Cách xác định công thức phân tử ester dựa vào tỉ khối hơi (hay, chi tiết)

Bài viết Cách xác định công thức phân tử ester dựa vào tỉ khối hơi với phương pháp giải chi tiết giúp học sinh ôn tập, biết cách làm bài tập Cách xác định công thức phân tử ester dựa vào tỉ khối hơi.

Cách xác định công thức phân tử ester dựa vào tỉ khối hơi (hay, chi tiết)

Bài giảng: Bài toán thủy phân ester, chất béo - Cô Nguyễn Thị Thu (Giáo viên VietJack)

Phương pháp giải

Tỉ khối hơi: d_A/X = ⇒ M_A = M_X . d_A/X

Ví dụ: d_X/O2 = 4 ⇒ M_X = 4. 32 = 128 g/mol

Sau đó dựa vào khối lượng phân tử để xác định công thức của ester.

Bài tập

Câu 1. ester A điều chế từ methyl alcohol có tỉ khối so với oxi là 2,3125. CT của A là:

A. C₂H₅COOC₂H₅     B. CH₃COOCH₃

C. CH₃COOC₂H₅     D. C₂H₅COOCH₃

Lời giải:

Do ester A điều chế từ methyl alcohol: RCOOCH₃

M_ester = 32. 2,3125 = 74 ⇒ R = 15 ⇒ CT ester là: CH₃COOCH₃

Đáp án B

Câu 2. ester X không no, mạch hở, có tỉ khối hơi so với oxi bằng 3,125 và tham gia Phản ứng xà phòng hoá tạo ra một anđehit và một muối của axit hữu cơ. Có bao nhiêu CT phù hợp với X

A. 2     B. 3     C. 4     D. 5

Lời giải:

M_X = 32. 3,125 = 100

CTTQ của ester không no, đơn chức X là: RO₂ ⇒ X là C₅H₈O₂

X + NaOH → Muối + Andehit

X là:

HCOO-CH=CH-CH₂-CH₃

HCOO-CH=C(CH₃)₂

CH₃-COO-CH=CH-CH₃

CH₃-CH₂-COO-CH=CH₂

Đáp án C

Câu 3. Tỉ khối hơi của 1 ester no, đơn chức X so với hidro là 37. Công thức phân tử của X là:

A. C₅H₁₀O₂     B. C₄H₈O₂

C. C₂H₄O₂     D. C₃H₆O₂

Lời giải:

M_X = 37.2 = 74

CTTQ của ester no, đơn chức X là C_nH_2nO₂

⇒ 14n + 32 = 74 ⇒ n=3

⇒ X là C₃H₆O₂

Đáp án D

Câu 4. ester đơn chức X có tỉ khối hơi so với CH₄ là 6,25. Cho 20g X tác dụng với 300ml dd KOH 1M (đun nóng). Cô cạn dd sau phản ứng thu được 28g chất rắn khan. CTCT của X là:

A. CH₂=CH-CH₂COOCH₃

B. CH₂=CH-COOCH₂CH₃

C. CH₃COOCH=CHCHCH₃

D. CH₃CH₂COOCH=CH₂

Lời giải:

M_X = 100 ⇒ ester đơn chức X là C₅H₈O₂

n_X = 0,2mol và n_KOH = 0,3 mol ⇒ Chất rắn gồm RCOOK (0,2) và KOH dư (0,1)

m rắn = (R+ 83).0,2 + 56.0,1= 28 ⇒ R = 29: -C₂H₅

Vậy X là C₂H₅-COO-CH=CH₂

Câu 5. ester X đơn chức, mạch hở có tỉ khối hơi với oxi bằng 3,125. Đốt cháy hoàn toàn 0,2 mol hỗn hợp E gồm X và 2 ester Y, Z (đều no, mạch hở, M_Y < M_Z), thu được 0,7 mol CO₂. Biết E phản ứng với dung dịch KOH vừa đủ chỉ thu được hỗn hợp 2 ancol ( có cùng số nguyên tử C) và hỗn hợp 2 muối. Phân tử khối của Z là?

Lời giải:

M_X = 3,125.32 = 100 ⇒ X là C₅H₈O₂

⇒ Ít nhất có 1 ester có số C ≤ 3

Mà thu được 2 ancol cùng C nên ancol phải chứa ít nhất 2C ⇒ ester chứa ít nhất 3C

⇒ chứa C₃H₆O₂ ⇒ 2 ancol là: C₂H₅OH và C₂H₄(OH)₂

Vậy X là CH₂=CH-COO-C₂H₅

Y là HCOO-C₂H₅

⇒ Z là (HCOO)₂C₂H₄ (M_Z = 118)

Bài giảng: Tổng hợp bài tập ester - lipid - Cô Nguyễn Thị Thu (Giáo viên VietJack)

Xem thêm các dạng bài tập Hóa học lớp 12 có trong đề thi Tốt nghiệp THPT khác:

• Tìm công thức phân tử của ester dựa vào phản ứng thủy phân
• Bài tập hỗn hợp ester đơn chức tham gia phản ứng xà phòng hóa
• Bài tập về hỗn hợp ester hay có đáp án
• Dạng bài tập phản ứng thủy phân lipid
• Dạng bài tập phản ứng xà phòng hóa
• Bài tập tính khối lượng xà phòng

---