Giáo án bài Từ hán việt

HĐ1. HDHS tìm hiểu đơn vị cấu tạo từ Hán Việt:

- Đọc bài thơ chữ Hán: Nam quốc sơn hà và trả lời câu hỏi.

H: Các tiếng nam, quốc, sơn, hà có nghĩa là gì?

I. Đơn vi cấu tạo từ Hán -Việt

1. Bài tập

- Giải nghĩa các yếu tố:

+ Nam: phương Nam

+ Quốc: nước

+ Sơn: núi

+ Hà: sông

- Tiếng nào có thể dùng độc lập? Tiếng nào không thể?

- Cách dùng các yếu tố:

+ Nam: Có thể dùng độc lập

VD: Miền Nam, phía Nam (gió) nồm nam

+ Quốc, sơn, hà: không dùng độc lập được

VD: Không thể nói:

Yêu quốc -> phải nói: Yêu nước Leo sơn -> phải nói: Leo núi Lội hà -> phải nói: Lội sông

H: Theo em các tiếng quốc, sơn, hà có thể dùng để làm gì?

- Chỉ làm yếu tố tạo từ ghép.

VD: Quốc kì, giang sơn, sơn hà...

H:Tiếng thiên trong từ “thiên thư” có nghĩa là gì

H: Tiếng “thiên” trong từ Hán sau có nghĩa là gì?

+ Thiên nhiên kỉ, thiên lí mã

+ Thiên thư -> thiên: trời

+ Thiên nhiên kỉ -> thiên: nghìn

+ Thiên lí mã -> thiên: nghìn

+ Thiên đô về TLong -> thiên: dời

+ Từ bài tập trên hãy cho biết:

+ Thế nào là từ Hán – Việt?

+ Cách sử dụng yếu tố Hán – Việt?

+ Thiên đô về T. Long

+Và nghĩa khác nhau của từ Hán Việt?

2. Kết luận:

*Ghi nhớ: SGK T69.

HĐ2. HDHS tìm hiểu từ ghép H-V

H:Các từ “sơn hà”, “xâm phạm”(trong bài NQSH) giang san (trong Tụng giá...sư) thuộc loại từ ghép chính phụ hay từ ghép đẳng lập?

H:Các từ “ái quốc”, “thủ môn”,“chiến thắng” thuộc loại từ ghép gì?

H: Các từ thiên thư, thạch mã, tái phạm thuộc loại từ ghép gì?

H: Dựa vào kết quả trên, em hãy so sánh vị trí của 2 yếu tố chính phụ trong từ ghépTiếng Việt và từ ghép Hán – Việt.

II. Từ ghép Hán – Việt

1. Bài tập

- Sơn hà, xâm phạm, giang san -> từ ghép đẳng lập

- Ái quốc, thủ môn, chiến thắng là từ ghép chính phụ. Trong đó yếu tố chính đứng trước, yếu tố phụ đứng sau:

- Thiên thư, thạch mã, tái phạm thuộc loại từ ghép chính phụ.

-> Trong đó yếu tố phụ đứng trước, yếu tố chính đứng sau.

=> Trong Tiếng Việt vị trí của từ ghép chính phụ: chính – phụ.

- Trong Hán Việt vị trí của từ ghép chính phụ:chính - phụ hoặc phụ - chính.

H:Từ kết quả trong bài tập trên hãy cho biết từ ghép Hán – Việt có mấy loại chính: là những loại nào?

2. Kết luận.

*Ghi nhớ 2: SGK /T 70

HĐ3. HDHS luyện tập:

+ Mỗi bàn phân biệt của 1 nhóm từ đồng âm khác nghĩa

- GV đọc câu hỏi HS thực hiện vào vở BT.

- 2 HS lên bảng

III. Luyện tập

1. Bài 1:

- Hoa1: (hoa qủa, hương hoa): Chỉ sự vật (cơ quan sinh sản hữu tính của cây hạt kín)

Hoa 2: (Hoa mĩ, hoa lệ): Phồn hoa, bóng bẩy

+Phi 1: bay

+Phi 2: trái với lẽ phải, trái pháp luật (phi nghĩa,phi pháp...)

+Phi 3: vợ thứ của vua, thường xếp dưới hoàng hậu(phi tần, quý phi...)

+Tham 1: ham muốn(tham quan

+Tham 2: dự vào, tham dự vào

VD: tham gia...

+Gia 1: nhà (gia đình, gia tộc...)

+ Gia 2: thêm vào (gia vị...)

2. Bài 3:

a. Tìm các từ ghép có yếu tố chính đứng trước, yếu tố phụ đứng sau: VD: Hữu ích, phát thanh, bảo mật, phóng hoả.

b. Tìm từ ghép có yếu tố phụ đứng trước, yếu tố chính đứng sau: Thi nhân, đại thắng, tân binh, hậu đãi