Giáo án Lịch Sử 12 Bài 9: Quan hệ quốc tế trong và sau thời kì chiến tranh lạnh (tiết 2)

HS nhắc lại các nội dung chính của bài “Trật tự thế giới sau chiến tranh”

- Trật tự 2 cực Ianta

- Sự hình thành hệ thống XHCN

⇒ Sự đối đầu giữa TBCN (Tây) và XHCN (Đông)

- Nguyên nhân sự mâu thuẫn Đông-Tây

+ Học sinh phân tích: về đường lối chiến lược của Liên Xô và Mỹ sau chiến tranh

+ Từ liên minh trong chiến tranh ⇒ Đối đầu sau chiến tranh

Hãy nêu và phân tích những sự kiện tiêu biểu mở đầu cho “Chiến tranh lạnh”

+ Học thuyết Truman (3/1947)

+ Kế hoạch Macsan (6/1947)

+ Khối Nato (4/1949)

⇒ 3 sự kiện trên đánh dấu sự hình thành giới tuyến phân chia và sự đối lập về KT, CT và QS giữa 2 phe TBCN và XHCN

Vì sao sự ra đời của hai khối Nato và Vacsava lại đánh dấu sự xác lập cục diện “2 cực”.

I – MÂU THUẪN ĐÔNG – TÂY VÀ SỰ KHỞI ĐẦU CỦA CHIẾN TRANH LẠNH

1. Nguyên nhân

- Sau chiến tranh thế giới thứ hai từ quan hệ đồng minh trong chiến tranh đã chuyển thành đối đầu giữa 2 khối Đông - Tây do:

+ Đối lập về mục tiêu và chiến lược giữa 2 cường quốc Xô - Mĩ. Mĩ có tham vọng bá chủ thế giới.

+ Mặt khác, Mỹ lo ngại trước sự ra đời của các nước Đông Âu và sự thành công của cách mạng Trung Quốc.

2. Chiến tranh lạnh:

Chiến tranh lạnh là chính sách thù địch, làm căng thẳng trong quan hệ Mỹ, các nước phương Tây với Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa.

3. Sự khởi đầu chiến tranh lạnh

* Phía Mĩ:

- Tháng 3 – 1947, Học thuyết Truman viện trợ 400 triệu USD cho Hy Lạp và Thổ Nhĩ Kỳ biến 2 nước này thành căn cứ tiền phương để đánh Liên Xô.

- Tháng 6 – 1947, thông qua kế hoạch Mácsan, Mĩ viện trợ 17 tỉ USD giúp các nước Tây Âu khôi phục kinh tế, nhằm tập hợp các nước này vào liên minh quân sự chống Liên Xô và các nước Đông Âu.

- Tháng 4 – 1949, thành lập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).Đến 1982 có 15 nước là tổ chức lớn nhất Châu Âu chĩa mũi nhọn vào Liên Xô và các Nước XHCN

* Phía Liên Xô:

- 1 – 1949, thành lập Hội đồng tương trợ kinh tế (SEV) để hợp tác và giúp đỡ lẫn nhau giữa các nước xã hội chủ nghĩa.

- Tháng 5 – 1955, thành lập Tổ chức Hiệp ước Vácsava -> Liên minh chính trị - quân sự phòng thủ của các nước xã hội chủ nghĩa châu Âu.

⇒ Như vậy sự ra đời của NATO và Vácsava đánh dấu sự xác lập của cục diện hai cực, hai phe, chiến tranh lạnh bao trùm thế giới.

II – SỰ ĐỐI ĐẦU ĐÔNG – TÂY VÀ CÁC CUỘC CHIẾN TRANH CỤC BỘ ( đọc SGK)