Phương trình ion rút gọn và các bài toán liên quan

---

---

Chuyên đề Sự điện li

Phương trình ion rút gọn và các bài toán liên quan

I. Phương pháp giải

Viết phương trình ion thu gọn

+ Viết phản ứng dạng phân tử, phân tích dạng phân tử thành dạng ion. Rút gọn những ion giống nhau ở hai vế, cân bằng điện tích và nguyên tử ở hai vế, thu được phương trình io rút gọn.

Các chất kết tủa, chất khí và chất điện li yếu vẫn giữ ở dạng phân tử.

II. Ví dụ

Bài 1: Viết phương trình phân tử và ion rút gọn của các phản ứng sau (nếu có) xảy ra trong dung dịch:

a) KNO₃ + NaCl   b) NaOH + HNO₃   c) Mg(OH)₂ + HCl

d) Fe₂(SO₄)₃ + KOH   e) FeS + HCl   f) NaHCO₃ + HCl

g) NaHCO₃ + NaOH   h) K₂CO₃ + NaCl   i) CuSO₄ + Na₂S

Trả lời

a. Không xảy ra

b. NaOH + HNO₃ → NaNO₃ + H₂O

H⁺ + OH^- → H₂O

c. Mg(OH)₂ + 2HCl → MgCl₂ + H₂O

Mg(OH)₂ + 2H⁺ → Mg²⁺ + H₂O

d. Fe₂(SO₄)₃ + 6KOH → 2Fe(OH)₃↓ + 3K₂SO₄

Fe²⁺ + 3OH^- → Fe(OH)₃↓

e. FeS + 2HCl → FeCl₂ + H₂S↑

FeS + 2H⁺ → Fe²⁺ + H₂S↑

f. NaHCO₃ + HCl → NaCl + CO₂↑ + H₂O

HCO₃^- + H⁺ → CO₂↑ + H₂O

g. NaHCO₃ + NaOH → Na₂CO₃ + H₂O

HCO₃^- + OH^- → CO₃^2- + H₂O

h. Không xảy ra

i. CuSO₄ + Na₂S → CuS↓ + Na₂SO₄

Cu²⁺ + S^2- → CuS↓

Bài 2: Một dung dịch có chứa các ion: Mg²⁺, Cl^-, Br^-.

- Nếu cho dd này tác dụng với dd KOH dư thì thu được 11,6 gam kết tủa.

- Nếu cho dd này tác dụng với AgNO₃ thì cần vừa đúng 200 ml dd AgNO₃ 2,5M và sau phản ứng thu được 85,1 g kết tủa.

a. Tính [ion] trong dd đầu? biết Vdd = 2 lít.

b. Cô cạn dung dịch ban đầu thì thu được bao nhiêu gam chất rắn?

Trả lời

Phương trình ion: Mg²⁺ + 2OH^- → Mg(OH)₂↓

0,2 0,2 mol

Ag⁺ + Cl^- → AgCl↓; Ag⁺ + Br^- → AgBr↓

Gọi x, y lần lượt là mol của Cl^-, Br^-.

x + y = 0,5 (1) ; 143,5x + 188y = 85,1 (2) . Từ (1),(2) => x = 0,2, y = 0,3

a.[Mg²⁺] = 0,2/2 = 0,1 M; [Cl^-] = 0,2/2 = 0,1 M; [Br^-] = 0,3/0,2 = 0,15 M

b. m = 0,2.24 + 0,2.35,5 + 0,3.80 = 35,9 gam

III. Bài tập tự luyện

Câu 1: Phương trình ion: H⁺ + OH⁻ → H₂O là phương trình ion thu gọn của phản ứng hoá học

A. HCl + NaOH → NaCl + H₂O.

B. NaOH + NaHCO₃ → Na₂CO₃ + H₂O.

C. Ba(HCO₃)₂ + Ba(OH)₂ → 2BaCO₃ + 2H₂O.

D. 3HCl + Fe(OH)₃ → FeCl₃ + 3H₂O.

Câu 2: Phản ứng hóa học của cặp chất nào sau đây có phương trình ion thu gọn là:

H⁺ + S^2- →  HS⁻

A. CH₃COOH và K₂S.       

B. FeS và HCl.              

C. Na₂S và HCl.                  

D. CuS và H₂SO_{4 (loãng)}.

Câu 3: Hãy dự đoán hiện tượng xảy ra khi thêm từ từ dung dịch Na₂CO₃ vào dung dịch muối FeCl₃

A. không có hiện tượng gì.                             

B. có các bọt khí sủi lên.

C. có kết tủa màu nâu đỏ và sủi bọt khí.        

D. có kết tủa trắng sau đó kết tủa tan.

Câu 4: Dãy các dung dịch nào sau đây đều có môi trường base?

A. Na₂CO₃; K₂S; Na₃PO₄.                         

B. NaNO₃; CaCl₂; Na₂SO₃.  

C. NaCl; K₂SO₄; Al(NO₃)₃.                      

D. CH₃COONa; K₂S; K₂SO₄.

Câu 5: Sục 2,479 lít CO₂ (đkc) vào 100 ml hỗn hợp dung dịch gồm KOH 1 M và Ba(OH)₂ 0,75 M. Sau khi khí bị hấp thụ hoàn toàn thu được m gam kết tủa. Giá trị của m là

A. 19,7.                

B. 14,775.             

C. 23,64.    

D. 16,745.

Câu 6: Có 4 dung dịch mỗi dung dịch chỉ chứa 1 ion (+) và 1 ion (-). Các ion trong 4 dung dịch gồm: Ba²⁺; Mg²⁺; Pb²⁺; Na⁺; $S{O}_4^{2-}$; Cl⁻; $N{O}_3^{-}$; $C{O}_3^{2-}.$ Đó là 4 dung dịch nào sau đây?

A. BaSO₄; NaCl; MgCO₃; Pb(NO₃)₂.                                 

B. BaCl₂; Na₂CO₃; MgSO₄; Pb(NO₃)₂.

C. Ba(NO₃)₂; Na₂SO₄; MgCO₃; PbCl₂.                             

D. BaCO₃; NaNO₃; MgCl₂; PbSO₄.

Câu 7: Cho 200 ml dung dịch A chứa HCl 1 M và HNO₃ 2 M tác dụng với 300 ml dung dịch chứa NaOH 0,8 M và KOH (chưa biết nồng độ) thì thu được dung dịch C. Biết rằng để trung hòa dung dịch C cần 60 ml HCl 1 M. Nồng độ dung dịch KOH là

A. 0,7 M.              

B. 0,5 M.              

C. 1,4 M.              

D. 1,6 M.

Câu 8: Cho 1,03 gam muối sodium halide (NaX) tác dụng với dung dịch AgNO₃ dư thì thu được một kết tủa. Kết tủa này sau khi phân huỷ hoàn toàn cho 1,08 gam Ag. X là

A. I.                         

B. Br.

C. F

D. Cl.

Câu 9: Cho hỗn hợp gồm NaCl và NaBr tác dụng với dung dịch AgNO₃ dư thu được kết tủa có khối lượng đúng bằng khối lượng AgNO₃ đã phản ứng. Thành phần % khối lượng NaBr trong hỗn hợp đầu là 

A. 43,23%.                      

B. 27,84%.                     

C. 72,16%.                         

D. 56,77%.        

Câu 10: Nhỏ từ từ cho đến hết 400 ml dung dịch HCl 1 M vào 200 ml dung dịch chứa đồng thời Na₂CO₃ 1 M và NaHCO₃ 1 M, kết thúc phản ứng thu được V lít CO₂ (đkc). Giá trị của V là

A. 7,437.                       

B. 2,479.                      

C. 4,958.                           

D. 9,916.

Xem thêm Chuyên đề Hóa học 11 hay khác:

• Sự điện li. Phân loại các chất điện li
• Axit, bazo, muối. pH của dung dịch
• Phản ứng trao đổi của ion
• Chất điện li - Phương trình điện li – Nồng độ các ion trong dung dịch
• Bài tập trắc nghiệm Chất điện li - Phương trình điện li – Nồng độ các ion trong dung dịch
• Axit - bazơ - chất lưỡng tính theo Areniut và Bronsted; Hằng số phân li axit yếu (K_a) và bazơ yếu (K_b)
• Bài tập trắc nghiệm Axit - bazơ - chất lưỡng tính theo Areniut và Bronsted; Hằng số phân li axit yếu (K_a) và bazơ yếu (K_b)
• Tính pH của dung dịch axit – bazơ mạnh
• Bài tập trắc nghiệm Tính pH của dung dịch axit – bazơ mạnh
• Tính pH của dung dịch axit – bazơ yếu
• Bài tập trắc nghiệm Tính pH của dung dịch axit – bazơ yếu
• Bài toán về pha loãng, pha trộn dung dịch các chất điện li để đạt được pH định trước
• Bài tập trắc nghiệm Bài toán về pha loãng, pha trộn dung dịch các chất điện li để đạt được pH định trước
• Sử dụng định luật bảo toàn điện tích
• Bài tập trắc nghiệm Sử dụng định luật bảo toàn điện tích
• Phương trình ion rút gọn và các bài toán liên quan
• Bài tập trắc nghiệm Phương trình ion rút gọn và các bài toán liên quan
• Phản ứng thủy phân của muối
• Bài tập trắc nghiệm Phản ứng thủy phân của muối

Xem thêm các tài liệu học tốt lớp 11 hay khác:

• Giải Chuyên đề học tập Hóa 11 Kết nối tri thức
• Giải Chuyên đề học tập Hóa 11 Chân trời sáng tạo
• Giải Chuyên đề học tập Hóa 11 Cánh diều
• Giải lớp 11 Kết nối tri thức (các môn học)
• Giải lớp 11 Chân trời sáng tạo (các môn học)
• Giải lớp 11 Cánh diều (các môn học)

---

---

---