Phương pháp giải phương trình bậc hai một ẩn lớp 9 (hay, chi tiết)

---

---

Bài viết Phương pháp giải phương trình bậc hai một ẩn lớp 9 với phương pháp giải chi tiết giúp học sinh ôn tập, biết cách làm bài tập Phương pháp giải phương trình bậc hai một ẩn.

Phương pháp giải phương trình bậc hai một ẩn hay, chi tiết

A. Phương pháp giải

Phương trình bậc hai một ẩn có dạng  ax² + bx + c = 0  (a ≠ 0). Để giải phương trình ta làm như sau

B₁: Xác định các hệ số a, b, c

B₂: Tính ∆ = b² - 4ac

+ Nếu ∆ < 0 thì phương trình vô nghiệm

+ Nếu ∆ = 0 thì phương trình có nghiệm kép: 

+ Nếu ∆ > 0 thì phương trình có 2 nghiệm phân biệt:

Ví dụ 1: Giải phương trình x² + 3x + 3 = 0

Giải

Ta có: a = 1; b = 3; c = 3 ⇒ ∆ = b² – 4ac = 9 – 12 = - 3 < 0

Vậy phương trình vô nghiệm.

Ví dụ 2: Giải phương trình  x² + x - 5 = 0

Giải

Ta có: a = 1; b = 1; c = - 5 ⇒ ∆ = b² – 4ac = 1 + 20 = 21 > 0

Vậy phương trình có hai nghiệm phân biệt:

Ví dụ 3: Giải phương trình x² + 2x + 2 = 0

Giải

Ta có: a = 1; b = 2; c = 2

⇒ ∆ = b² – 4ac =

Vậy phương trình có nghiệm kép:

* Công thức nghiệm thu gọn: Dùng khi hệ số b = 2bꞌ

Phương trình ax² + bx + c = 0 (a ≠ 0) có ∆ꞌ = (bꞌ)² - ac (b = 2bꞌ)

+ Nếu ∆ꞌ < 0 thì phương trình vô nghiệm

+ Nếu ∆ꞌ = 0 thì phương trình có nghiệm kép: 

+ Nếu ∆ꞌ > 0 thì phương trình có 2 nghiệm phân biệt

Ví dụ 4: Giải phương trình sau:

Giải

Ta có: a = 3; bꞌ = -√3 ; c = -3 ⇒ ∆ꞌ = (bꞌ)² - ac =

Vậy phương trình có hai nghiệm phân biệt:

* Nếu hệ số b = 0 thì phương trình có dạng: ax² + c = 0 (2)

Để giải phương trình (2) ngoài cách dùng  ∆ hoặc ∆ꞌ ở trên ta có thể làm như sau:

+ Nếu ac > 0 thì phương trình vô nghiệm

+ Nếu ac = 0 thì phương trình có nghiệm kép x = 0

+ Nếu ac < 0 thì phương trình có 2 nghiệm phân biệt

Ví dụ 5: Giải các phương trình sau:

a. 2x² + 3 = 0

b. -7x² = 0

c. 3x² – 12 = 0

Giải

Vậy phương trình có 2 nghiệm phân biệt: x = 2, x = -2

*Nếu hệ số c = 0 thì phương trình có dạng: ax² + bx = 0 (3)

Để giải phương trình (3) ngoài cách dùng  ∆ hoặc ∆ꞌ ở trên ta có thể làm như sau

Ví dụ 6: Giải các phương trình sau

a. 3x² +8x = 0

b. 5x² – 10x = 0

Giải

a. Ta có:

Vậy phương trình có 2 nghiệm là: x = 0,

b. Ta có:

Vậy phương trình có 2 nghiệm là: x = 0, x = 2

B. Bài tập

Câu 1: Một nghiệm của phương trình 3x² + 5x – 2 = 0 là

A. -2

B. -1

C. -5

D. 0

Giải

Ta có: a = 3; b = 5; c = -2 ⇒ ∆ = b² – 4ac = 5² – 4.3.(-2) = 49 > 0

Phương trình có hai nghiệm phân biệt:

Vậy đáp án đúng là A

Câu 2: Số nghiệm của phương trình 3x² - 6x + 3 = 0 là

A. 3

B. 2

C. 1                     

D. 0

Giải

Ta có: a = 3; bꞌ = -3; c = 3 ⇒ ∆ꞌ = (bꞌ)² - ac = (-3)² – 3.3 = 9 - 9 = 0

Suy ra phương trình có một nghiệm

Vậy đáp án đúng là C

Câu 3: Giả sử x₁, x₂ (x₁ > x₂) là hai nghiệm của phương trình 5x² - 6x + 1 = 0.      Tính 2x₁ + 5x₂

A. 6

B. 5

C. 4

                  

D. 3

Giải

Ta có: a = 5; bꞌ = -3; c = 1 ⇒ ∆ꞌ =(bꞌ)² - ac = (-3)² – 5.1 = 9 - 5 = 4 > 0

Suy ra phương trình có hai nghiệm phân biệt

Vậy đáp án đúng là D

Câu 4: Số thực nào sau đây là nghiệm của phương trình x² - x + 8 = 0

A. 2

B. 10

C. -15

D. Không có

Giải

Ta có: a = 1; b = -1; c = 8 ⇒ ∆ = b² – 4ac = (-1)² – 4.1.8 = -31 <  0

Vậy phương trình vô nghiệm

Vậy đáp án đúng là D

Câu 5: Giả sử x₁ < x₂ là hai nghiệm của phương trình x² -7x - 8 = 0. Tính 2x₁

A. -2

B. 1

C. -1

D. 6

Giải

Ta có: a = 1; b = -7; c = -8 ⇒  ∆ = b² – 4ac = (-7)² – 4.1.(-8) = 81 >  0

Phương trình có hai nghiệm phân biệt

Suy ra x₁ = -1 do đó 2x₁ = -2

Vậy đáp án đúng là A

Câu 6: Nghiệm của phương trình 3x² + 15 = 0 là

Giải

Phương trình 3x² + 15 = 0 ⇔ 3x² = -15 ⇔ x² = -5 (vô nghiệm)

Vậy đáp án đúng là D

Câu 7: Nghiệm của phương trình x² + 13x = 0 là

A. 13 và -13

B. 0 và -13

C. 0 và 13

D. Vô nghiệm

Giải

Phương trình x² + 13x = 0

Vậy đáp án đúng là B

Câu 8: Cho phương trình  2x² + 4x + 1 = -x² - x – 1. Tính |x₁ - x₂|

Giải

Phương trình 2x² + 4x + 1 = -x² - x – 1

Ta có: a = 3; b = 5; c = 2 ⇔ ∆ = b² – 4ac = (5)² – 4.3.2 = 1 >  0

⇒ Phương trình có hai nghiệm phân biệt

Vậy đáp án đúng là A

Câu 9: Cho phương trình x² - 10x + 21 = 0. Khẳng định nào sau đây đúng

A. Phương trình vô nghiệm

B. Phương trình có nghiệm không nguyên

C. Phương trình có 1 nghiệm

D. Phương trình có 2 nghiệm nguyên

Giải

Ta có: a = 1; b = -10; c = 21 ⇒ ∆ = b² – 4ac = (-10)² – 4.1.21 = 16 >  0

Phương trình có hai nghiệm phân biệt

Vậy đáp án đúng là D

Câu 10: Số nghiệm của phương trình  4x² - 6x = -2x là

A. 1                      

B. 0                   

C. 2                     

D. 3

Giải

Vậy đáp án đúng là C

C. Bài tập tự luyện

Bài 1. Giải các phương trình sau:

a) $-3x^2+4x-4=0$                                     b) $5x^2-\frac{10}{7}x+\frac{5}{49}=0$

c) $x^2-(2+\sqrt{3})x+2\sqrt{3}=0$                           d) $3x^2+3=2(x+1)$

e) ${(2x-\sqrt{2})}^2-1=(x+1)(x-1)$                      f) $\frac{1}{2}x(x+1)={(x-1)}^2$

Bài 2. Cho phương trình mx² – 2(m – 1)x + m – 3 = 0. Tìm các giá trị của m để các phương trình:

a) Có hai nghiệm phân biệt;

b) Có nghiệm kép;

c) Vô nghiệm;

d) Có đúng một nghiệm;

e) Vô nghiệm.

Bài 3. Số nghiệm của các phương trình sau:

a) x² – 6x + 8 = 0;

b) 9x² – 12x + 4 = 0;

c) $-3x^2+2\sqrt{2}x-5=0$;

d) $2x^2-(1-2\sqrt{2})x-\sqrt{2}=0$

Bài 4. Giải và biện luận các phương trình sau:

a) mx² + (2m – 1)x + m + 2 = 0;

b) (m – 2)x² – 2(m + 1)x + m = 0.

Bài 5. Cho phương trình (m – 2)x² – 2(m + 1)x + m = 0. Tìm m để phương trình có nghiệm kép và tính 2x¹ + x²

Xem thêm các dạng bài tập Toán lớp 9 chọn lọc, có đáp án hay khác:

• Cách xác định các hệ số a, b, c của phương trình bậc hai một ẩn
• Cách giải các dạng toán giải phương trình bậc hai một ẩn cực hay
• Cách giải và biện luận phương trình bậc hai một ẩn cực hay
• Cách giải hệ phương trình 2 ẩn bậc hai cực hay, chi tiết
• Cách tìm m để hai phương trình có nghiệm chung cực hay
• Cách giải phương trình bậc nhất hai ẩn cực hay, chi tiết

• Hơn 20.000 câu trắc nghiệm Toán,Văn, Anh lớp 9 có đáp án

---

---

---