Công thức tính số mắt xích tinh bột (hay, chi tiết)

Bài viết Công thức tính số mắt xích tinh bột hay nhất, chi tiết với bài tập minh họa có lời giải sẽ giúp học sinh nắm vững Công thức tính số mắt xích tinh bột từ đó biết cách làm bài tập về tính số mắt xích tinh bột.

Công thức tính số mắt xích tinh bột (hay, chi tiết)

Tinh bột có nhiều trong các loại hạt (gạo, mì, ngô,..), củ (khoai, sắn,...) và quả (táo, chuối,...). Một trong những dạng toán hay gặp về tinh bột là xác định số mắt xích trong phân tử. Bài viết dưới đây, sẽ giúp các em giải quyết thắc mắc và nắm được cách tính số mắt xích trong phân tử tinh bột một cách nhanh chóng, dễ hiểu nhất.

1. Công thức tính số mắt xích tinh bột

Số mắt xích bằng tỉ lệ khối lượng phân tử của đoạn polymer và khối lượng của mắt xích.

Tinh bột có công thức chung là: (C₆H₁₀O₅)_n. 

Trong đó: 

          + n là số mắt xích của

         + -C₆H₁₀O₅- là mắt xích.

- Số mắt xích = M_{tinh bột} /M_{1 mắt xích} = 6,02.10²³. n_{mắt xích} 
Trong đó:

          + M_tinh bột là phân tử khối của tinh bột.

          + M_{1 mắt xích} là phân tử khối của 1 mắt xích , M_{1 mắt xích} =162 amu.

          +  6,02.10²³ là hằng số Avogadro (kí hiệu là N_A).

Chú ý: n_{mắt xích}  = m_{tinh bột} /162

2. Bạn nên biết

- Tinh bột là hỗn hợp của hai polisaccarit: amylose và amilopectin. Cả hai đều có công thức phân tử là (C₆H₁₀O₅)_n trong đó C₆H₁₀O₅ là gốc

- Tinh bột thuộc nhóm polisaccarit: là nhóm cacbohiđrat phức tạp mà khi thủy phân đến cùng sinh ra nhiều phân tử monosaccarit.

- Để nhận biết tinh bột người ta dùng iot. Khi nhỏ dung dịch iot vào tinh bột thấy xuất hiện màu xanh tím. Do phân tử tinh bột hấp phụ iot tạo ra màu xanh tím.

3. Mở rộng

- amylose chiếm từ 20 – 30%  khối lượng tinh bột. 

+ Trong phân tử amylose các gốc -glucose nối với nhau bởi liên kết –1,4-glicozit tạo thành một chuỗi dài không phân nhánh.

+ Phân tử khối của amylose vào khoảng 150.000 – 600.000 (ứng với n khoảng 1000 – 4000). 

+ Phân tử amylose không duỗi thẳng mà xoắn lại thành hình lò xo.

- Amilopectin chiếm khoảng 70 – 80% khối lượng tinh bột. 

+ Amilopectin có cấu tạo phân nhánh. 

+ Phân tử khối của amilopectin vào khoảng từ 300.000 – 3.000.000 (ứng với n từ 2000 đến 20.000).

4. Bài tập minh họa

Câu 1: Phân tử khối của tinh bột khoảng 299700 amu. Số mắt xích trong phân tử tinh bột là

A. 1850.

B. 1900.

C. 1950.

D. 2100.

Hướng dẫn giải

Phân tử khối của 1mắt xích là: M_{mắt xích} = 162

Số mắt xích trong phân tử tinh bột là:

Đáp án A

Câu 2: Số mắt xích glucose có trong 194,4 mg amylose là (cho biết số Avogađro = 6,02.10²³):

   A. 7224.10¹⁷.             

   B.  6501,6.10¹⁷.         

   C. 1,3.10²³.                 

   D. 1,08.10²³.

Hướng dẫn giải

amylose là một thành phần cấu tạo nên tinh bột, amylose là polymer có mạch không phân nhánh, do nhiều mắt xích -glucose (–C₆H₁₀O₅–) liên kết với nhau tạo thành.

Số mol của mắt xích -glucose trong amylose là:

Số mắc xích:

  Đáp án: A

Câu 3: Trong 1 kg gạo chứa 81% tinh bột có số mắt xích trong tinh bột là

A. 3,01.10²⁴.                

B. 5,21.10²⁴.                        

C. 3,01.10²¹.            

D. 5,21.10²¹.

Hướng dẫn giải

Số mol của mắt xích -glucose trong tinh bột là:

Số mắt xích:

Đáp án A

Xem thêm các Công thức Hóa học lớp 12 quan trọng hay khác:

• Công thức tính số mắt xích Cellulose

• Công thức tính nhanh số đồng phân amin, amino acid

• Công thức giải bài toán đốt cháy amin

• Công thức bài toán đốt cháy amino acid

• Công thức thủy phân peptit

---