Giáo án bài Vì sao chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật? - Cánh diều

I. TÌM HIỂU CHUNG

1. Văn nghị luận xã hội (trình bày một ý kiến)

a. Mục tiêu: Giúp HS nêu được khái niệm văn nghị luận xã hội trình bày một ý kiến, vai trò của lí lẽ, bằng chứng.

b. Nội dung:

- GV  nêu ý kiến, tổ chức hoạt động nhóm cho HS.

- HS làm việc cá nhân, trình bày sản phẩm, quan sát và bổ sung (nếu cần)

- Hs đọc thông tin SGK, thảo luận nhóm, điền vào phiếu học tập.

- GV hướng dẫn HS đọc SGK, nêu ý kiến, giải thích

c. Sản phẩm: Câu trả lời của học sinh, phiếu học tập

d. Tổ chức thực hiện

Hoạt động của GV &HS

Sản phẩm dự kiến

B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV)

-  Đưa ra 1 vấn đề, ý kiến (GV vẽ bằng sơ đồ để giải thích cho học sinh)

? Qua việc tìm hiểu ý kiến trên, em hiểu thế nào là văn nghị luận xã hội (trình bày một ý kiến)

? Vai trò của các yếu tố lí lẽ, bằng chứng trong văn nghị luận xã hội?

B2: Thực hiện nhiệm vụ

HS: HS đọc kiến thức Ngữ văn ở phần đầu, quan sát, lắng nghe  ý kiến, suy nghĩ cá nhân về yêu cầu của GV

GV: Hướng dẫn học sinh đọc sách, giải thích về ý kiến đưa ra.

B3: Báo cáo, thảo luận

GV: Yêu cầu HS trả lời

HS: Học sinh trả lời câu hỏi

- Các bạn khác theo dõi, quan sát, nhận xét, bổ sung cho nhóm bạn (nếu cần).

B4: Kết luận, nhận định (GV)

- Chốt kiến thức lên màn hình, chuyển dẫn sang mục sau.

- Nghị luận xã hội (trình bày một ý kiến)  Nêu lên một vấn đề mình quan tâm trong đời sống, sử dụng các lí lẽ bằng chứng cụ thể để củng cố cho ý kiến của mình nhằm thuyết phục người đọc, người nghe tán thành ý kiến, vấn đề đó

- Lí lẽ: là cơ sở cho ý kiến, quan điểm của người viết, người nói.

- Bằng chứng: là những minh chứng làm rõ lí lẽ.

=> Ý kiến, lí lẽ, bằng chứng có mối quan hệ chặt chẽ với nhau.

2. Tác phẩm

a. Mục tiêu: Giúp HS biết được những nét chung của văn bản (Thể loại, nhan đề, bố cục…)

b. Nội dung:

- GV sử dụng KT đặt câu hỏi, HS thảo luận nhóm.

- HS suy nghĩ cá nhân để trả lời, làm việc nhóm để hoàn thành nhiệm vụ

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS

d. Tổ chức thực hiện

Hoạt động của GV &HS

Sản phẩm

B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV)

- Đọc mẫu, hướng dẫn cách đọc & yêu cầu HS đọc.

- Cho học sinh thảo luận cặp đôi

- Chiếu yêu cầu lên màn hình máy tính, giao nhiệm vụ:

? Nối cột A với cột B

? Văn bản “Vì sao chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật thuộc thể loại gì?

? Dựa vào nhan đề em hãy cho biết nội dung, đề tài của bài viết?

? Văn bản chia làm mấy phần? Nêu nội dung của từng phần?

B2: Thực hiện nhiệm vụ

HS:  - Đọc văn bản, suy nghĩ câu trả lời theo yêu cầu của GV

GV: - Chỉnh cách đọc cho HS (nếu cần).

B3: Báo cáo, thảo luận

HS: - Đại diện nhóm trả lời câu hỏi theo yêu cầu của GV

Theo dõi, quan sát, nhận xét, bổ sung (nếu cần) cho câu trả lời của bạn.

GV:  - Nhận xét cách đọc của HS, nhận xét câu trả lời của học sinh

B4: Kết luận, nhận định (GV)

- Dự kiến sp câu nối: 1- e; 2-d; 3-a; 4-b; 5-c

- Nhận xét về thái độ học tập & sản phẩm học tập của HS.

- Chốt kiến thức và chuyển dẫn vào mục sau.

a) Đọc và tìm hiểu chú thích

- HS đọc đúng.

b) Thể loại

- Văn nghị luận xã hội (trình bày một ý kiến)

c) Nội dung, đề tài

- Vì sao chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật.

d) Bố cục

- 4 phần

+ Phần 1: Đoạn 1,2

-> Động vật gắn bó với con người, gắn bó với kí ức tuổi thơ.

+Phần 2: Đoạn 3

 => Vai trò của động vật trong hệ sinh thái

+ Phần 3: Đoạn 4 Thực trạng hiện nay

+ Phần 4: Còn lại => Lời kêu gọi bảo vệ động vật.

II. TÌM HIỂU VĂN BẢN

1. Vấn đề nghị luận

a. Mục tiêu: Giúp HS

- Tìm ra được ý kiến, vấn đề nghị luận trong bài

b. Nội dung:

- Hs đọc, quan sát SGK và tìm thông tin.

- GV hướng dẫn HS đọc văn bản và đặt câu hỏi

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS

d. Tổ chức thực hiện

Hoạt động của GV &HS

Sản phẩm

B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV)

- Yêu cầu HS đọc SGK và trả lời câu hỏi

? Ở văn bản này người viết định bảo vệ hay phản đối điều gì?

? Con người cần có thái độ như thế nào với động vật?

B2: Thực hiện nhiệm vụ

HS quan sát SGK

B3: Báo cáo, thảo luận

HS trả lời câu hỏi

B4: Kết luận, nhận định (GV)

Nhận xét câu trả lời của HS và và chốt kiến thức lên màn hình.

- Vấn đề nghị luận: Cần đối xử thân thiện, yêu quý và bảo vệ động vật

2. Phân tích vấn đề nghị luận

a. Mục tiêu: Giúp HS

- Biết cách dẫn dắt vấn đề vào bài

- Nhận biết được các lí lẽ, bằng chứng trong văn bản

- Hiểu mối quan hệ giữa động vật và con người gắn liền với nhau

- Có ý thức thái độ yêu quý, trân trọng và đối xử thân thiện với  động vật.

b. Nội dung:

- GV sử dụng KT đặt câu hỏi, tổ chức hoạt động nhóm cho HS.

- HS làm việc cá nhân, làm việc nhóm, trình bày sản phẩm, quan sát và bổ sung (nếu cần)

c. Sản phẩm: Phiếu học tập của HS

d. Tổ chức thực hiện

 Hoạt động của GV &HS

Sản phẩm

B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV)

- Phát phiếu học tập số 1

? Xác định ý chính của đoạn 1, 2

? Để làm rõ ý chính đó tác giả đã đưa ra bằng chứng nào?

? Biện pháp nghệ thuật được tác giả sử dụng ở phần 1? Tác dụng?

B2: Thực hiện nhiệm vụ

HS: - 2 phút làm việc cá nhân

- 3 phút thảo luận cặp đôi và hoàn thành phiếu học tập.

GV: Dự kiến KK: câu hỏi số 3

- Tháo gỡ KK ở câu hỏi (2) bằng cách đặt câu hỏi phụ (?).

B3: Báo cáo, thảo luận

GV: - Yêu cầu HS trình bày.

- Hướng dẫn HS trình bày (nếu cần).

HS
- Đại diện 1 nhóm lên trình bày sản phẩm

- Các nhóm khác theo dõi, quan sát, nhận xét, bổ sung cho nhóm bạn (nếu cần).

B4: Kết luận, nhận định (GV)

- Nhận xét về thái độ làm việc và sản phẩm của các nhóm.

- Chốt kiến thức lên màn hình, chuyển dẫn sang mục sau.

a) Động vật nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ, gắn liền với cuộc sống con người

- Bằng chứng: Đứng nhìn lũ kiến hành quân, buộc chỉ vào chân cánh cam làm diều.

- Bằng chứng: Gà gáy báo thức, chim hót trên cây, lũ trâu cày ruộng…

NT: Sử dụng phép liệt kê

=> Khẳng định về vai trò không thể thiếu của động vật đối với đời sống con người.

B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV)

- Phát phiếu học tập số 2 & đặt câu hỏi:

- Chia nhóm cho HS thảo luận

? ý chính của đoạn 3 là gì?

? Câu nào trong phần 3 cho thấy con người liên quan đến động vật?

? Môi trường sinh tồn là gì?

? Con người, động vật và môi trường có mối quan hệ như thế nào?

B2: Thực hiện nhiệm vụ

GV hướng dẫn HS tìm chi tiết trong văn bản.

HS: - Đọc SGK và tìm chi tiết để hoàn thiện phiếu học tập.

- Thảo luận nhóm

B3: Báo cáo, thảo luận

GV: Yêu cầu đại diện nhóm trả lời và hướng dẫn (nếu cần).

HS : - Trả lời câu hỏi của GV.

- Theo dõi, quan sát, nhận xét, bổ sung (nếu cần) cho nhóm của bạn.

B4: Kết luận, nhận định:

GV: - Nhận xét thái độ và kết quả làm việc của nhóm.

- Chốt kiến thức và chuyển dẫn sang mục sau

- Dự kiến câu 3: Môi trường sinh tồn là hệ sinh thái bao gồm các sinh vật, yếu tố vật lí, con người cùng nhau sinh sống và tồn tại.

b) Vai trò của động vật trong hệ sinh thái

- Bằng chứng: khỉ và vượn có chung tổ tiên với con người.

- Bằng chứng: Mỗi loài động vật có quan hệ trực tiếp hoặc gián tiếp đối với con người.

=> Con người, động vật, và môi trường có mối quan hệ chặt chẽ với nhau.

B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV)

- Phát phiếu học tập số 3

- Sử dụng KT khăn trải bàn, chia nhóm cho hs thảo luận

? Tác giả đã nêu lên thực trạng đáng báo động nào?

? Để nêu lên thực trạng đó tác giả sử dụng biện pháp nghệ thuật gì?

? Tác giả có thái độ như thế nào trước thực trạng đó?

B2: Thực hiện nhiệm vụ

HS: - Làm việc nhóm 5’ (trao đổi, chia sẻ và đi đến thống nhất để hoàn thành phiếu học tập).

- Đại diện lên báo cáo kết quả thảo luận nhóm, HS nhóm khác theo dõi, nhận xét và bổ sung (nếu cần) cho nhóm bạn.

GV: Hướng theo dõi, quan sát HS thảo luận nhóm, hỗ trợ (nếu HS gặp khó khăn).

B3: Báo cáo, thảo luận

GV: - Yêu cầu HS báo cáo, nhận xét, đánh giá.

- Hướng dẫn HS trình bày ( nếu cần).

HS: - Đại diện lên báo cáo sản phẩm của nhóm mình.

- Nhóm khác theo dõi, nhận xét và bổ sung (nếu cần) cho nhóm bạn.

B4: Kết luận, nhận định (GV)

- Nhận xét thái độ và kết quả làm việc của nhóm.

- Chốt kiến thức và chuyển dẫn sang mục sau

c)  Thực trạng

- Bằng chứng

+ Con người phá hoại môi trường sống của động vật

+ Săn bắt động vật trái phép

+ Các loại động vật đang ngày càng giảm đi

- NT: đối lập

=> Thể hiện thái độ bất bình của tác giả.

B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV)

? Ý chính của đoạn 5 là gì? Tìm câu văn thể hiện ý chính đó?

? Em cần có thái độ như thế nào với động vật? Kể một số biện pháp em có thể làm để bảo vệ động vật?

B2: Thực hiện nhiệm vụ

HS: Làm việc cá nhân 2’ (đọc SGK, tìm chi tiết)

- Làm việc nhóm 3’ (trao đổi, chia sẻ và đi đến thống nhất để hoàn thành phiếu học tập).

- Đại diện lên báo cáo kết quả thảo luận nhóm, HS nhóm khác theo dõi, nhận xét và bổ sung (nếu cần) cho nhóm bạn.

GV: Hướng theo dõi, quan sát HS thảo luận nhóm, hỗ trợ (nếu HS gặp khó khăn).

B3: Báo cáo, thảo luận

GV: - Yêu cầu HS báo cáo, nhận xét, đánh giá.

- Hướng dẫn HS trình bày ( nếu cần).

HS: - Đại diện lên báo cáo sản phẩm của nhóm mình.

- Nhóm khác theo dõi, nhận xét và bổ sung (nếu cần) cho nhóm bạn.

B4: Kết luận, nhận định (GV)

- Dự kiến sp câu 3

Biện pháp bảo vệ động vật.

- Tham gia bảo vệ, chăm sóc và trồng cây xanh ở trường, địa phương

- Tạo môi trường sống cho động vật (tham gia trồng cây, gây rừng, không xã rác bữa bãi)

- Tuân thủ và tuyên truyền các biện phát bảo vệ, yêu quý động vật cho bạn bè, người thân, hàng xóm…

- Nhận xét thái độ và kết quả làm việc của nhóm.

- Chốt kiến thức và chuyển dẫn sang mục sau

e) Lời kêu gọi bảo vệ động vật

- Chúng ta phải thay đổi, phải bảo vệ ngôi nhà chung của Trái Đất, để động vật cũng có quyền được sống giống như con người.

=> Nhấn mạnh sự cấp thiết phải bảo vệ động vật

B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV)

- Phát phiếu học tập số 4

? Nêu những biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong văn bản?

? Nội dung chính của văn bản “ Vì sao chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật”?

B2: Thực hiện nhiệm vụ

HS: Suy nghĩ cá nhân 2’, trao đổi cặp đôi 3’ (trao đổi, chia sẻ và đi đến thống nhất để hoàn thành phiếu học tập).

GV hướng theo dõi, quan sát, hỗ trợ (nếu HS gặp khó khăn).

B3: Báo cáo, thảo luận

HS: - Đại diện lên báo cáo kết quả thảo luận nhóm, HS khác theo dõi, nhận xét và bổ sung (nếu cần) cho nhóm bạn.

GV: - Yêu cầu HS nhận xét, đánh giá chéo giữa các nhóm.

B4: Kết luận, nhận định (GV)

- Nhận xét thái độ và kết quả làm việc của từng nhóm.

- Chuyển dẫn sang đề mục sau.

III. Tổng kết

1. Nghệ thuật

- Lí lẽ bằng chứng chặt chẽ, giàu sức thuyết phục.

- Bố cục mạnh lạc, sử dụng phép liệt kê, đối lập làm sáng tỏ vấn đề nghị luận.

2. Nội dung

- Cần phải đối xử thân thiện với động vật, yêu quý và bảo vệ động vật như bảo vệ ngôi nhà chung của trái đất.

- Động vật cũng có quyền được sống giống như con người.

3. HĐ 3: Luyện tập

a) Mục tiêu: Vận dụng kiến thức của bài học vào việc làm bài tập cụ thể

b) Nội dung: HS suy nghĩ cá nhân làm bài tập của GV giao

c) Sản phẩm: Đáp án đúng của bài tập

d) Tổ chức thực hiện

Hoạt động của GV &HS

Sản phẩm dự kiến

B1: Chuyển giao nhiệm vụ:

Giáo viên giao bài tập cho HS

Bài tập 1: Văn bản trên giúp em hiểu biết thêm gì về động vật? Tìm các lí lẽ, và bằng chứng khác để làm sáng tỏ sự cần thiết phải thân thiện với động vật.

B2: Thực hiện nhiệm vụ

GV hướng dẫn HS: Tìm thêm một số lí lẽ về vai trò của động vật đối với đời sống con người

HS: Liệt kê các vai trò vai trò của động vật đối với đời sống con người

B3: Báo cáo, thảo luận:

- GV  yêu cầu HS trình bày sản phẩm của mình.

- HS trình bày, theo dõi, nhận xét, đánh giá và bổ sung cho bài của bạn (nếu cần).

B4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá bài làm của HS bằng điểm số.

Bài tập 1

- Văn bản trên giúp em hiểu động vật và con người có mối quan hệ chặt chẽ, gắn liền với nhau.

- Một số lí lẽ khác:  Động vật có vai trò to lớn trong đời sống con người:

+ Cung cấp thực phẩm (thịt, cá, trứng, tôm….)

+ Giúp con người lao động

+ Giúp con người giải trí

+ Bảo vệ an ninh….

4. HĐ 4: Củng cố, mở rộng

a) Mục tiêu: Cũng cố kiến thức, làm rõ mối quan hệ của ý kiến, lí lẽ, bằng chứng bằng sơ đồ. Biết ứng dụng sơ đồ trong việc tóm tắt nội dung bài học.

b) Nội dung: GV giao nhiệm vụ, HS thực hiện nhiệm vụ.

c) Sản phẩm: Sản của HS sau khi đã được chỉnh sửa (nếu cần).

d) Tổ chức thực hiện

B1: Chuyển giao nhiệm vụ: (GV giao nhiệm vụ)

? Hãy hệ thống lại nội dung bài học bằng sơ đồ để thấy được mối quan hệ giữa ý kiến, lí lẽ, bằng chứng trong văn nghị luận (trình bày một ý kiến)

B2: Thực hiện nhiệm vụ

GV hướng dẫn HS xác định nhiệm vụ.

HS đọc, xác định yêu cầu của bài tập, suy nghĩ và hệ thống lại kiến thức bài học

B3: Báo cáo, thảo luận

HS: báo cáo kết quả học tập, tự đánh giá

GV: Nhận xét sản phẩm của hs, hướng dẫn học sinh tự đánh giá.

B4: Kết luận, nhận định (GV)

- Nhận xét ý thức làm bài của HS (HS nộp bài không đúng qui định (nếu có)).

- Dặn dò HS những nội dung cần học ở nhà và chuẩn bị cho