Đề minh họa Ngữ Văn vào lớp 10 Hóc Môn 2025 (có đáp án)

Phần

Câu

Nội dung

Điểm

I

Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu:

5,0

1

Chủ thể trữ tình – người mẹ mong muốn con:

- Gọi điện hỏi thăm mẹ, về nhà thăm mẹ.

- Thấu hiểu nỗi nhớ thương, mong ngóng, tình yêu thương con của mẹ.

- Biết trân trọng những phút giây còn mẹ.

- Cảm thông cho nỗi lo lắng con quên mất mẹ của mẹ.

- Hiểu được quy luật ở đời: còn mẹ là con còn nhỏ dại và được yêu thương. 

0,5

2

- Cặp từ trái nghĩa: “xuân” – “đông”, “buốt giá” – “nhộn nhịp”/“trào”.

- Tác dụng:

+ Gợi tả hiện thực: mùa đông lạnh lẽo, sự trống vắng của lòng người mẹ, ngôi nhà mẹ khi thiếu vắng bóng con; nhà con tưng bừng mùa xuân, đông vui, náo nhiệt.

+ Diễn tả nỗi nhớ thương da diết, nỗi mong ngóng đến khắc khoải và khát khao được con gọi điện hỏi thăm, về nhà thăm của mẹ, đồng thời gợi sự thương xót về người mẹ già nhớ con nơi xa. 

Lưu ý: Thí sinh xác định đúng một cặp từ trái nghĩa đạt 0.25 điểm. 

0,5

0,25

3

Thí sinh có thể trả lời dựa trên các định hướng sau:

- Trong cuộc sống, mẹ luôn là người yêu thương, chăm sóc, lo lắng cho con, sẵn sàng hi sinh tất cả vì con nhưng chẳng mong con đền đáp, chỉ cần con biết quan tâm, nhớ thương mẹ, biết thấu hiểu tình cảm, cảm thông với nỗi lòng của mẹ.

- Trong cuộc sống, con cái chính là “tài sản” quý giá nhất đối với mẹ, bên cạnh những tình cảm tốt đẹp, mẹ còn luôn dõi theo, là nguồn động lực, tiếp thêm niềm tin cho con trong hành trình cuộc đời và chỉ cần còn mẹ, con luôn được yêu thương, chở che.

- Mỗi người con hãy biết quan tâm, yêu thương mẹ, trân trọng những phút giây còn mẹ bên cạnh; nỗ lực học tập, rèn luyện đạo đức, chinh phục ước mơ, trở thành công tốt của xã hội; sống an nhiên, hạnh phúc;…

Lưu ý:

- Tuỳ theo suy nghĩ, cách hiểu riêng của thí sinh, giám khảo cho điểm; chú ý đánh giá cao những câu trả lời thể hiện quan điểm riêng, mới mẻ theo hướng tích cực, tiến bộ của thí sinh.    

- Câu trả lời của thí sinh mắc lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp trừ 0.25 điểm

0,75

4

Thí sinh có thể trả lời dựa trên các định hướng sau: Bày tỏ tình cảm yêu thương, sự quan tâm, lo lắng với mẹ; hứa hẹn sẽ gọi điện hỏi thăm mẹ, về nhà thăm mẹ; giãi bày về hoàn cảnh và nỗi lòng của con với mẹ; cảm thông, thấu hiểu cho nỗi lòng của mẹ, những quy luật ở đời mà nhắn nhủ đến con;…

Lưu ý:

- Tuỳ theo suy nghĩ, cách hiểu riêng của thí sinh, giám khảo cho điểm; chú ý đánh giá cao những câu trả lời thể hiện quan điểm riêng, mới mẻ theo hướng tích cực, tiến bộ của thí sinh.    

- Câu trả lời của thí sinh không đảm bảo dung lượng trừ 0.25 điểm; mắc lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp trừ 0.25 điểm.

1,0

5

Em hãy viết một đoạn văn (khoảng 500 chữ) phân tích những nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật của bài thơ trên.

2,0

* Về hình thức, kỹ năng

- Đảm bảo cấu trúc đoạn văn nghị luận phân tích một tác phẩm văn học.

- Triển khai được luận điểm/ ý kiến, có sử dụng lí lẽ, bằng chứng làm sáng tỏ luận điểm/ ý kiến.

- Viết một đoạn văn (không tách đoạn).

- Mở đoạn bằng chữ viết hoa và lùi vào đầu dòng; dùng dấu câu phù hợp để kết thúc đoạn văn.

- Đảm bảo dung lượng khoảng 500 chữ.

- Đoạn văn diễn đạt mạch lạc, có sử dụng phép liên kết câu.

- Đoạn văn đảm bảo quy tắc chính tả, dùng từ, ngữ pháp.

* Về nội dung

- Mở đoạn: Giới thiệu tên tác phẩm, thể loại, tên tác giả; khái quát những nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật của tác phẩm.

- Thân đoạn: Trình bày luận điểm/ ý kiến về những nét đặc sắc nghệ thuật, phân tích lí lẽ và bằng chứng để làm sáng tỏ các đặc sắc nghệ thuật trong tác phẩm. Thí sinh có thể triển khai từ hai trong các nội dung sau:

+ Sự lựa chọn thể thơ tám chữ với sự đa dạng về cách gieo vần, ngắt nhịp.

+ Sự triển khai mạch cảm xúc: Giãi bày nỗi trống vắng, nỗi nhớ thương, mong ngóng con gọi điện hỏi thăm, về nhà thăm của mẹ (khổ thơ 1, 2); mong muốn con cảm thông, thấu hiểu cho tình cảm, nỗi lòng của mẹ (khổ thơ 3, 4); nhắn nhủ đến con quy luật ở đời khi con còn mẹ (khổ thơ 5). Mạch cảm xúc góp phần thể hiện cảm hứng chủ đạo của bài thơ: Nỗi thương cảm về hoàn cảnh của người mẹ già nhớ con nơi xa.

+ Sự phối hợp của vần, nhịp, hình ảnh thơ, các biện pháp tu từ,…:

• Gieo vần chân, vần cách (“nào” – “trào”, “điều” – “nhiều”,…); vần lưng (“giá” – “nhà”, “đón” – “con”,…); ngắt nhịp đa dạng.

• Kết hợp dấu chấm lửng với biện pháp tu từ điệp ngữ, điệp cấu trúc câu: “Về thăm nhé, mẹ luôn luôn mừng đón”, “Về thăm nhé, mẹ không cần quà cáp”, “Gọi cho mẹ, tuần một lần cũng được”, “Gọi cho mẹ, khi thu còn chưa hết”; thủ pháp đối lập, hình ảnh hàm súc, giàu sức gợi: “xuân trào? >< “đông buốt giá”.

• Ngôn ngữ giản dị, sâu lắng, thấm đẫm triết lí; đối thoại mẹ con dịu dàng, trìu mến, tha thiết.

• …

- Kết đoạn: Khẳng định lại luận điểm/ ý kiến về những nét đặc sắc về nghệ thuật của tác phẩm; nêu suy nghĩ, cảm xúc hoặc bài học rút ra từ tác phẩm.

0,75

0,25

0,5

0,25

* Về sáng tạo

Đoạn văn có sự sáng tạo trong cách hành văn (triển khai được các ý tưởng mới mẻ; cách mở đoạn lôi cuốn, hấp dẫn; cách kết đoạn đặc sắc, ấn tượng;…).

Lưu ý:

- Trên đây chỉ là một số gợi ý cho nội dung đoạn văn, giám khảo cho điểm tuỳ theo nội dung đoạn văn thí sinh viết, chú ý ghi nhận, đánh giá cao những bài làm có sự sáng tạo, hướng đến những giá trị tích cực của vấn đề.

- Thí sinh viết đoạn văn lạc đề đạt tối đa 1.0 điểm.

0,25

II

Qua nội dung bài viết của tác giả Bảo Ngọc, em có suy nghĩ gì về nhan đề Có một ngày bố mẹ sẽ già đi? Từ đó hãy viết một bài văn nghị luận với nhan đề: Trưởng thành của con là sự già đi của cha mẹ.

5,0

* Về hình thức, kỹ năng

- Đảm bảo cấu trúc của một bài văn nghị luận: mở bài giới thiệu được vấn đề; thân bài triển khai được vấn đề; kết bài kết luận được vấn đề.

- Triển khai được luận điểm/ ý kiến, có sử dụng lí lẽ, bằng chứng làm sáng tỏ luận điểm/ ý kiến.

- Bài văn có sự tách đoạn phân biệt giữa các phần mở bài, thân bài, kết bài.

- Mở đầu mỗi đoạn văn bằng chữ viết hoa và lùi vào đầu dòng; dùng dấu câu phù hợp để kết thúc đoạn văn.

- Bài văn có dung lượng các phần mở bài, thân bài, kết bài cân đối.

- Bài văn diễn đạt mạch lạc, có sử dụng phép liên kết câu văn, đoạn văn.

- Bài văn đảm bảo quy tắc chính tả, dùng từ, ngữ pháp.

2,0

* Về nội dung

- Mở bài: Giới thiệu vấn đề nghị luận: Thí sinh có thể dựa trên định hướng sau:

+ Lí giải nhan đề bài viết: Có một ngày bố mẹ sẽ già đi.

+ Liên hệ đến hành trình trưởng thành của con cái và sự già đi của cha mẹ để giới thiệu vấn đề nghị luận, từ đó khẳng định trách nhiệm của con cái đối với cha mẹ.

- Thân bài:

+ Giải thích vấn đề nghị luận, từ đó khẳng định để con cái trưởng thành, cha mẹ đã hi sinh nhiều thứ, để rồi, thời điểm đánh dấu sự trưởng thành của con cũng là lúc cha mẹ đã già đi. Cha mẹ chính là nhà đầu tư “vĩ đại” nhất của con.

+ Triển khai luận điểm/ ý kiến, lí lẽ, bằng chứng: Thí sinh có thể triển khai theo định hướng sau: Hành trình trưởng thành của con – sự hi sinh của cha mẹ: Cha mẹ – người đồng hành thầm lặng của con trên hành trình khôn lớn.

 • Cha mẹ đã dành cả cuộc đời của mình để chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục con cái: Những năm đầu của cuộc đời, cha mẹ chào đón con đến với thế giới bằng tất cả sự dịu dàng, tình yêu thương và che chở, để con nhìn thấy thế giới này bằng ánh mắt ngây thơ, trong sáng. Sau này, cha mẹ vẫn đồng hành cùng con theo một cách khác, thầm lặng hơn, sâu sắc hơn. Hành trình trưởng thành của con dù dài rộng hay khó khăn bao nhiêu vẫn có cha mẹ gần kề.

• Cha mẹ đã hi sinh tất cả mọi thứ, từ vật chất đến tinh thần, để con cái có thể được học hành, được phát triển bản thân, được sống một cuộc sống đầy đủ và hạnh phúc.

• Cha mẹ luôn yêu thương, quan tâm, bảo vệ để con cái có thể lớn lên trong vòng tay yêu thương, vững vàng vượt qua những khó khăn, thử thách, có một nền tảng tinh thần vững chắc trong cuộc sống.

• Cha mẹ gác lại đam mê của mình để nuôi dưỡng, chắp cánh cho ước mơ của con.

• Phê phán: Những người con bướng bỉnh, không vâng lời cha mẹ, làm những việc khiến cha mẹ phiền lòng; nhẫn tâm bỏ rơi, đối xử lạnh lùng, nhẫn tâm hành hạ cha mẹ;… Những bậc cha mẹ bênh con mù quáng; áp đặt con cái theo ý muốn của mình;…

- Kết bài:

+ Khẳng định lại vấn đề nghị luận.

+ Nêu bài học nhận thức và hành động.

0,5

1,5

0,5

* Về sáng tạo

Bài văn có sự sáng tạo trong cách hành văn; triển khai được các ý tưởng mới mẻ; có cách mở bài lôi cuốn, hấp dẫn; có cách kết bài đặc sắc, ấn tượng;…

Lưu ý:

- Trên đây chỉ là một số gợi ý cho nội dung bài văn, giám khảo cho điểm tuỳ theo nội dung bài văn thí sinh viết, chú ý ghi nhận, đánh giá cao những bài làm có sự sáng tạo, hướng đến những giá trị tích cực của vấn đề.

- Thí sinh viết bài văn lạc đề đạt tối đa 2.5 điểm. 

0,5

Tổng điểm

10,0