Giáo án KHTN 6 Cánh diều Bài 13: Từ tế bào đến cơ thể

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

NV1.

- GV treo tranh các sinh vật đơn bào và đa bào.

- GV đặt vấn đề: Các sinh vật đơn bào chỉ gồm một tế bào, chúng sẽ thực hiện các hoạt động sống như thế nào?

NV2.

- GV giới thiệu: Khác với sinh vật đơn bào, sinh vật đa bào có tổ chức cấu tạo phức tạp. Cơ thể chúng có nhiều loại tế bào với hình dạng, cấu tạo khác nhau và thực hiện chức năng khác nhau như quang hợp, hô hấp, vận động,... qua đó đảm bảo sự tồn tại, sinh trưởng, phát triển và sinh sản của cơ thể.

Cơ thể người có khoảng 30 – 40 nghìn tỷ tế bào và khoảng 200 loại tế bào khác nhau.

- GV đặt câu hỏi, kích thích trí tò mò của HS: Nếu một tế bào trong cơ thể bị chết, điều gì sẽ xảy ra đối với sinh vật đơn bào và sinh vật đa bào?

- GV yêu cầu HS đọc thông tin trong SGK, thảo luận và hoàn thành bảng phân biệt sinh vật đơn bào và sinh vật đa bào.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS lắng nghe GV giới thiệu, giải thích, rồi suy nghĩ tìm ra câu trả lời theo yêu cầu của GV.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- GV gọi đại diện HS đứng dậy trình bày kết quả thảo luận của các nhiệm vụ.

- GV gọi HS nhận xét câu trả lời của bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức cốt lõi của hoạt động.

I. Sinh vật đơn bào và sinh vật đa bào

1. Sinh vật đơn bào

- Sinh vật đơn bào chỉ gồm một tế bào.

- Sinh vật đơn bào thực hiện các hoạt động sống trong khuôn khổ một tế bào như: lấy và tiêu hóa thức ăn, hô hấp, vận động, sinh trưởng, sinh sản…

2. Sinh vật đa bào

- Sinh vật đa bào có nhiều loại tế bào với hình dạng, cấu tạo khác nhau với các chức năng khác nhau.

*Phân biệt sinh vật đơn bào và sinh vật đa bào

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV chia lớp thành các nhóm cho HS thảo luận, hoàn thành nội dung yêu cầu. GV yêu cầu HS quan sát và nhận xét hình dạng, kích thước, chức năng của các tế bào trong từng loại mô.

- GV đặt câu hỏi: Mô là gì?

- Tiếp đó, GV cho HS đọc thông tin sgk và dẫn dắt HS tới các khái niệm:

+ Cơ quan là gì?

+ Hệ cơ quan là gì?

+ Cơ thể là gì?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS lắng nghe GV giới thiệu, giải thích, vận dụng kiến thức sgk để đưa ra các khái niệm.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- GV gọi từng HS đứng dậy trình bày 1 khái niệm.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức cốt lõi của hoạt động.

II. Tổ chức cơ thể đa bào

*Nhận xét:

+ Mô thần kinh: tế bào có dạng kéo dài (nơron).

+ Mô cơ ở ruột non: tế bào dạng thuôn dài, xếp so le.

+ Mô giậu ở lá: tế bào hình chữ nhật, xếp cạnh nhau, kích thước lớn.

* Tổ chức cơ thể đa bào: Mô -> cơ quan -> Hệ cơ quan -> Cơ thể.

+ Mô bao gồm các tế bào có hình dạng, cấu tạo và chức năng giống nhau.

+ Cơ quan là tập hợp nhiều mô cùng thực hiện những chức năng nhất định, ở vị trí nhất định trong cơ thể.

+ Hệ cơ quan là tập hợp của nhiều cơ quan hoạt động cùng nhau và cùng thực hiện một chức năng nhất định.

+ Cơ thể sinh vật bao gồm một số hệ cơ quan hoạt động phối hợp với nhau, đảm bảo sự tồn tại, sinh trưởng, phát triển và sinh sản của cơ thể.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

NV1

- GV hướng dẫn HS thực hiện các bước:

+ Dùng ống nhỏ giọt lấy một giọt dịch nấm men và nhỏ lên lam kính.

+ Dùng kim mũi mác dàn mỏng dịch và để yên cho nước bay hơi hết.

+ Nhỏ một giọt xanh methylene lên vết đã khô và để yên trong 5 phút.

+ Đặt nghiêng lam kính trên đĩa đồng hồ và dùng ống nhỏ giọt nhỏ từ từ nước cất vào đầu lam kính sao cho nước chảy qua vết nhuộm xanh methylene. Nhỏ nước cho đến khi nước rửa không còn màu xanh.

+ Đặt và cố định tiêu bản trên bàn kính.

+ Nhẹ nhàng đậy lamen lên vết nhuộm.

+ Quan sát tiêu bản dưới kính hiển vi.

+ Quan sát tiêu bản ở vật kính 10x rồi chuyển sang vật kính 40x.

NV2

- GV hướng dẫn HS quan sát tranh, mô hình người, mẫu cây và yêu cầu HS lập bảng liệt kê một số cơ quan và hệ cơ quan ở cơ thể người và cây xanh mà em quan sát được.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS vừa lắng nghe, vừa quan sát và thực hiện theo sự hướng dẫn của GV để thực hiện thí nghiệm.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- Gọi một số HS khác đứng dậy báo cáo kết quả quan sát.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức bài học.

III. Thực hành tìm hiểu về tổ chức cơ thể

1. Tìm hiểu về hình dạng, cấu tạo của sinh vật đơn bào.

- HS thực hiện lần lượt các bước, quan sát mẫu vật thông qua kính hiển vi quang học.

2. Tìm hiểu về tổ chức cơ thể thực vật và cơ thể người

- HS quan sát tranh ảnh, nhận dạng và xác định vị trí một số cơ quan, cấu tạo của cây xanh và của cơ thể người.

Cấu trúc

Hình 1

Hình 2

Hình 3

Hình 4

Tên cấp độ tổ chức

Cơ quan

Tế bào

Hệ cơ quan

Cơ thể

Tên cấp độ tổ chức liền kề cao hơn.

Hệ cơ quan

Mô

Cơ thể

Quần thể

Tên cấp độ tổ chức

Ví dụ ở động vật

Ví dụ ở thực vật

Tế bào

Tế bào cơ tim

Tế bào mô giậu

Mô

Mô cơ tim

Mô giậu

Cơ quan

Tim

Lá

Hệ cơ quan

Hệ tuần hoàn

Hệ chồi