Các bài toán về chuẩn độ axit bazo, chuẩn độ oxi hoa khử (hay, chi tiết)

---

---

Bài viết Các bài toán về chuẩn độ axit bazo, chuẩn độ oxi hoa khử với phương pháp giải chi tiết giúp học sinh ôn tập, biết cách làm bài tập Các bài toán về chuẩn độ axit bazo, chuẩn độ oxi hoa khử.

Các bài toán về chuẩn độ axit bazo, chuẩn độ oxi hoa khử (hay, chi tiết)

Bài giảng: Phân biệt một số chất vô cơ - Cô Nguyễn Thị Thu (Giáo viên VietJack)

A. Phương pháp & Ví dụ

Lý thuyết và Phương pháp giải

a. Phương pháp chuẩn độ trung hòa (chuẩn độ axit - bazơ)

    - Dùng những dung dịch kiềm (NaOH hoặc KOH) đã biết chính xác nồng độ làm dung dịch chuẩn để chuẩn độ các dung dịch axit và dùng các dung dịch axit mạnh (HCl, HNO₃, H₂SO₄) đã biết chính xác nồng độ làm dung dịch chuẩn để độ các dung dịch bazơ.

    - Để nhận ra điểm tương đương (thời điểm dung dịch chuẩn vừa phản ứng hết với dung dịch cần xác định) của phản ứng chuẩn độ trung hòa, người ta dùng chất chỉ thị axit - bazơ (hay chỉ thi pH, là những axit yếu có màu sắc thay đổi theo pH)

    Bảng ghi khoảng pH đổi màu của một số chỉ thị

Tên thông dụng của chất chỉ thị	Khoảng pH đổi màu	Màu dạng axit - bazơ
methyl da cam	3,1 - 4,4	Đỏ - vàng
methyl đỏ	4,2 - 6,3	Đỏ - vàng
Phenolphtalein	8,3 - 10,0	Không màu - đỏ

    Với mỗi phản ứng chuẩn độ cụ thể người ta chọn những chất chỉ thị nào có khoảng đổi màu trắng hoặc rất sát điểm tương đương.

b. Chuẩn độ oxi hóa khử bằng phương pháp pemangant

    - Chuẩn độ oxi hóa - khử (phương pháp pemangant): được dùng để chuẩn độ dung dịch của các chất khử (Ví dụ: Fe²⁺, H₂O₂, H₂C₂O₄, .. ) trong môi trường axit mạnh (thường dùng dung dịch H₂SO₄ loãng), khi đó MnO₄^- bị khử về Mn²⁺ không màu:

    MnO₄^- + 8H⁺ + 5e → Mn²⁺ + 4H₂O

    - Trong phương pháp này chất chỉ thị chính là KMnO₄ vì ion Mn²⁺ không màu do đó khi dư một giọt KMnO₄ dung dịch từ không màu chuyển sang màu hồng rất rõ giúp ta kết thúc chuẩn độ.

Ví dụ minh họa

Bài 1: Cần thêm vào bao nhiêu ml dung dịch NaOH 0,25M vào 50 ml dug dịch hỗn hợp HCl 0,1M và H₂SO₄ 0,05M để thu được dung dịch có pH = 2 ?

Lời giải:

    n_NaOH = n_OH = 0,25.V (mol)

    n_H⁺ = nHCl + 2n_H2SO4 = 0,05.0,1 + 0,05.2.0,05

    pH = 2 ⇒ [H⁺] = 10 - 2 M = 0,01 mol

    Ta có: (0,01 - 0,25V)/(0,05 + V) = 10 - 2

    0,01 - 0,25.V = 0,01.0,05 + 0,01 V ⇒ 0,26.V = 0,01 - 0,01.0,05

    V = 0,0365 l = 36,5 ml

Bài 2: Lấy 25ml dung dịch A gồm FeSO₄ và Fe₂(SO₄)₃ rồi chuẩn độ bằng dung dịch hỗn hợp KMnO₄ 0,025M thì hết 18,10ml. Mặt khác, thêm lượng dư dung dịch NH₃ vào 25ml dung dịch A thì thu được kết tủa, lọc kết tủa rồi nung đỏ trong không khí ở nhiệt độ cao đến khối lượng không đổi, cân được 1,2g. Nồng độ mol/l của FeSO₄ và Fe₂(SO₄)₃ lần lượt là:

    A. 0,091 và 0,25         B. 0,091 và 0,265

    C. 0,091 và 0,255         D. 0,087 và 0,255

Lời giải:

    Ta có:

    n_FeSO4 = 5.n_KMnO4 = 2,2615.10^-3 mol

    C_MFeSO4 = 2,2625/0,025 = 0,091M

B. Bài tập trắc nghiệm

Bài 1: Để xác định nồng đội dung dịch NaOH người ta tiến hành như sau: cân 1,26 gam oxalic acid ngậm nước (H₂C₂O₄.2H₂O) hòa tan hoàn toàn vào nước, định mức thành 100 ml. lấy 10 ml dung dịch này thêm vào đó vài giọt phenolphthalein, đem chuẩn độ bằng dung dịch NaOH đến xuất hiện màu hồng (ở pH = 9) thì hết 17,5 ml dung dịch NaOH. Tính nồng độ dung dịch NaOH đã dùng.

    A. 0,114M         B. 0,26M         C. 0,124M         D. 0,16M

Lời giải:

Đáp án: A

    Chuẩn độ: H₂C₂O₄ + 2NaOH → Na₂C₂O₄ + 2H₂O

    Nồng độ dung dịch H₂C₂O₄: C_(H₂C₂O₄) = 1,26/126.1000/100 = 0,1M

    Theo phản ứng: n_NaOH = 2n_H2C2O4.V = 2.10^-3 mol

    ⇒ C_M(NaOH) = 0,114M

Bài 2: Chuẩn độ 20 ml dung dịch hỗn hợp HCl 0,1M + HNO₃ a mol/l cần dùng hết 16,5 ml dung dịch hỗn hợp KOH 0,1M và Ba(OH)₂ 0,05M. Giá trị của a là:

    A. 0,07         B. 0,08         C. 0,065         D. 0,068

Lời giải:

Đáp án: C

    ∑n_H⁺ = 0,02.0,1 + 0,02a

    ∑n_OH^- = 0,0165.0,1 + 0,0165.2.0,05 = 3,3.10 - 3 mol

    Trung hòa dung dịch thì ∑n_H⁺ = ∑n_OH^-

    0,02.0,1 + 0,02a = 3,3.10 - 3 ⇒ a = 0,065 mol/l

Bài 3: Để xác định nồng độ dung dịch H₂O₂, người ta hòa tan 0,5 gam nước oxi già vào nước, thêm H₂SO₄ tạo môi trường axit. Chuẩn độ dung dịch thu được cần vừa đủ 10 ml dung dịch KMnO₄ 0,1M. Xác định hàm lượng H₂O₂ trong nước oxi già.

    A. 9%         B. 17%         C. 12%         D. 21%

Lời giải:

Đáp án: B

    Phản ứng

    5H₂O₂ + 2KMnO₄ + 3H₂SO₄ → K₂SO₄ + 2MnSO₄ + SO₂ + 8H₂O

    Từ phản ứng ⇒ n_H2O2 = 5/2 n_KMnO4 = 2,5.10^-3 (mol)

Bài 4: Để xác định hàm lượng FeCO₃ trong quặng xi đe rit, người ta làm như sau: còn 0,6g mẫu quặng, chế hóa nó theo một quy trình hợp lí, thu được FeSO₄ trong môi trường H₂SO₄ loãng. Chuẩn đọ dung dịch thu được bằng dung dịch chuẩn KMnO₄ 0,025M thì dùng vừa hết 25,2ml. % theo khối lượng của FeCO₃ là:

    A. 12,18%         B. 24,26%         C. 60,9%         D. 30,45%

Lời giải:

Đáp án: C

    n_KMnO4 = 0,025.25,2/1000 = 6,3.10^-4 mol

    Phương trình phản ứng:

Bài 5: Chuẩn độ 20 ml dung dịch HCl chưa biết nồng độ đã dùng hết 17 ml dung dịch NaOH 0,12M. Xác định nồng độ mol của dung dịch HCl.

    A. 0,102M         B. 0,12M         C. 0.08M         D. 0,112M

Lời giải:

Đáp án: A

    PTHH: HCl + NaOH → NaCl + H₂O

    nNaOH = 0,017.0,12 = 0,00204(mol)

    Theo PT: nHCl = nNaOH = 0,00204mol

    Nồng độ mol của dung dịch HCl là: 0,00204/0,02 = 0,102(M)

C. Bài tập tự luyện

Câu 1: Hòa tan 1,0 gam quặng chromium trong acid, oxi hóa Cr³⁺ thành $C{r}_2{\text{O}}_{\text{7}}^{\text{2}-}$. Sau khi đã phân hủy hết lượng dư chất oxi hóa, pha loãng dung dịch thành 100 ml. Lấy 20 ml dung dịch này cho vào 25 ml dung dịch FeSO₄ trong H₂SO₄. Chuẩn độ lượng dư FeSO₄ hết 7,50 ml dung dịch K₂Cr₂O₇ 0,0150 M. Biết rằng 25 ml FeSO₄ tương đương với 35 ml dung dịch K₂Cr₂O₇. Thành phần % của chromium trong quặng là

A. 10,725%.

B. 21,450%.

C. 4,290%.

D. 2,145%.

Câu 2: Khi chuẩn độ ethanol bằng dung dịch K₂Cr₂O₇ trong môi trường acid xảy ra phản ứng sau:

3CH₃CH₂OH + K₂Cr₂O₇ + 4H₂SO₄ → 3CH₃CHO + Cr₂(SO₄)₃ + K₂SO₄ + 7H₂O

Để chuẩn độ 10 ml mẫu thử có hàm lượng ethanol là 1,38 g /ml thì thể tích dung dịch (ml) K₂Cr₂O₇ 0,005 M cần dùng là

A. 25.

B. 20.

C. 15.

D. 10.

Câu 3: Hòa tan a gam FeSO₄.7H₂O vào nước được dung dịch X. Khi chuẩn độ dung dịch X cần dùng 20 ml dung dịch KMnO₄ 0,05 M (có H₂SO₄ loãng làm môi trường). Giá trị của a là

A. 1,39.

B. 2,78.

C. 1,93.

D. 2,87.

Câu 4: Chuẩn độ 50 ml dung dịch hỗn hợp NaOH 1,00.10⁻³ M và Ca(OH)₂ 2,00.10⁻³ M bằng dung dịch HCl 5,00.10⁻³ M. Giá trị pH của hỗn hợp sau khi thêm 49,95 ml dung dịch HCl là

A. 10,6

B. 9,4

C. 4,6

D. 5,4

Câu 5: Khối lượng H₂C₂O₄.2H₂O (M = 126,067 g/mol) cần lấy để pha được 100 ml dung dịch chuẩn H₂C₂O₄ 0,01 M là

A. 0,063 gam.

B. 0,73 gam.

C. 0,36 gam.

D. 0,37 gam.

Xem thêm các dạng bài tập Hóa học lớp 12 có trong đề thi Tốt nghiệp THPT khác:

• Dạng 1: Các dạng bài tập về nhận biết, tách chất
• 40 câu trắc nghiệm Phân biệt một số chất vô cơ có lời giải (cơ bản – phần 1)
• 40 câu trắc nghiệm Phân biệt một số chất vô cơ có lời giải (cơ bản – phần 2)
• 40 câu trắc nghiệm Phân biệt một số chất vô cơ có lời giải (nâng cao – phần 1)
• 40 câu trắc nghiệm Phân biệt một số chất vô cơ có lời giải (nâng cao – phần 2)

---

---

---