Cách giải Bài tập hỗn hợp este đơn chức tham gia phản ứng xà phòng hóa (hay, chi tiết)
Bài viết Cách giải Bài tập hỗn hợp este đơn chức tham gia phản ứng xà phòng hóa với phương pháp giải chi tiết giúp học sinh ôn tập, biết cách làm bài tập Cách giải Bài tập hỗn hợp este đơn chức tham gia phản ứng xà phòng hóa.
Cách giải Bài tập hỗn hợp este đơn chức tham gia phản ứng xà phòng hóa (hay, chi tiết)
Bài giảng: Tổng hợp bài tập Este - Lipit - Cô Nguyễn Thị Thu (Giáo viên VietJack)
Phương pháp giải
- Phương trình tổng quát với este đơn chức:
RCOOR’ + NaOH → RCOONa + R’OH
⇒ nNaOH phản ứng = tổng neste.
- Khi xà phòng hóa hỗn hợp 2 este đơn chức mà có: nNaOH phản ứng > neste
→ Một trong 2 este đơn chức có este của phenol.
Trong trường hợp này sẽ tạo ra 2 muối, trong đó có muối phenolat.
RCOO-C6H4-R’ + 2NaOH → RCOONa + R’-C6H4-ONa + H2O.
Ví dụ minh họa
Ví dụ 1: Để xà phòng hóa hoàn toàn 6,56 g hỗn hợp gồm hai este được tạo ra từ hai axit đơn chức, mạch hở và một ancol đơn chức, mạch hở cần dùng 250ml dung dịch NaOH 0,4M. Khổi lượng muối thu được sau phản ứng xà phòng hóa là?
A. 6,96 B. 7,36 C. 10,56 D. 5,96
Giải
Este được tạo bởi từ 2 axit đơn chức, mạch hở và 1 ancol đơn chức
⇒ Hỗn hợp chứa 2 este no đơn chức, mạch hở
nEste = nNaOH = 0,1mol
⇒ Meste = 65,6
⇒ Một trong hai este là HCOOCH3
Vì tạo ra cùng ancol ⇒ nancol = nCH3OH = nNaOH = 0,1mol
⇒ mCH3OH = 3,2g
Bảo toàn khối lượng ⇒ mmuối = 6,56 + 0,1.40 – 3,2 = 7,36 g
Ví dụ 2: Xà phòng hóa hoàn toàn 37g hỗn hợp 2 este là HCOOC2H5 và CH3COOCH3 bằng dung dịch NaOH đun nóng. Khối lượng NaOH cần dùng là bao nhiêu?
Giải
Vì 2 chất đều phản ứng với NaOH theo tỉ lệ 1:1 và cùng CTPT là C3H6O2
nhỗn hợp = 37/74 = 0,5 mol
⇒ nNaOH pư = 0,5 mol ⇒ mNaOH = 0,5.40 = 20g
Bài tập vận dụng
Câu 1. Xà phòng hoá hoàn toàn 9,7 gam hỗn hợp hai este đơn chức X, Y cần 100 ml dung dịch NaOH 1,5 M. Sau phản ứng, cô cạn dung dịch thu được hỗn hợp hai ancol đồng đẳng kế tiếp và một muối duy nhất. Công thức cấu tạo thu gọn của 2 este là:
A. H-COO-CH3 và H-COO-CH2CH2CH3.
B. CH3COO-CH3 và CH3COO-CH2CH3.
C. C2H5COO-CH3 và C2H5COO-CH2CH3.
D. H-COO-CH3 và H-COO-CH2CH3.
Lời giải:
neste = nNaOH = 0,15 mol.
Meste trung bình = 9,7/0,15 = 64,6. Có 1 este là HCOOCH3 (M = 60).
Mặt khác sau phản ứng thu được một muối duy nhất và 2 ancol đồng đẳng kế tiếp. este còn lại là HCOOCH2CH3.
Câu 2. Xà phòng hoá a gam hỗn hợp 2 este là HCOOC2H5 và CH3COOCH3 bằng lượng dung dịch NaOH vừa đủ, cần 300ml dung dịch NaOH nồng độ 1M. Giá trị của a là:
A. 18,5 B. 14,8 C. 29,6 D. 22,2
Lời giải:
Hỗn hợp 2 este: HCOOC2H5 và CH3COOCH3
2 este này có cùng công thức phân tử là C3H6O2 (M = 74 g/mol)
nNaOH = 0,3.1 = 0,3(mol)
Tổng quát 2 este: RCOOR’ (M = 74 g/mol)
⇒ a = 0,3 . 74 = 22,2 g
Câu 3. Hoá hơi 2,64 gam hỗn hợp hai este X, Y đồng phân của nhau thu được thể tích hơi bằng thể tích của 0,84 gam khí nitơ ở cùng điều kiện, nhiệt độ, áp suất. Nếu đun hỗn hợp X, Y với một lượng dung dịch NaOH dư đến khi phản ứng hoàn toàn, thu được 2,32 gam hỗn hợp hai muối của hai axit kế tiếp nhau trong dãy đồng đẳng. Công thức cấu tạo của X, Y lần lượt là:
A. HCOOC3H7 và CH3COOC2H5
B. HCOOC3H7 và HCOOC3H7
C. HCOOC3H7 và CH3COOC2H3
D. Cả A, B đều đúng
Lời giải:
Ta có số mol este là: → M = 88
→ R = 10,3333
→ HCOOC3H7 và CH3COOC2H5
Câu 4. Xà phòng hoá hoàn toàn 26,4 gam hỗn hợp 2 este là etyl axetat và metyl propionat bằng lượng vừa đủ V (ml) dung dịch NaOH 0,5M. Giá trị V là:
A.600 B.400 C.500 D.200
Lời giải:
etyl axetat và metyl propionat cùng CTPT là C4H8O2
⇒ nhỗn hợp hai este = = 0,3 mol.
phản ứng: RCOOR' + NaOH → RCOONa + R'OH.
⇒ nNaOH cần dùng = nhai este = 0,3 mol
⇒ VNaOH 0,5M = = 0,6 lít ⇔ 600 ml.
Câu 5. Xà phòng hóa hoàn toàn 1,99g hỗn hợp 2 este bằng dung dịch NaOH thu được 2,05g muối khan của 1 axit cacboxylic và 0,94g hỗn hợp 2 ancol là đồng đẳng kế tiếp nhau. Công thức của 2 este đó là:
A. HCOOCH3 và HCOOC2H5.
B. CH3COOCH3 và CH3COOC2H5.
C. CH3COOC2H5 và CH3COOC3H7.
D. C2H5COOCH3 và C2H5COOC2H5
Lời giải:
RCOOR1 + NaOH → RCOONa + H2O.
nNaOH = = 0,025 mol.
Mtrung bình este = = 79,6. ⇒ 2 este là C3H6O2 (M = 74)và C4H8O2 (M = 88).
Mtrung bình rượu = = 37,4. ⇒ 2 rượu là CH3OH (M = 32) và C2H5OH (M = 46).
Vậy 2 este là CH3COOCH3 và CH3COOC2H5.
Câu 6. Hỗn hợp X gồm hai este đơn chức, là đồng phân của nhau. Ở cùng điều kiện về nhiệt độ, áp suất, tỉ khối hơi của X so với không khí là 3,03. Nếu xà phòng hoá hoàn toàn 22 gam X bằng 250 ml dung dịch KOH 1,25 M (H = 100%) thu được dung dịch Y. Cô cạn dung dịch Y thu được 29,75 gam chất rắn khan. Cho lượng chất rắn tác dụng với axit HCl dư thu được hỗn hợp hai axit kế tiếp nhau trong dãy đồng đẳng. Thành phần % về khối lượng các este trong hỗn hợp X lần lượt là:
A. 50%; 50% B. 60%; 40%
C. 45; 65% D. 75%; 25%
Lời giải:
MX = 88 → C4H8O2
nX = 0,25mol và nKOH = 0,3125 mol → Chất rắn khan gồm RCOOK (0,25mol), KOH dư (0,0625mol)
mrắn = 0,25(R + 83) + 0,0625.56 = 29,75
→ R = 22: CH3- (15) và C2H5- (29)
X gồm CH3COOC2H5 (a) và C2H5COOCH3 (b)
nX = a + b = 0,25
mrắn = 98a + 112b + 0,0625.56 = 29,75
→ a = b = 0,125
→ Mỗi chất 50%.
Bài giảng: Bài toán thủy phân Este, chất béo - Cô Nguyễn Thị Thu (Giáo viên VietJack)
Xem thêm các dạng bài tập Hóa học lớp 12 có trong đề thi THPT Quốc gia khác:
- Tìm công thức phân tử của este dựa vào phản ứng thủy phân
- Bài tập về hỗn hợp este hay có đáp án
- Dạng bài tập phản ứng thủy phân lipit
- Xác định công thức phân tử este dựa vào tỉ khối hơi
- Dạng bài tập phản ứng xà phòng hóa
- Bài tập tính khối lượng xà phòng
Sách VietJack thi THPT quốc gia 2024 cho học sinh 2k6:
Săn shopee siêu SALE :
- Sổ lò xo Art of Nature Thiên Long màu xinh xỉu
- Biti's ra mẫu mới xinh lắm
- Tsubaki 199k/3 chai
- L'Oreal mua 1 tặng 3
- Soạn Văn 12
- Soạn Văn 12 (bản ngắn nhất)
- Văn mẫu lớp 12
- Giải bài tập Toán 12
- Giải BT Toán 12 nâng cao (250 bài)
- Bài tập trắc nghiệm Giải tích 12 (100 đề)
- Bài tập trắc nghiệm Hình học 12 (100 đề)
- Giải bài tập Vật lý 12
- Giải BT Vật Lí 12 nâng cao (360 bài)
- Chuyên đề: Lý thuyết - Bài tập Vật Lý 12 (có đáp án)
- Bài tập trắc nghiệm Vật Lí 12 (70 đề)
- Luyện thi đại học trắc nghiệm môn Lí (18 đề)
- Giải bài tập Hóa học 12
- Giải bài tập Hóa học 12 nâng cao
- Bài tập trắc nghiệm Hóa 12 (80 đề)
- Luyện thi đại học trắc nghiệm môn Hóa (18 đề)
- Giải bài tập Sinh học 12
- Giải bài tập Sinh 12 (ngắn nhất)
- Chuyên đề Sinh học 12
- Đề kiểm tra Sinh 12 (có đáp án)(hay nhất)
- Ôn thi đại học môn Sinh (theo chuyên đề)
- Luyện thi đại học trắc nghiệm môn Sinh (18 đề)
- Giải bài tập Địa Lí 12
- Giải bài tập Địa Lí 12 (ngắn nhất)
- Giải Tập bản đồ và bài tập thực hành Địa Lí 12
- Bài tập trắc nghiệm Địa Lí 12 (70 đề)
- Luyện thi đại học trắc nghiệm môn Địa (20 đề)
- Giải bài tập Tiếng anh 12
- Giải bài tập Tiếng anh 12 thí điểm
- Giải bài tập Lịch sử 12
- Giải tập bản đồ Lịch sử 12
- Bài tập trắc nghiệm Lịch Sử 12
- Luyện thi đại học trắc nghiệm môn Sử (20 đề)
- Giải bài tập Tin học 12
- Giải bài tập GDCD 12
- Giải bài tập GDCD 12 (ngắn nhất)
- Bài tập trắc nghiệm GDCD 12 (37 đề)
- Luyện thi đại học trắc nghiệm môn GDCD (20 đề)
- Giải bài tập Công nghệ 12