anh cả

4. Bài 4:

- Đưa – trao ; Đưa – tiễn

- Nói – chửi; Đi – mất