Giáo án Lịch Sử 12 Bài 21: Xây dựng xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc, đấu tranh chống đế quốc Mĩ và chính quyền Sài Gòn ở miền Nam (1954-1965) (tiết 2)

GV giảng : giữa lúc cách mạng 2 miền có những bước tiến quan trọng

- MB đạt nhiều thành tựu trong cải tạo XHCN, khôi phục kinh tế.

- MN có những bước pt nhảy vọt sau pt Đồng khởi, ĐH 2 của Đảng họp tại HN.

GV yêu cầu HS theo dõi SGK tóm tắt nội dung vào vở:

+ Bầu BCH TW mới do Lê Duẩn làm Bí thư thứ nhất.

Ý nghĩa của Đại hội?

GV nêu vấn đề:

Kế hoạch 5 năm lần thứ nhất ra đời trong hoàn cảnh nào?

Mục tiêu và thành tựu của kế hoạch?

- GV nhận xét và chốt ý:

- Pt công nghiệp , nông nghiệp đẩy mạnh cải tạo xhcn .

- Củng cố và tăng cường kt quốc doanh.

- Củng cố QP, AN-XH, cải thiện đời sống cho nd.

Thành tựu cơ bản.

Ý nghĩa của nó, HS căn cứ vào thành tựu rồi đưa ra ý nghĩa .

GV khái quát nghững thành tựu quan trọng trong pt đồng khởi, đã phá về cơ bản hệ thống chính quyền địch ở cơ sở ; chính sách thực dân mới của Mỹ có nguy cơ bị phá sản , trong bối cảnh đó Mỹ buộc đưa ra chiến lược mới “ Chiến tranh đặc biệt”.

HJS hoàn cảnh ra đời của “ Chiến tranh đặc biệt”.

- GV đặt vấn đề : chiến tranh đặc biệt là gì? Âm mưu và thủ đoạn?

GV nhận xét và chốt ý:

Khái niệm :là loại hình chiến tranh xâm lược thực dân mới ,được tiến hành bằng quân đội SG , dưới sự chỉ huy của cố vấn Mỹ .

Âm mưu cơ bản :là “dùng người Việt đánh người Việt”.

Thủ đoạn :

- Tăng viện trợ quân sự, đưa vào Miền Nam nhiều cố vấn quân sự .

- Thành lập BCH quân sự Mĩ tại Sài Gòn (MACV) 1962.

- Tiến hành dồn dân lập ấp chiến lược.

- Ra sức bắt lính nhằm tăng lực lượng quân nguỵ

- Tiến hành nhiều cuộc hành quân càn quét (kế hoạch Xtalây-Taylo ) bình định MN trong vòng 18 tháng .

- Tiến hành các cuộc hành quân càn quét nhằm tiêu diệt lực lượng cách mạng , phá hoại Miền Bắc, phong toả biên giới ,vùng biển … ngăn chặn sự chi viện từ Bắc vào Nam

- GV trình bày sau phong trào đồng khởi, cách mạng miền Nam có những bước pt nhảy vọt:

- 20/12/1960 Mặt trận dân tộc giải phóng miền Nam VN ra đời.

- 15/2/1961 lực lượng vũ trang thống nhất thành quân gp miền Nam.

- 1/1961 thành lập trung ương cục miền Nam.

- Tấn công địch ở 3 vùng chiến lược (rừng núi, nông thôn , đồng bằng và đô thị), 3 mũi giáp công là( chính trị , quân sự, binh vận)…

→ Chỗ dựa của chiến lược bị lung lay và chính quyền Sài Gòn lâm vào khủng hoảng triền miên

IV – MIỀN BẮC XÂY DỰNG BƯỚC ĐẦU CƠ SỞ VẬT CHẤT – KĨ THUẬT CỦA CHỦ NGHĨA XÃ HỘI (1961 – 1965)

1. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ III của Đảng (9 – 1960)

* Hoàn cảnh lịch sử:

Giữa lúc cách mạng hai miền Nam , Bắc có những bước tiến quan trọng, Đảng lao động Việt Nam tổ chức Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ III Đầu tháng 9-1960 tại Hà Nội

* Nội dung

Đề ra nhiệm vụ chiến lược của cách mạng cả nước và nhiệm vụ của cách mạng từng miền:

- Miền Bắc: Cách mạng xã hội chủ nghĩa, có vai trò quyết định nhất đối với sự phát triển của cách mạng cả nước.

- Miền Nam: cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân, có vai trò quyết định trực tiếp đối với sự nghiệp giải phóng Miền Nam.

- Cách mạng 2 miền có quan hệ mật thiết, gắn bó và tác động lẫn nhau nhằm thực hiện hòa bình thống nhất đất nước

- Đại hội thông qua Báo cáo chính trị, Báo cáo sửa đổi Điều lệ Đảng và thông qua kế hoạch 5 năm lần thứ nhất (1961 – 1965).

- Đại hội bầu ra Ban Chấp hành trung ương mới, bầu bboj chính trị. CT Hồ CHí Minh được bầu làm chủ tịch Đảng, Lê Duẩn bầu giữ chức vụ Bí thư htus nhất BCHTUĐ

2. Miền Bắc thực hiện kế hoạch Nhà nước 5 năm (1961 – 1965)

Nhiệm vụ cơ bản của kế hoạch 5 năm

- Phát triển công nghiệp và nông nghiệp, tiếp tục cải tạo xã hội chủ nghĩa.

- Củng cố và tăng cường kinh tế quốc doanh.

- Củng cố quốc phòng, tăng cường trật tự an ninh xã hội.

Thành tựu

- Nông nghiệp: Xây dựng hợp tác xã nông nghiệp bậc cao, áp dụng khoa học – kĩ thuật vào sản xuất. Nhiều hợp tác xã đạt năng suất lúa 5 tấn/ha.

- Công nghiệp: Ưu tiên vốn đầu tư xây dựng

- Thương nghiệp quốc doanh được ưu tiên phát triển, cải thiện đời sống nhân dân.

- Giao thông vận tải: Được củng cố.

- Giáo dục: Hệ thống giáo dục từ phổ thông đến đại học phát triển nhanh.

- Hệ thống y tế được đầu tư phát triển.

⇒ Thành tựu trên làm thay đổi bộ mặt xã hội Miền Bắc

V– MIỀN NAM CHIẾN ĐẤU CHỐNG CHIẾN LƯỢC “CHIẾN TRANH ĐẶC BIỆT” CỦA ĐẾ QUỐC MĨ (1961 – 1965)

1. Chiến lược “Chiến tranh đặc biệt” của Mĩ ở miền Nam

a. Hoàn cảnh

- Phong trào đồng khởi đã phá tan chiến lược ”chiến tranh 1 phía ”của Mĩ

- 1961 Kenedy điều chỉnh chiến lược toàn cầu mang tên phản ứng linh hoạt ⇒ ứng dụng thí điểm ” Chiến tranh đặc biệt ” ở Việt Nam ( 1961-1965)

* “Chiến tranh đặc biệt” là hình thức chiến tranh xâm lược thực dân mới được tiến hành bằng quân đội Sài gòn, dưới sự chỉ huy của hệ thống cố vấn Mỹ, dựa vào vũ khí, trang bị kỹ thuật, phương tiện chiến tranh của Mỹ nhằm chống lại các lực lượng cách mạng và nhân dân ta.

b. Âm mưu cơ bản của “Chiến tranh đặc biệt” là “dùng người Việt đánh người Việt”.

- Kế hoạch Xtalây – Taylo nhằm bình định miền Nam trong vòng 18 tháng (1961 - 1963)

- Kế hoạch Giônxơn – Macnamara bình định miền Nam có trọng điểm trong 2 năm (1964 - 1965).

C . Thủ đoạn

- Mĩ tăng cường viện trợ quân sự cho chính quyền Diệm, đưa cố vấn quân sự Mĩ

+ Lực lượng : Quân Mĩ từ 11000 ⇒ 26000 quân , Quân ngụy từ 170000 ⇒ 560000 quân

+ Thành lập bộ chỉ huy quân sự Mĩ ở miền Nam đưa cố vấn quân sự Mĩ,

+ Tăng cường phương tiện chiến tranh hiện đại “trực thăng vận”, “thiết xa vận”.

- Chương trình bình định miền Nam ” Ấp chiến lược” ” Ấp dân sinh” đưa 10 triệu dân miền Nam vào 16 000 ấp trong 17 000 ấp toàn miền Nam

- Mở nhiều cuộc hành quân càn quét nhằm tiêu diệt lực lượng cách mạng, phá hoại miền Bắc.

2. Miền Nam chiến đấu chống chiến lược “Chiến tranh đặc biệt” của Mĩ

a. Chủ trương của ta

- Kết hợp đấu tranh chính trị với đấu tranh vũ trang, nổi dậy tiến công địch trên cả ba vùng chiến lược, bằng ba mũi giáp công (chính trị, quân sự, binh vận).

- Đáp ứng yêu cầu phát triển của cách mạng miền Nam, tháng 1 - 1961, Trung ương cục miền Nam ra đời; tháng 2 – 1961, các lực lượng vũ trang thống nhất thành Quân giải phóng miền Nam.

b. Thắng lợi của quân dân miền Nam

* Trên mặt trận chống “Bình định”

- Cuộc đấu tranh chống và phá ấp chiến lược diễn ra gay go quyết liệt giữa ta và địch. Đến cuối 1962 trên nửa tổng số ấp và 70% nông dân vẫn do cách mạng kiểm soát.

- Đến giữa năm 1965, chỉ còn kiểm soát 2.200 ấp.

⇒ Chương trình bình định miền Nam” bị phá sản về cơ bản.

* Trên mặt trận đấu tranh chính trị

- diễn ra sôi nổi ở các đô thị lớn như: Huế, Đà Nẵng, Sài Gòn

- thu hút đông đảo quần chúng tham gia, nhất phụ nữ, tăng ni, phật tử, học sinh – sinh viên.

- Kết quả:

+ Làm lung lay, khủng hoảnh suy sụp của chính quyền Ngô Đình Diệm,

+ buộc Mĩ phải đảo chính lật đổ Diệm – Nhu (1-11-1963). Đưa Dương văn Minh lên thay

+ kenedy bị ám sát Giôn xơn lên thay cùng Macnamarra

* Trên mặt trận quân sự

- Ngày 2 – 1 – 1963, quân dân ta giành thắng lợi vang dội ở trận Ấp Bắc (Mỹ Tho), đánh bại cuộc hành quân càn quét của hơn 2.000 quân đội Sài Gòn có cố vấn Mĩ chỉ huy. Sau trận Ấp Bắc, khắp miền Nam đã dấy lên phong trào “thi đua Ấp Bắc giết giặc lập công”.

- 12- 1964 ta chiến thắng Bình Giã (Bà rịa) .

- 1965 thắng lợi ở An Lão, Ba Gia, Đồng Xoài,

⇒ làm phá sản cơ bản chiến lược “Chiến tranh đặc biệt”