Giáo án Địa Lí 6 Cánh diều Bài 9: Cấu tạo của Trái Đất. Các mảng kiến tạo. Núi lửa và động đất

HOẠT ĐỘNG 1: CẤU TẠO CỦA TRÁI ĐẤT  - 15’

a. Mục đích:  Trình bày được cấu tạo của Trái Đất

b. Nội dung: HS quan sát máy chiếu, sử dụng SGK và vận dụng kiến thức đã học để trả lời câu hỏi.

c.  Sản phẩm: bài thuyết trình và sản phẩm của HS

d. Tổ chức thực hiện. 

                        Hoạt động của GV và HS

Nội dung chính

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV cho HS quan sát hình 9.1 trong SGK

hoặc video về cấu tạo của Trái Đất và dùng phương pháp đàm thoại gợi mở để HS trao đổi và mô tả được cấu tạo bên trong của Trái Đất gồm mấy lớp, tên các lớp đó?

HS làm việc theo nhóm tìm hiểu về đặc điểm của ba lớp bằng cách hoàn thành phiếu học tập.

+ Nhóm 1: Tìm hiểu đặc điểm của lớp vỏ Trái Đất.

+ Nhóm 2: Tìm hiểu đặc điểm của lớp man -ti.

+ Nhóm 3: Tìm hiểu đặc điểm của lớp lõi     (nhân)

? Trong 3 lớp lớp nào là quan trọng nhất ? Vì sao?

? Làm thế nào để con người có thể biết được cấu tạo bên trong của Trái Đất

HS: Tiếp cận nhiệm vụ và lắng nghe

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

GV: Gợi ý, hỗ trợ học sinh thực hiện nhiệm vụ

HS: Suy nghĩ, trả lời

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận

HS: Trình bày kết quả

GV: Lắng nghe, gọi HS nhận xét và bổ sung 

Bước 4: Kết luận, nhận định:

GV: Chuẩn kiến thức và ghi bảng

HS: Lắng nghe, ghi bài

I/ Cấu tạo của Trái Đất

- Trái Đất cấu tạo gồm 3 lớp.

(Bảng chuẩn kiến thức)

Nội dung

Lớp vỏ

Lớp manti

Lớp lõi ( nhân)

Độ dày

từ 5 - 10km

2900km

 gần 3400km

Đặc điểm

Đây là lớp mỏng nhất của Trái Đất

- Được cấu tạo bởi các loại đá rắn: đá trầm tích, đá mácma

- Vỏ lục địa và vỏ đại dương

- Vật chất chủ yếu là sắt và niken, silic ở trạng thái rắn.

- Nhiệt độ từ 1300 - 2000⁰C

- Vật chất chủ yếu là sắt

- Chia thành 2 lớp

+ Lõi trong rắn

+Lõi ngoài lỏng

- Nhiệt độ 4000 - 5000⁰C

HOẠT ĐỘNG 2: CÁC MẢNG KIẾN TẠO - 15’

a. Mục đích:  Xác định được trên lược đồ các mảng kiến tạo lớn, đới tiếp giáp của hai mảng xô vào nhau.

b. Nội dung: HS quan sát máy chiếu, sử dụng SGK và vận dụng kiến thức đã học để trả lời câu hỏi.

c. Sản phẩm: Thuyết trình sản phẩm, câu trả lời, bài làm của học sinh

d. Tổ chức thực hiện.

Hoạt động của GV và HS

Nội dung chính

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV: Dựa vào hình 9.3, em hãy:

- Cho biết lớp vỏ Trái Đất có các mảng kiến tạo lớn nào?

- Xác định nơi tiếp giáp giữa các mảng kiến tạo đang đang tách xa nhau và cho biết những mảng nào tách xa nhau?

HS: Lắng nghe và tiếp cận nhiệm vụ

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

GV: Gợi ý, hỗ trợ học sinh thực hiện nhiệm vụ

HS: Suy nghĩ, trả lời

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận

HS: Trình bày kết quả

GV: Lắng nghe, gọi HS nhận xét và bổ sung

Bước 4: Kết luận, nhận định:

GV: Chuẩn kiến thức và ghi bảng

HS: Lắng nghe, ghi bài

II/ Các mảng kiến tạo

– Bảy mảng kiến tạo lớn trên Trái Đất là:

+ Mảng Bắc Mĩ

+ Mảng Nam Mĩ

+ Mảng Âu – Á

+ Mảng châu Phi

+ Mảng Nam Cực

+ Mảng Ấn – Úc

+ Mảng Thái Bình Dương.

Ranh giới của hai mảng tách xa nhau là đường thẳng màu xanh

Các mảng tách xa nhau là: Mảng châu Phi và mảng Ấn – Úc

HOẠT ĐỘNG 3: NÚI LỬA VÀ ĐỘNG ĐẤT - 30’

3.1: Núi lửa - 15’

a. Mục đích:  HS biết được cấu tạo,     nguyên nhân, hậu quả khi núi lửa xảy ra và dự báo núi lửa hoạt động

b. Nội dung: HS quan sát máy chiếu, sử dụng SGK và vận dụng kiến thức đã học để trả lời câu hỏi.

c.  Sản phẩm: bài thuyết trình và sản phẩm của HS

d. Tổ chức thực hiện

                        Hoạt động của GV và HS

Nội dung chính

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV: HS đọc thông tin sgk, thảo luận cặp đôi hoàn thành bảng kiến thức sau.

- Núi lửa là gì?

-  Nguyên nhân hình thành?

- Quan sát hình và xác định sự phân bố của các vành đai lửa Thái Bình Dương

Hoạt động nhóm( 5 phút)

Nhóm 1,3: Cho biết tại sao ở những khu vực núi lửa ngừng hoạt động lại có sức hấp dẫn lớn đối với dân cư? Liên hệ với Việt Nam?

Nhóm 2,4: :Núi lửa phun trào gây ra những hậu quả nghiêm trọng như thế nào đối với người dân?

-  Để ứng phó với hoạt động núi lửa chúng ta cần làm gì?

 HS: Tiếp cận nhiệm vụ và lắng nghe

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

GV: Gợi ý, hỗ trợ học sinh thực hiện nhiệm vụ

HS: Suy nghĩ, trả lời

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận

HS: Trình bày kết quả

GV: Lắng nghe, gọi HS nhận xét và bổ sung 

Bước 4: Kết luận, nhận định:

GV: Chuẩn kiến thức và ghi bảng

HS: Lắng nghe, ghi bài

III. Núi lửa và động đất

1. Núi lửa

- Là hiện tượng xảy ra nơi vỏ Trái Đất bị rạn nứt, khối vật chất nóng chảy ở phía sâu được đẩy lên theo các khe nứt chảy tràn lên trên bề mặt đất dưới dạng dung nham.

- Nguyên nhân sinh ra núi lửa:Sự dịch chuyển của các mảng kiến tạo

- Hậu quả: Núi lửa gây vùi lấp thành thị, làng mạc, ruộng nương.

3.2: Động đất - 15’

a. Mục đích:  HS biết được nguyên nhân, hậu quả của động đất

b. Nội dung: HS quan sát máy chiếu, sử dụng SGK và vận dụng kiến thức đã học để trả lời câu hỏi.

c.  Sản phẩm: Thuyết trình sản phẩm, câu trả lời, bài làm của học sinh

d. Tổ chức thực hiện.

Hoạt động của GV và HS

Nội dung chính

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV :HS dựa vào thông tin trong SGK cho biết thế nào là động đất?

Dựa vào hình 9.4 và thông tin trong bài, em hãy:

- Mô tả lại diễn biến, nguyên nhân và hậu quả của trận động đất.

- Xác định các vành đai động đất.

- Cho biết vành đai động đất trùng với ranh giới nào

? Dựa vào mục em có biết, và hình ảnh sau, em hãy cho biết:

- Đơn vị để đo cường độ của động đất?

- Cường độ động đất được tính bằng thang Richter, được phân loại như thế nào

- Kể tên một số trận động đất lớn trong lịch sử

- Việt Nam có xảy ra động đất hay không?

- Nêu các biện pháp phòng tránh khi có động đất xảy ra.

- Xây nhà chịu được những chấn động lớn.

- Lắp các trạm nghiên cứu dự báo động đất.

- Sơ tán dân ra khỏi vùng nguy hiểm.

HS: Lắng nghe và tiếp cận nhiệm vụ

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

GV: Gợi ý, hỗ trợ học sinh thực hiện nhiệm vụ

HS: Suy nghĩ, trả lời

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận

HS: Trình bày kết quả

GV: Lắng nghe, gọi HS nhận xét và bổ sung

Bước 4: Kết luận, nhận định:

GV: Chuẩn kiến thức và ghi bảng

HS: Lắng nghe, ghi bài

2.  Động đất. 

+ Động đất là những rung chuyển đột ngột từ 1 điểm ở dưới sâu trong lòng đất.

+ Nguyên nhân:  do tác động của những lực bên trong TĐ

Hậu quả

+ Đổ nhà cửa, các công trình xây dựng, tính mạng con người.

+ Có thể gây nên lở đất, biến dạng đáy biển, làm phát sinh sóng thần khi xảy ra ở biển.