Giáo án Chuyên đề Sinh học 10 Chân trời sáng tạo Bài 3: Công nghệ tế bào động vật và thành tựu

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

Vòng 1 (chuyên gia): 

GV chia lớp thành 4 nhóm, 4 nhóm sẽ tìm hiểu cùng một nội dung, mỗi nhóm thực hiện các nhiệm vụ độc lập:

+ Nhóm 1: Cấy truyền phôi động vật và trả lời các câu hỏi 5, 6.

+ Nhóm 2: Cấy truyền phôi động vật và trở lời các câu hỏi 7, 8.

+ Nhóm 3: Nhân bản vô tính bằng kĩ thuật chuyển nhân và trả lời các câu hỏi 9,10,11.

+ Nhóm 4: Nhân bản vô tính bằng kĩ thuật chuyển nhân và trả lời các câu hỏi 12,13, câu hỏi luyện tập.

Các nhóm làm việc trong 10 phút, sau khi tìm hiểu, thống nhất ý kiến, mỗi thành viên phải trình bày trước nhóm của mình một lượt, như là chuyên gia.

- Vòng 2: Nhóm các mảnh ghép

Thành lập nhóm các mảnh ghép: Mỗi nhóm được thành lộp từ ít nhất một thành viên của nhóm chuyên gia.

Mỗi thành viên có nhiệm vụ trình bày lại cho cà nhóm kết quả tìm hiểu ở nhóm chuyên gia.

Nhóm mảnh ghép thực hiện nhiệm vụ chung: Theo quan điểm của em, có nên áp dụng phương pháp Nhân bản vô tính đối với con người không? Tại sao?

- Hoàn thành vở ghi bài.

Thời gian hoàn thành là 7 phút.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

Vòng 1 (chuyên gia): 

- Các nhóm thảo luận nhóm và hoàn thành vào bảng phụ.

- GV quan sát, hướng dẫn các nhóm thảo luận

 Vòng 2 (mảnh ghép): 

- Các chuyên gia bắt đầu trình bài phần nội dung của mình. Nhóm trưởng hoàn thành công cụ đánh giá.

- Hoàn thành vở ghi bài.

- GV quan sát, nhắc nhở.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

GV gọi ngẫu nhiên một bạn lên báo cáo sản phẩm. Các nhóm còn lại phản biện và nhận xét. Nếu người báo cáo là chuyên gia thì chấm điểm cho chuyên gia, nếu người báo cáo là mảnh ghép thì chấm điểm cho cả chuyên gia và mảnh ghép.

+ GV gọi HS khác nhận xét, đánh giá.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

+ GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức, chuyển sang nội dung mới

+ Công cụ đánh giá 2

5. Tại sao cấy truyền phôi lại cho các cá thể ở đời con giống nhau về kiểu gene? Trong cấy truyền phôi, phôi ban đầu được tách thành nhiều tế bào rồi cho phát triển thành các phôi riêng lẻ, mỗi phôi phát triển thành một cơ thể mới. Vì các cá thể con đều có nguồn gốc từ một phôi ban đầu nên chúng có kiểu gene giống nhau.

6. Khi lựa chọn vật cho phôi và vật nhận phôi cần lưu ý những yếu tố nào?

- Chọn vật cho phôi: Cần lựa chọn các con cái cao sàn, mang các đặc tính tốt nhằm khai thác triệt để tiềm năng di truyền.

- Chọn vật nhận phôi: Phải đảm bảo các tiêu chuẩn như không mang bệnh tật, sinh trưởng, phát triển bình thường, sinh lí sinh sản bình thường để đảm bào cho quá trình phát triển của phôi cũng như các cá thể con được sinh ra bình thường.

7. Tại sao cần phải gây động dục cùng pha ở vật cho phôi và vật nhận phôi? Gây động dục đồng pha ở cà vật cho phôi và vật nhận phôi để đảm bào các cá thể này có sự chín sinh dục cùng lúc; vật cho phôi có khả nâng tạo trứng, còn vật nhận phôi có khả nâng mang thai.

8. Kĩ thuật cấy truyền phôi động vật có những ưu điểm và hạn chế gì?

Kĩ thuật cấy truyền phôi động vật cho phép nhân nhanh các giống có nâng suất cao, có các đặc tính quý hiếm. Tuy nhiên, do các cá thể con sinh ra có kiểu gene đồng nhất nên có thể chết hàng loạt nếu điều kiện môi trường trở nên bất lợi, dẫn đến giảm nâng suất.

9. Quan sát Hình 3.6, cho biết các nhận định dưới đây là đúng hay sai? Giải thích.

a) Khi thực hiện chuyển nhân tế bào, nếu dùng nhân của tế bào đã biệt hoá thì vẫn có khả năng điều khiển quá trình phát triển của sinh vật Đúng, vì nhân tế bào chứa toàn bộ DNA mang thông tin quy định hầu hết các đặc điểm của cơ thể.

b) Việc điều khiển sự phát triển của cơ thể sinh vật phụ thuộc vào hệ gene nằm trong tế bào chất → Sai, do gene trong nhân điều khiển.

10. Cho biết nếu mỗi tế bào trong phôi ở giai đoạn bốn tế bào đã được biệt hoá hoàn toàn thì kết quả thí nghiệm ở nhánh trái của sơ đồ Hình 3.6 sẽ như thế nào. Giải thích.

Không có tế bào trứng được chuyển nhân nào phát triển thành nòng nọc do khả nâng điều khiển quá trình phát triển giảm dần khi mức độ biệt hoá của tế bào cho nhân ngày càng cao. Ngoài ra, có thể thu được một số mô của nòng nọc khác nhau phụ thuộc vào nhân được cấy truyền.

11. Vì sao các kết quả phân tích lại cho thấy DNA của cừu Dolly không hoàn toàn giống với cừu cho nhân tế bào tuyến vú?

Do cừu Dolly được tạo ra từ tế bào chuyển nhân, trong đó, tế bào chất có nguồn gốc từ tế bào trứng còn nhân có nguồn gốc từ tế bào tuyến vú. Do đó, DNA ti thể của Dolly có nguồn gốc từ cơ thể cho trứng.

12. Tại sao khi cừu Dolly được sáu tuổi nó lại mắc các bệnh thường chỉ có ở những con cừu nhiều nám tuổi?

Do tế bào tuyến vú là tế bào đã biệt hoá và được lấy từ con cừu nhiều nám tuổi nên khi mới được sinh ra thì các tế bào trong cơ thể của cừu Dolly đã là các tế bào của cừu nhiều nám tuổi do vậy cơ thể cừu Dolly đã bắt đầu lão hoá và phát sinh nhiều bệnh.

13. Việc Nhân bản vô tính các loài động vật có ý nghĩa gì?