Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai

MỤC TIÊU

- Biết phối hợp các kĩ năng biến đổi biểu thức chứa căn bậc hai.

- Biết sử dụng kĩ năng biến đổi biểu thức chứa căn bậc hai để giải các bài toán liên quan.

A. Hoạt động khởi động

Thực hiện ví dụ sau:

Rút gọn Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9 với a > 0

Hướng dẫn:

Để rút gọn biểu thức có chứa căn thức bậc hai, ta cần biết vận dụng thích hợp các phép tính và các phép biến đổi đã biết như: khử căn ở mẫu, đưa thừa số ra ngoài dấn căn,… cụ thể:

Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

B. Hoạt động hình thành kiến thức

1. a) Đọc hiểu nội dung:

Đề rút gọn biểu thức có chứa căn thức bậc hai, ta cần biết vận dụng thích hợp các phép tính và phép biến đổi đã biết như: đưa thừa số ra ngoài dấu căn, đưa thừa số vào trong dấu căn, khử căn của biểu thức chứa căn để làm xuất hiện các căn thức bậc hai có cùng một biểu thức dưới dấu căn (căn đồng dạng).

Ví dụ 1: Rút gọn các biểu thức sau:

Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Mẫu:

Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Trả lời:

Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Ví dụ 2: Rút gọn các biểu thức sau

Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Trả lời:

Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Ví dụ 3: Chứng minh các đẳng thức sau:

Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Trả lời:

a) Biến đổi vế trái ta có:

Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Sau khi biến đổi, ta thấy vế trái bằng vế phải. Vậy đẳng thức được chứng minh.

b) Biến đổi vế trái ta có:

Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Sau khi biến đổi, ta thấy vế trái bằng vế phải. Vậy đẳng thức được chứng minh.

c) Biến đổi vế trái ta có:

Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Sau khi biến đổi, ta thấy vế trái bằng vế phải. Vậy đẳng thức được chứng minh.

d) Biến đổi vế trái ta có:

Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Sau khi biến đổi, ta thấy vế trái bằng vế phải. Vậy đẳng thức được chứng minh.

Ví dụ 4:

a) Tính gía trị của biểu thức: Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9 khi a = 25;

b) Cho biểu thức: Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9 với a > 0 và a ≠ 1

Chứng minh rằng: Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Giải

Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

C. Hoạt động luyện tập

1. Rút gọn các biểu thức sau:

Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Lời giải:

Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

2. Chứng minh các đẳng thức sau:

Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Lời giải:

a) Biến đổi vế trái ta có:

Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Sau khi biến đổi, ta thấy vế trái bằng vế phải. Vậy đẳng thức được chứng minh.

b) Biến đổi vế trái ta có:

Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Sau khi biến đổi, ta thấy vế trái bằng vế phải. Vậy đẳng thức được chứng minh.

c) Biến đổi vế trái ta có:

Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Sau khi biến đổi, ta thấy vế trái bằng vế phải. Vậy đẳng thức được chứng minh.

3. Chứng minh rằng giá trị của biểu thức M không phụ thuộc vào a:

Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Lời giải:

Ta có:

Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Vậy giá trị của M là 1 và không phụ thuộc vào a.

4. Tìm x, biết:

Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Lời giải:

Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

c) Ta có: Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

* TH1: x ≥ 1/2

Phương trình ⇔ -(1 - 2x) = 2 ⇔ x = 3/2 (thỏa mãn)

* TH1: x < 1/2

Phương trình ⇔ 1 - 2x = 2 ⇔ x = -1/2 (thỏa mãn)

Vậy Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

5. Cho biểu thức:

Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

a) Rút gọn biểu thức A.

b) Tìm giá trị của A với Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

c) Với giá trị nào của a thì √A > A?

Lời giải:

a) Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

6. Cho M với x > 0, x ≠ 1

Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

a) Rút gọn biểu thức M

b) Tìm x để M = 9/2

c) So sánh M và 4

Bài làm:

a) Ta có:

Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

D.E. Hoạt động vận dụng và tìm tòi, mở rộng

1. Phân tích ra thừa số:

Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Lời giải:

Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

2. Chứng minh các bất đẳng thức sau:

Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Lời giải:

Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

4. Cho a ≥ b ≥ 0. Chứng minh rằng:

Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Áp dụng

Tìm giá trị nhỏ nhất của

Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

và giá trị lớn nhất của

Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Lời giải:

* Chứng minh: Giải Toán 9 VNEN Bài 8: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai | Hay nhất Giải bài tập Toán 9

Xem thêm các bài Giải bài tập Toán lớp 9 chương trình VNEN hay khác:

Xem thêm các loạt bài Để học tốt Toán lớp 9 hay khác:

ĐỀ THI, GIÁO ÁN, SÁCH ĐỀ THI DÀNH CHO GIÁO VIÊN VÀ PHỤ HUYNH LỚP 9

Bộ giáo án, bài giảng powerpoint, đề thi dành cho giáo viên và sách dành cho phụ huynh tại https://tailieugiaovien.com.vn/ . Hỗ trợ zalo VietJack Official

Tổng đài hỗ trợ đăng ký : 084 283 45 85

Đã có app VietJack trên điện thoại, giải bài tập SGK, SBT Soạn văn, Văn mẫu, Thi online, Bài giảng....miễn phí. Tải ngay ứng dụng trên Android và iOS.

Theo dõi chúng tôi miễn phí trên mạng xã hội facebook và youtube:

Loạt bài Giải bài tập Toán lớp 9 VNEN của chúng tôi được biên soạn bám sát theo chương trình Hướng dẫn học Toán 9 chương trình mới VNEN Tập 1 & Tập 2.

Nếu thấy hay, hãy động viên và chia sẻ nhé! Các bình luận không phù hợp với nội quy bình luận trang web sẽ bị cấm bình luận vĩnh viễn.


Giải bài tập lớp 9 sách mới các môn học
Tài liệu giáo viên