Giáo án GDCD 10 Bài 9: Con người là chủ thể của lịch sử là mục tiêu phát triển của xã hội (tiết 1)

1. Khởi động:

* Mục tiêu:

- Kích thích HS tự tìm hiểu về con người là chủ thể của lịch sử, là mục tiêu phát triển của xã hội.

- Rèn luyện năng lực tư duy, động não cho HS.

* Cách tiến hành:

Qua thực tế cuộc sống và hiểu biết của mình các em biết gì về tổ tiên của loài người?

Em có tin vào câu chuyện “Con Rồng Cháu Tiên” không?

Theo em con người có vai trò như thế nào đối với sự phát triển của xã hội ngày nay?

Để hiểu rõ hơn những vấn đề này chúng ta cùng tìm hiểu bài 9: “Con người là chủ thể của lịch sử, là mục tiêu phát triển của xã hội.

2. Hoạt động hình thành kiến thức

Hoạt động 1: Thảo luận lớp để tìm hiểu vai trò con người tự sang tạo ra lịch sử của mình.

* Mục tiêu:

- HS nhận thức được chính con người tạo ra lịch sử của mình.

- Rèn luyện năng lực tư duy cho HS.

* Cách tiến hành:

- Thảo luận lớp về vai trò của công cụ lao động đối với sự phát triển của lịch sử.

- GV nêu câu hỏi cho HS : Người tối cổ, người tinh khôn đã chế tạo những loại công cụ lao động nào? Chúng có đặc điểm gì khác nhau?

- HS thảo luận lớp.

- GV ghi tóm tắt ý kiến của HS lên bảng phụ.

- GV nêu tiếp câu hỏi: Em hãy chỉ ra điểm khác nhau căn bản giữa con người và con vật?

- HS trả lời

- GV bổ sung và kết luận:

Con người khác con vật cơ bản nhất ở chỗ: con vật không có khả năng chế tạo ra công cụ lao động, con người có khả năng chế tạo và sử dụng công cụ lao động

- GV cho học sinh quan sát hình ảnh công cụ lao động của người nông dân, người thợ mộc, người thợ may…

Những công cụ lao động đó có ý nghĩa như thế nào đối với sự ra đời và phát triển của lịch sử xã hội?

- HS trả lời.

- GV bổ sung và kết luận:

Nếu không chế tạo ra công cụ lao động và sử dụng nó thì sẽ không có con người và lịch sử loài người. Vì khi đó con người vẫn sống hoàn toàn lệ thuộc vào tự nhiên

- GV hỏi

Vậy con người và lịch sử xã hội loài người xuất hiện khi nào?

- Sản phẩm: Kết quả thảo luận lớp của HS.

- GV kết luận:

Hoạt động 2: Thảo luận nhóm tìm hiểu con người là chủ thể sang tạo nên các giá trị vật chất và tinh thần của xã hội.

* Mục tiêu:

- HS hiểu được chính con người sáng tạo nên các giá trị vật chất và tinh thần của xã hội.

- Rèn luyện năng lực giao tiếp, hợp tác, làm việc nhóm, năng lực giải quyết vấn đề cho HS.

* Cách tiến hành:

- GV nêu câu hỏi thảo luận nhóm về vai trò của con người trong việc sang tạo nên các giá trị vật chất và tinh thần cho xã hội.

Nhóm 1: Vì sao nói con người là chủ nhân các giá trị vật chất của xã hội? Hãy nêu một vài ví dụ để chứng minh?

Nhóm 2: Tại sao nói con người là chủ thể sang tạo ra các giá trị tinh thần của xã hội? Hãy nêu vài ví dụ chứng minh?

- Các nhóm thảo luận thời gian 5 phút.

- Đại diện nhóm báo cáo kết quả thảo luận.

- Các nhóm bổ sung ý kiến.

- GV kết luận.

1. Con người là chủ thể của lịch sử

a. Con người tự sáng tạo ra lịch sử của mình

+ Lịch sử loài người được hình thành khi con người biết chế tạo ra công cụ lao động và sử dụng công cụ lao động, con người đã tự tách mình ra khỏi thế giới loài vật chuyển sang thế giới loài người và lịch sử xã hội loài người cũng bắt đầu.

+ Công cụ lao động được cải tiến, làm cho lao động phát triển, kéo theo thương mại, tôn giáo, khoa học, nghệ thuật…. cũng ra đời và phát triển. Từ đó hình thành các dân tộc, quốc gia.

b. Con người là chủ thể sáng tạo nên các giá trị vật chất và tinh thần của xã hội

+ Sản xuất ra của cải vật chất là đặc trưng chỉ có ở con người.

- Con người: Sáng tạo ra công cụ lao động

Sử dụng công cụ lao động

Mục đích: Nuôi sống mình và nuôi sống xã hội.

Qua quá trình lao động tư duy của con người phát triển.

+ Con người còn sáng tạo ra các giá trị tinh thần của xã hội.

- Đời sống sinh hoạt.

- Đời sống lao động.

- Đời sống đấu tranh xã hội và tự nhiên.

Nội dung: Phản ánh cuộc sống

Chủ thể sáng tạo: Con người

Đối tượng phục vụ: Con người.

c. Con người là động lực của các cuộc cách mạng xã hội

- Xuất phát: nhu cầu về cuộc sống tốt đẹp.

- Động lực: Đấu tranh không ngừng để cải tạo xã hội.

- Đỉnh cao: Cách mạng xã hội

- Mục đích: Thay đổi quan hệ SX lỗi thời bằng quan hệ SX tiến bộ, XH cũ bằng xã hội mới.

- Lực lượng thực hiện: Con người

Kết luận: Nhu cầu về cuộc sống tốt đẹp hơn là động lực thúc đẩy con người không ngừng đấu tranh để cải tạo xã hội. Mọi sự biến đổi của xã hội, mọi cuộc cách mạng xã hội đều do con người tạo ra.