Giáo án Văn 8 bài Trường từ vựng - Giáo án Ngữ văn lớp 8

HĐ1.HDHS tìm hiểu thế nào là trường từ vựng:

- Gọi hs đọc vd SGK tr 21, chú ý các từ in đậm.

H: Các từ in đậm có nét chung nào về nghĩa?

- Cùng chỉ vộ phận cơ thể con người.

- Gv các từ trên có cùng một trường từ vựng.

H: Vậy em hiểu trường từ vựng là gì?

- Là tập hợp những từ có ít nhất một nét chung về nghĩa.

- Rút ra ghi nhớ

I. Thế nào là trường từ vựng:

1. Bài tập :

- Mắt, mũi, gò má, đùi, đầu, cánh tay, miệng → cùng chỉ bộ phận trên cơ thể con người .

* Nhận xét:

→ Tập hợp những từ có cùng một nét chung về nghĩa gọi là trường từ vựng.

- Gọi HS đọc ghi nhớ (2 em).

- GV chốt.

H: Tìm 1 vd về trường từ vựng ?

- Nói, cười, khóc, hát... → hoạt động của miệng.

H: Các từ sau cùng trường từ vựng nào?

- con ngươi, nhìn, trông, lờ đờ → cùng trường mắt.

- Bộ phận của mắt: lòng đen, lòng trắng, con ngươi, lông mày, lông mi...

- Đặc điểm của mắt: đờ đẫn, sắc sảo, lờ đờ, tinh anh, mù loà...

+ GV: Lấy vd: cùng trường “con người” có:

- mặt mũi, miệng: danh từ.

- đi, ăn, uống: động từ.

+VD: ngọt: cùng trường mùi vị: cay, đắng, chát, thơm .

- cùng trường âm thanh: ngọt ngào, the thé, êm dịu.

- cùng trường thời tiết: rét ngọt,rét đậm, hanh, ẩm.

+ Đọc vd trích “Lão Hạc”- Nam Cao.

Các từ in đậm thường dùng chỉ hoạt động, tính chất, gọi tên ai?

H: Tác giả đã sử dụng nghệ thuật gì trong đoạn văn?

- Nhân hoá, ẩn dụ.

GV: tác giả chuyển các từ in đậm từ trường “người” sang trường “thú vật” để nhân hoá

2. Ghi nhớ (SGK T21)

4. Lưu ý:

a. Một trường từ vựng có thể bao gồm nhiều trường từ vựng nhỏ hơn.

b. Một trường từ vựng có thể bao gồm những từ khác biệt nhau về từ loại.

c. Một từ có thể thuộc nhiều trường từ vựng khác nhau.

d.Trong thơ văn,cuộc sống, người ta thường dùng cách chuyển từ vựng để tăng tính nghệ thuật.

HĐ2.HDHS luyện tập:

- Đọc bài 1, xác định yêu cầu.

HS làm bài. Gọi 2 em lên bảng nêu kết quả.

HS và GV nhận xét, bổ sung.

II. Luyện tập:

1. Bài 1 (23)

- Các từ thuộc trường từ vựng “người ruột thịt”: cô, mẹ, bà, cậu,con, cháu.

- Gv gọi hs đọc và xđ y/c bài tập 2

- Gọi 2 HS lên bảng giải.

- HS và GV nhận xét, bổ sung.

2. Bài 2 ( 23). Đặt tên trường từ vựng cho mỗi dãy từ dưới đây.

a. Lưới, nơm, câu, vó → dụng cụu đánh bắt thuỷ sản.

b. Tủ, rương, hòm, va ly, chai, lọ⇒ Dụng cụ để đựng .

c. Đá, đạp, giẫm, kéo⇒ hoạt động của chân

d. Buồn, vui, phấn khởi, sợ hãi⇒ trạng thái tâm lí

đ. Hiền lành, độc ác, cởi mở⇒ Tính cách

g. Bút máy, bút bi, phấn, bút chì⇒ dụng cụ để viết.

- HS đọc, xđ yêu cầu, làm bài tập 3.

- GV hướng dẫn, bổ sung.

3. Bài tập 3(23)

- Các từ in đậm thuộc trường từ vựng : thái độ

- HS đọc bài 4, xác định yêu cầu, làm bài.

- GV kẻ sẵn bảng, gọi HS lên bảng điền.

- HS và GV nhận xét, bổ sung.

4. Bài tập 4(23): xếp các từ vào đúng trường từ vựng:

- GV hướng dẫn hs làm bài tập 5:

- Gv hướng dãn hs làm ở nhà các bài tập còn lại.

5. Bài tập 5(23):

Lưới: - Đồ ngăn, đánh bắt :Vợt , rào, túi lưới, lưới sắt…

- mạng lưới: lưới điện, lưới lửa...

- T/c vây bắt: vây bắt, phục kích, sa lưới...