Giáo án Toán lớp 5 Bài 69: Thể tích của một hình - Chân trời sáng tạo

HOẠT ĐỘNG GV

HOẠT ĐỘNG HS

I. Khởi động

– GV cho HS quan sát hình ảnh phần Khởi động. Từ nội dung bóng nói, GV giới thiệu: Các bạn HS đang thảo luận nội dung liên quan đến thể tích

→GV giới thiệu bài.

– HS quan sát hình ảnh phần Khởi động.

II. Khám phá, hình thành kiến thức mới

Ví dụ 1

– GV đặt một hình lập phương vào trong một hình hộp chữ nhật (tham khảo hình vẽ) và nói: “Hình lập phương nằm hoàn toàn trong hình hộp chữ nhật.”

→GV vừa nói vừa viết lên bảng lớp.

+ Thể tích hình lập phương bé hơn thể tích hình hộp chữ nhật.

+ Thể tích hình hộp chữ nhật lớn hơn thể tích hình lập phương.

GV cho HS quan sát các hình lập phương xuất hiện trong bài để HS nhận xét.

Ví dụ 2

– GV đặt hai hình A và B để HS quan sát.

Hình A và hình B, mỗi hình gồm mấy hình lập phương?

→GV vừa nói, vừa viết lên bảng lớp.

Thể tích hình A bằng thể tích hình B.

Ví dụ 3 (Thực hiện tương tự Ví dụ 2)

Thể tích hình E bằng tổng thể tích hai hình C và D.

→HS chỉ vào hình vẽ và lặp lại.

+ Thể tích hình lập phương bé hơn thể tích hình hộp chữ nhật.

+ Thể tích hình hộp chữ nhật lớn hơn thể tích hình lập phương.

→ HS nhận xét: Các hình lập phương nhỏ có kích thước như nhau.

– HS quan sát và trả lời.

5 hình lập phương.

→HS lặp lại nhiều lần:

Thể tích hình A bằng thể tích hình B.

Thể tích hình E bằng tổng thể tích hai hình C và D.

III. Luyện tập – Thực hành

Thực hành

Bài 1:

– GV cho HS tập sử dụng các từ “bé hơn” và “lớn hơn” để so sánh thể tích.

Bài 2:

– GV cho HS tập nói về tổng thể tích.

– Thực hành sử dụng các từ “bé hơn” và “lớn hơn” để so sánh thể tích.

– HS (nhóm đôi) sử dụng hộp bút (hoặc bóp viết) và các đồ dùng học tập, thay nhau nói theo mẫu rồi nói trước lớp.

– HS (nhóm bốn) thực hành theo mẫu (có thể ghép để tạo các hình khác).

IV. Vận dụng – Trải nghiệm

Luyện tập

Bài 1:

– Sửa bài, GV có thể chiếu hình vẽ lên cho HS quan sát, trả lời.

– HS (nhóm đôi) quan sát hình ảnh trong SGK, thay nhau nói theo các câu a), b), c) rồi nói trước lớp.

HOẠT ĐỘNG GV

HOẠT ĐỘNG HS

I. Khởi động

– GV có thể cho HS chơi “Ai nhanh hơn?”. GV trình chiếu hình vẽ rồi nêu yêu cầu.

Ví dụ:

Lớn hơn, bé hơn hay bằng?

Thể tích hình A........... thể tích hình B.

...

– HS so sánh thể tích rồi viết vào bảng con.

II. Luyện tập – Thực hành

Bài 2:

– GV có thể gợi ý:

→ Xác định xem mỗi hình gồm bao nhiêu hình lập phương nhỏ

→ Sử dụng các từ: lớn hơn, bé hơn, bằng để so sánh thể tích hai hình.

– Sửa bài: GV lần lượt chiếu từng hình, hướng dẫn để HS nói cách tìm số hình lập phương nhỏ của mỗi hình rồi so sánh thể tích.

Bài 3: Thực hiện tương tự Bài 2.

GV trình chiếu hình cho HS tương tác.

– HS nhóm bốn nhận biết yêu cầu: So sánh thể tích hai hình.

– HS thực hiện cá nhân rồi chia sẻ với bạn.

a)

Hình D gồm 3 hàng, mỗi hàng có 4 hình lập phương nhỏ → Hình D gồm 12 hình lập phương nhỏ.

Hình E gồm 3 cột, mỗi cột có 4 hình lập phương nhỏ→Hình E gồm 12 hình lập phương nhỏ.

Vậy thể tích hình D bằng thể tích hình E (hoặc: Hai hình D và E có thể tích bằng nhau).

b)

Hình H gồm 2 lớp, mỗi lớp có 8 hình lập phương nhỏ→Hình H gồm 16 hình lập phương nhỏ.

Hình K gồm 2 lớp, mỗi lớp có 9 hình lập phương nhỏ→Hình K gồm 18 hình lập phương nhỏ.

Vậy thể tích hình H bé hơn thể tích hình K (hoặc: Thể tích hình K lớn hơn thể tích hình H).

– HS trả lời kết hợp thao tác trên hình vẽ.

Hình S có 28 hình lập phương nhỏ (7 cột, mỗi cột 4 hình lập phương nhỏ →7 × 4 = 28);

Hình T có 40 hình lập phương nhỏ (10 cột, mỗi cột 4 hình lập phương nhỏ →10×4=40);

Hình U có 16 hình lập phương nhỏ (4 cột, mỗi cột 4 hình lập phương nhỏ →4 × 4 = 16);

Hình V có 12 hình lập phương nhỏ (3 cột, mỗi cột 4 hình lập phương nhỏ →3 × 4 = 12)

→Hình S bằng tổng thể tích hai hình U và V. Hình T bằng tổng thể tích hai hình S và V.

III. Vận dụng – Trải nghiệm

Bài 4:

– Khi sửa bài, GV có thể trình chiếu từng hình

→ HS viết đáp án vào bảng con.

Khám phá

– Có thể thực hiện như sau:

GV chuẩn bị một li nước và hai hòn đá (xem hình)

→ GV giúp HS nhận biết: Nếu thể tích của hòn đá lớn hơn thể tích của phần li không có nước thì nước sẽ tràn ra ngoài.

– GV lần lượt thả mỗi lần một hòn đá vào li:

+ Với hòn đá thứ nhất;

+ Với hòn đá thứ hai.

Hoạt động thực tế

– GV có thể tổ chức cho HS thi đua.

– HS nhóm bốn nhận biết yêu cầu, thảo luận rồi trình bày trước lớp.

Hình A thêm 5 hình lập phương.

Hình B thêm 7 hình lập phương.

Hình C thêm 5 hình lập phương.

– HS thao tác trên hình vẽ để giải thích.

Ví dụ: Hình A có 2 hàng, mỗi hàng có 6 hình lập phương → Thêm 5 hình lập phương.

…

– HS dự đoán xem, thả hòn đá nào vào li thì nước có thể tràn ra ngoài không?

– HS giải thích (theo cách của các em).

– HS quan sát hình ảnh trong SGK rồi giải thích tương tự.

– HS rút ra bài học, chẳng hạn: Khi pha nước chanh, không nên dùng nhiều nước quá vì còn cho thêm đường, chanh và đá lạnh.

– HS nhóm bốn thực hiện theo nội dung SGK.