Giáo án GDCD 10 Bài 15: Công dân với một số vấn đề cấp thiết của nhân loại (tiết 1)

1. Khởi động

* Mục tiêu:

- HS tìm hiểu xem các em đã biết gì về những vấn đề cấp bách của nhân loại ngày nay.

- Rèn luyện năng lực nhận thức, năng lực tư duy cho HS

* Cách tiến hành:

- GV chiếu cho học sinh xem một số hình ảnh về ảnh hưởng của việc ô nhiễm môi trường, bùng nổ dân số, dịch bệnh hiểm nghèo, khủng bố, bạo loạn…

- GV đặt câu hỏi và dẫn dắt vào bài: Các em hãy cho biết nhân loại ngày nay đang phải đối mặt với những vấn đề cấp thiết nào?

2. Hoạt động hình thành kiến thức

Hoạt động 1: Sử dụng phương pháp vấn đáp, nêu vấn đề, giảng giải, gợi mở để tìm hiểu về vấn đề ô nhiễm môi trường và trách nhiệm của công dân trong việc bảo vệ môi trường.

* Mục tiêu:

- Hiểu được vấn đề ô nhiễm môi trường và trách nhiệm của công dân trong việc bảo vệ môi trường.

- Rèn luyện năng lực nhận thức, liên hệ thực tiễn.

* Cách tiến hành:

GV gọi HS đọc nội dung phần a.

* Bước 3: GV tổ chức cho HS đàm thoại theo các câu hỏi sau:

- GV: Theo em môi trường bao gồm những yếu tố nào ?

- GV: Theo em tài nguyên được chia ra làm mấy loại ?

+ Tài nguyên không thể tái tạo được

+ Tài nguyên có thể tái tạo được

+ Tài nguyên vô tận

- GV: Em có nhận xét và đánh giá gì về thực trạng môi trường hiện nay ?

- HSTL

- GVKL

* Hoạt động 2: Sử dụng phương pháp vấn đáp, nêu vấn đề, giảng giải, gợi mở tìm hiểu về bùng nổ về dân số, hậu quả của sự bùng nổ dân số và trách nhiệm của công dân trong việc hạn chế sự bùng nổ dân số.

* Mục tiêu:

- Hiểu được vấn đề bùng nổ dân số và trách nhiệm của công dân trong việc hạn chế sự bùng nổ dân số.

- Rèn luyện năng lực nhận thức, liên hệ thực tiễn.

* Cách tiến hành:

- GV cho HS xem biểu bảng, biểu đồ thống kê tình hình gia tăng dân số thế giới và Việt Nam qua các năm:

DÂN SỐ THẾ GIỚI QUA CÁC NĂM

* Cứ 1 giây, có 3 trẻ em ra đời; 1 ngày, có ¼ triệu người; một năm, có từ 90 đến 100 triệu người ra đời, thời gian cần thiết để dân số thế giới tăng thêm 1 tỷ người và tăng lên gấp đôi ngày càng rút ngắn. Hiện nay, Mỹ đứng thứ ba với 304 triệu người, sau Trung Quốc và Ấn Độ.

DÂN SỐ VIỆT NAM QUA CÁC NĂM

* Theo FAO: nếu dân số tăng 1% thì lương thực phải tăng 2,5%. Việt Nam phấn đấu đến năm 2010: tốc độ tăng dân số khoảng 1,14% (VK - Đại hội X, tr.189).

* Bước 2: Từ thông tin đó, GV đặt câu hỏi.

- Theo em, bùng nổ dân số sẽ dẫn đến những hậu quả gì?

- Mỗi công dân cần phải làm gì để khắc phục sự bùng nổ dân số?

- Ở huyện Mộc Châu, Sơn La năm 2007, có 28% trẻ em suy dinh dưỡng dưới 5 tuổi. Người dân hiểu biết pháp luật còn kém, vẫn còn tình trạng tảo hôn và bất bình đẳng giới, trình độ học vấn của người dân dừng lại ở lớp 1, 2 vẫn còn.

→ Đời sống vật chất và tinh thần thấp kém, tạo sức ép cho phát triển kinh tế.

1. Ô nhiễm môi trường và trách nhiệm của công dân trong việc bảo vệ môi trường.

a. Ô nhiễm môi trường.

- Môi trường bao gồm các: YT tự nhiên và yếu tố vật chất nhân tạo quan hệ mật thiết với nhau, bao quanh con người như: đất, nước, khí quyển, tài nguyên các loại trong lòng đất, dưới biển trên rừng…có ảnh hưởng tới đời sống, sản xuất, sự tồn tại, phát triển của con người và thiên nhiên.

- Thực trạng về môi trường

+ Ô nhiễm đất, nước, không khí

+ Tài nguyên rừng, biển, khoáng sản, các loài động, thực vật bị cạn kiệt do khai thác bừa bãi.

+ Sự cố môi trường: Bão, lũ lụt, hạn hán…ngày càng tăng

- Bảo vệ môi trường là trách nhiệm của mỗi quốc gia, mỗi dân tộc và của mọi người.

b. Trách nhiệm của công dân trong việc bảo vệ môi trường.

- Khái niệm BVMT: SGK

- Trách nhiệm của học sinh:

+ Giữ gìn vệ sinh chung

+ Bảo vệ và sử dụng tiết kiện tài nguyên

+ Tham gia bảo vệ môi trường ở lớp, trường, nơi ở...

+ Phê phán hành vi làm ảnh hưởng đến môi trường.

2. Bùng nổ về dân số và trách nhiệm của công dân trong việc hạn chế bùng nổ dân số.

a. Sự bùng nổ dân số.

* Bùng nổ dân số : là sự gia tăng dân số quá nhanh trong một thời gian ngắn, gây ảnh hưởng tiêu cực đến mọi mặt của đời sống xã hội.

* Hậu quả bùng nổ dân số :

+ Làm mất cân bằng tự nhiên và xã hội.

+ Cạn kiệt tài nguyên, ô nhiễm môi trường, thiếu lương thực, thực phẩm, đói nghèo, suy thoái nòi giống.

+ Ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, đến kinh tế, văn hóa, giáo dục, nảy sinh nhiều vấn đề nan giải cho trật tự an toàn xã hội.