Công thức thủy phân peptit (hay, chi tiết)

Bài viết Công thức thủy phân peptit hay nhất, chi tiết với bài tập minh họa có lời giải sẽ giúp học sinh nắm vững Công thức thủy phân peptit từ đó biết cách làm bài tập về thủy phân peptit.

Công thức thủy phân peptit (hay, chi tiết)

Các bài tập liên quan đến thủy phân peptit thường xuyên xuất hiện trong các đề kiểm tra và cũng là nỗi lo lắng của rất nhiều học sinh. Bài viết dưới đây sẽ giúp các em nắm rõ và giải quyết dễ dàng dạng bài tập này.

1. Công thức thủy phân n-peptit (với n là số mắt xích của peptit)

a) Thủy phân hoàn toàn trong môi trường trung tính (xúc tác enzim)

b) Thủy phân hoàn toàn trong môi trường axit

n-peptit + (n – 1)H₂O + aHCl → n muối của ∝-amino acid

Trong đó: a là số nguyên tử N trong peptit

Ví dụ: 

Gly-Gly-Lys + 2H₂O + 4HCl → 2ClH₃N-CH₂-COOH + ClH₃N-(CH₂)₄-CH(NH₃Cl)-COOH

- Tỉ lệ mol:

- Định luật bảo toàn khối lượng:

m _n-peptit +   + m_HCl = m_muối

- Bảo toàn gốc ∝-amino acid: 

n _{một muối ∝-amino acid} = (số lượng nhóm ∝-amino acid đó có mặt trong n-peptit).n_pepetit

c) Thủy phân hoàn toàn trong môi trường kiềm

n-peptit + (n - 1 + b)NaOH → n muối của ∝-amino acid + bH₂O

Trong đó: b là tổng số nhóm -COOH còn tự do trong peptit (các nhóm COOH không tạo liên kết peptit)

Ví dụ: 

Gly-Glu-Gly + 4NaOH → 2H₂N-CH₂-COONa + NaOOC-(CH₂)₂-CH(NH₂)-COONa + 2H₂O

- Tỉ lệ mol:

- Định luật bảo toàn khối lượng:

m_peptit + m_NaOH = m_muối + m_H2O 

- Bảo toàn gốc ∝-amino acid:

n _{một muối ∝-amino acid} = (số lượng nhóm ∝-amino acid đó có mặt trong n-peptit).n_pepetit

d) Thủy phân không hoàn toàn

Khi thủy phân không hoàn toàn peptit thu được hỗn hợp các amino acid và các oligopeptit.

Ví dụ: Thủy phân không hoàn toàn Ala-Gly-Gly-Ala-Glu ta có thể thu được hỗn hợp các chất gồm Ala, Glu, Gly, Gly-Ala- Glu, Ala-Gly-Gly, …

- Bảo toàn gốc ∝-amino acid:

(số lượng nhóm ∝-amino acid đó có mặt trong n-peptit).n_n-peptit

Ví dụ: Thủy phân hoàn toàn 12,3 gam một peptit X chỉ được tạo bởi một amino acid thu được 15 gam gly. X thuộc loại

A. dipeptide            B. tripeptide                      C. tetrapeptide                  D. pentapeptit

Hướng dẫn giải

Sơ đồ phản ứng: n-peptit X + (n-1)H₂O → ngly

Áp dụng định luật bảo toàn khối lượng:

m _peptit + m_H2O  = m _gly

→ 12,3 + 18. n_H2O  = 15

→  n_H2O = 0,15 mol

Lập tỉ lệ mol:

→ n = 4

→ X là tetrapeptide (gly-gly-gly-gly)

→ Đáp án C

2. Bạn nên biết

Công thức tính phân tử khối của n-peptit

3. Bài tập minh họa

Câu 1: Thủy phân hoàn toàn m gam dipeptide gly-ala (mạch hở) bằng dung dịch KOH vừa đủ thu được dung dịch X. Cô cạn toàn bộ dung dịch X thu được 2,4 gam muối khan. Giá trị của m là

A. 1,46                           B. 1,36                           C. 1,64                           D. 1,22

Hướng dẫn giải

Sơ đồ phản ứng:

gly-ala + 2KOH → Muối + 1H₂O

Đặt số mol đipepti bằng x (mol)

M_gly-ala = 75 + 89 – 18(2 – 1) = 146 (g/mol)

Áp dụng định luật bảo toàn khối lượng:

m _peptit + m _KOH = m _muối +  m_H2O

→ 146x + 56.2x = 2,4 + 18.x

→ x = 0,01 mol

→ m _gly-ala = 0,01.146 = 1,46 gam

→ Đáp án A

Câu 2: Thủy phân hoàn toàn 14,6g Gly-Ala trong dung dịch HCl dư, thu được m gam muối. Giá trị của m là:

A. 11,15g                       B. 12,55g                       C. 18,6gam                    D. 23,7 gam.

Hướng dẫn giải:

M_gly-ala = 75 + 89 – 18(2 – 1) = 146 (g/mol)

Sơ đồ phản ứng: 

Gly-ala + 1H₂O + 2HCl → muối

Áp dụng định luật bảo toàn khối lượng:

m _gly-ala + m_H2O  + m _HCl = m _muối

→ 14,6 + 18.0,1 + 36,5.0,2 = m _muối

→ m _muối = 23,7 gam

→ Đáp án D

Xem thêm các Công thức Hóa học lớp 12 quan trọng hay khác:

• Công thức đốt cháy peptit

• Công thức tính số mol OH- trong bài toán thủy phân peptit

• Công thức tính số mắt xích (hệ số polymer hóa) polymer

• Công thức tính lượng chất thu được ở điện cực

• Công thức tính bài toán nhiệt nhôm

---