Giáo án Văn 8 bài Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ - Giáo án Ngữ văn lớp 8

- Từ “động vật” nghĩa rộng hơn “thú”, “chim”, “cá”.

→ ”động vật” bao hàm “ chim”, “cá”, “thú”.

H:Nghĩa của từ “thú” rộng hơn hay hẹp hơn nghĩa của từ “voi”, “hươu”? vì sao?

- Rộng hơn → bao hàm.

H:Em nhận xét gì về nghĩa của từ ngữ?

- Nghĩa của từ ngữ có thể rộng hơn (khái quát hơn), hẹp hơn (ít khái quát hơn) nghĩa của từ ngữ khác.

H:Một từ được coi là có nghĩa rộng khi nào? Cho ví dụ?

- Khi nó bao hàm nghĩa của những từ ngữ khác.

vd: “áo” (áo sơ mi, áo khoác).

H: Một từ được coi là có nghĩa hẹp khi nào? Cho ví dụ?

- Phạm vi nghĩa của nó được bao hàm trong phạm vi nghĩa của từ khác.

H: Một từ ngữ có thể có nghĩa rộng với từ ngữ này đồng thời có nghĩa hẹp với từ ngữ khác được không? Cho ví dụ?

2. Kết luận:

- Một từ được coi là có nghĩa rộng, khi nó bao hàm nghĩa của những từ ngữ khác.

- Một từ được coi là có nghĩa hẹp khi Phạm vi nghĩa của nó được bao hàm trong phạm vi nghĩa của từ khác.

- Một từ ngữ có thể có nghĩa rộng với từ ngữ này đồng thời có nghĩa hẹp với từ ngữ khác.

- Gv hướng dẫn

Đọc bài tập 1. nêu yêu cầu t1.

- HS làm bài.

- Gọi 2 HS lên bảng chữa.

Nhận xét.GV kết luận.

1. Bài tập 1 (10) Lập sơ đồ

-HDH làm bt2

- HS đọc, xác định yêu cầu, làm bài bt2.

H:Tìm những từ có nghĩa rộng so với nghĩa của các từ trong nhóm sau:

- GV nhận xét, bổ sung.

2. Bài tập 2 (10).

a. Chất đốt: xăng, dầu hoả, ma dút, củi, than..

b. Nghệ thuật: hội hoạ, âm nhạc, văn hoá, điêu khắc...

c. Thức ăn; Canh, nem, thịt luộc, rau sào, tôm rang...

d. Nhìn: liếc, ngắm, nhòm, ngó...

e. Đánh : đấm , đá, thụi, bịch...

- HDHlàm bt3.

H:Tìm từ ngữ có nghĩa bao hàm trong phạm vi của các từ sau:

- T/c thảo luận nhóm 3 trong 3 phút.

- HS và GV nhận xét, bổ sung.

3.Bài 3 (10).

a. Xe cộ: ô tô, xe máy, xe bò...

b. Kim loại: sắt, nhôm, đồng....

c. hoa quả: cam, mít xoài nhãn...

d. (người): họ hàng: cô, dì, chú bác...

e. mang: xách, khiêng, gánh...

- HDH làm bt4.

- Đọc bài 4 nêu yêu cầu bài tập.

- HS làm bài.

- Gọi 2 HS lên bảng giải.

HS và GV nhận xét, bổ sung.

- Y/c hsđọc y/c , nd bài tập 5

4.Bài 4. (10). Chỉ ra những từ ngữ không thuộc phạm vi nghĩa của mỗi nhóm từ ngữ sau:

a. thuốc lào:

b. thủ quỹ:

c. bút điện;

d. hoa tai:

- HDHS làm bt5.

- HS làm bài tập 5 ở nhà.

5. Bài tập 5(10)

- “khóc”: bao hàm “nức nở”, “sụt sùi”