Giáo án Toán lớp 5 Bài 36: Chia một số tự nhiên cho một số tự nhiên mà thương là một số thập phân - Chân trời sáng tạo

HOẠT ĐỘNG GV

HOẠT ĐỘNG HS

I. Khởi động

GV có thể cho HS chơi “Ai nhanh hơn” để giúp HS ôn lại:

+ Viết số tự nhiên dưới dạng số thập phân.

+ Chia số thập phân cho số tự nhiên cần lưu ý những gì?

– GV trình chiếu (hoặc treo bảng phụ có ghi) tình huống phần Khởi động lên cho HS đọc.

→ Hình thành phép chia: 6 : 4 = ?

→ Giới thiệu bài.

– HS đọc các bóng nói.

II. Khám phá, hình thành kiến thức mới

Ví dụ 1: Phép chia 6 : 4 = ?

Có thể tiến hành theo trình tự sau:

– GV nêu vấn đề 6 : 4 = ?

+ Tìm cách chuyển về phép chia số thập phân đã học.

Chuyển số tự nhiên thành số thập phân

→ Chia như chia một số thập phân cho một số tự nhiên.

Lưu ý: HS cũng có thể thực hiện theo các cách khác.

+ GV hướng dẫn HS thử lại.

Ví dụ 2: Phép chia: 29 : 25 = ?

– GV hướng dẫn HS thử lại.

– GV: Ở bài đặt tính rồi tính với phép chia một số tự nhiên cho một số tự nhiên mà thương là một số thập phân, cần lưu ý điều gì? Khi chia một số tự nhiên cho một số tự nhiên mà còn dư, muốn chia tiếp, ta làm sao?

Lưu ý: Chia số tự nhiên còn dư → Ta có thể viết thêm môt chữ số 0 vào bên phải số dư rồi tiếp tục chia và cứ như thế.

– GV chỉ vào phép tính hàng dọc.

+ HS (nhóm đôi) nhận biết cách có thể thực hiện:

→ 6 = 6,0

→ 6,0 : 4

– HS thảo luận: Thực hiện phép chia.

+ Đặt tính: Viết số bị chia bên trái, số chia

bên phải, kẻ các gạch dọc và ngang.

+ Tính (từ trái sang phải):

• 6 chia 4 được 1, viết 1;

1 nhân 4 bằng 4; 6 trừ 4 bằng 2, viết 2.

• Viết dấu phẩy vào thương vừa tìm được (bên phải số 1),

viết thêm 0 vào bên phải 2, được 20;

20 chia 4 được 5, viết 5;

5 nhân 4 bằng 20; 20 trừ 20 bằng 0, viết 0.

6 : 4 = 1,5

1,5 × 4 = 6

– HS (nhóm đôi) nhận biết nhiệm vụ rồi thảo luận

→ Thực hiện theo quy trình

→ Thực hiện cá nhân (bảng con).

+ Đặt tính: Viết số bị chia bên trái, số chia bên phải, kẻ các gạch dọc và ngang.

+ Tính (từ trái sang phải):

• 29 chia 25 được 1, viết 1;

1 nhân 25 bằng 25; 29 trừ 25 bằng 4, viết 4.

• Viết dấu phẩy vào thương vừa tìm được (bên phải số 1), viết thêm 0 vào bên phải số dư 4, được 40;

40 chia 25 được 1, viết 1;

1 nhân 5 bằng 5; 10 trừ 5 bằng 5, viết 5 nhớ 1;

1 nhân 2 bằng 2, thêm 1 bằng 3; 4 trừ 3 bằng 1, viết 1.

• Viết thêm 0 vào bên phải số dư 15, được 150; 150 chia 25

→ Ước lượng: 150 : 30 = 5; 25 × 5 = 125

→Phải tăng thương thành 6 (25 × 6 = 150)

→150 chia 25 được 6, viết 6;

6 nhân 5 bằng 30; 30 trừ 30 bằng 0, viết 0, nhớ 3;

6 nhân 2 bằng 12, thêm 3 bằng 15; 15 trừ 15 bằng 0, viết 0.

29 : 25 = 1,16

1,16 × 25 = 29.

– Khi chia còn dư → Viết dấu phẩy vào bên phải thương → Viết thêm một chữ số 0 vào bên phải số dư → Chia tiếp.

Khi chia một số tự nhiên cho một số tự nhiên mà còn dư, muốn chia tiếp, ta làm như sau:

• Viết dấu phẩy vào bên phải thương.

• Viết thêm một chữ số 0 vào bên phải số dư rồi chia tiếp.

• Nếu còn dư nữa, ta lại viết thêm một chữ số 0 vào bên phải số dư rồi chia tiếp.

– HS nói cách tính.

III. Luyện tập -Thực hành

Thực hành

Bài 1:

– Khi sửa bài, HS nói cách tính.

Lưu ý:

+ GV cũng có thể đọc lần lượt từng phép chia cho HS thực hiện vào bảng con.

+ GV luôn nhận xét và chỉnh sửa việc đặt tính và tính → Dấu phẩy ở thương đặt đúng vào vị trí thích hợp.

Bài 2:

– Khi sửa bài, GV yêu cầu HS giải thích.

→ GV có thể giới thiệu:

$\frac{5}{8}=\frac{5\times 125}{8\times 125}=\frac{625}{1000}=0,625$

…

– HS thực hiện (cá nhân) trên bảng con.

– HS nói cách tính.

– HS thực hiện nhóm đôi.

$\frac{5}{8}$ = 5 : 8 = 0,625

– HS giải thích.

Ví dụ: Viết phân số $\frac{5}{8}$dưới dạng phép chia, sau đó thực hiện phép chia một số tự nhiên cho một số tự nhiên.

…

IV. Vận dụng -Trải nghiệm

Luyện tập

Bài 1:

– Khi sửa bài, GV khuyến khích HS giải thích cách chọn phép tính.

– HS xác định bài toán cho biết gì, bài toán hỏi gì.

– HS thực hiện cá nhân.

Bài giải

1 : 4 = 0,25

Làm một cái bánh hết 0,25 kg bột.

0,25 × 6 = 1,5

Làm 6 cái bánh như thế hết 1,5 kg bột.

– HS giải thích cách chọn phép tính.

Ví dụ:

4 cái bánh: 1 kg

6 cái bánh: .?. kg

Đây là bài toán liên quan đến rút về đơn vị

• Bước 1: Rút về đơn vị →Tính khối lượng bột dùng để làm 1 cái bánh;

• Bước 2: Tính khối lượng bột dùng để làm 4 cái bánh.

…