Bài tập xác định công thức hóa học và gọi tên axit (cực hay, chi tiết)

Bài viết xác định công thức hóa học và gọi tên axit với phương pháp giải chi tiết giúp học sinh ôn tập, biết cách làm bài tập xác định công thức hóa học và gọi tên axit.

Bài tập xác định công thức hóa học và gọi tên axit (cực hay, chi tiết)

A. Lý thuyết & Phương pháp giải

Một số lý thuyết cần nắm vững về axit:

1. Khái niệm

- Phân tử axit gồm có một hay nhiều nguyên tử hiđro liên kết với gốc axit, các nguyên tử hiđro này có thể thay thế bằng các nguyên tử kim loại.

Ví dụ: HCl, H₂S, H₂SO₄, HNO₃, H₂CO₃, H₃PO₄…

2. Công thức hóa học

- Gồm một hay nhiều nguyên tử hiđro và gốc axit.

- Công thức chung: H_nA

Trong đó: - H: là nguyên tử hiđro.

- A: là gốc axit (Ví dụ: -Cl, =S, =SO₄, -NO₃,...)

3. Phân loại

Dựa vào cấu tạo axit chia làm 2 loại:

+ Axit không có oxi: HCl, H₂S, HBr, HI, HF,...

+ Axit có oxi: H₂SO₄, HNO₃, H₃PO₄, H₂CO₃,...

4. Tên gọi

a) Axit không có oxi:

Tên axit: Axit + tên phi kim + hiđric.

Ví dụ:

HCl: Axit + clo + hiđric = hydrochloric acid

b) Axit có oxi:

- Axit có nhiều nguyên tử oxi:

Tên axit: Axit + tên phi kim + ic.

Ví dụ:

HNO₃: nitric acid.

- Axit có ít nguyên tử oxi: Tên axit: Axit + tên phi kim + ơ.

Ví dụ:

H₂SO₃: sulfurous acid

Lưu ý: Nhớ hóa trị của một số gốc axit sau:

Gốc axit	Hóa trị
nitrate (NO3)	I
Sunfat (SO4)	II
carbonate (CO3)	II
Sunfit (SO3)	II
Photphat (PO4)	III

B. Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Cho các oxit sau: CO₂, SO₂, P₂O₅. Viết phương trình phản ứng của các oxit đó với nước và gọi tên sản phẩm tạo thành?

Lời giải:

CO₂ + H₂O → H₂CO₃

carbonic acid

SO₂ + H₂O → H₂SO₃

sulfurous acid

P₂O₅ + 3H₂O → 2H₃PO₄

phosphoric acid

Ví dụ 2: Hãy viết công thức hóa học của các axit chứa các gốc axit sau: -Cl, =SO₃, = SO₄, -NO₃ và cho biết tên của chúng.

Lời giải:

Gốc axit	Công thức hóa học của axit	Tên axit
-Cl	HCl	Hydrochloric acid
=SO3	H2SO3	Sulfurous acid
=SO4	H2SO4	Axit sunfuric
-NO3	HNO3	Nitric acid

Ví dụ 3: Đọc tên của những chất có công thức hóa học sau: HBr, H₂CO₃, H₃PO₄, H₂S.

Lời giải:

HBr: hydrobromic acid.

H₂CO₃: carbonic acid

H₃PO₄: phosphoric acid

H₂S: hydrogen sulfide acid

C. Bài tập vận dụng

Câu 1: Tên gọi của H₂SO₃ là:

A. hydrogen sulfide

B. Axit sunfuric

C. Hydrogen sulfide acid

D. Sulfurous acid

Lời giải:

Đáp án D

H₂SO₃ là axit ít oxi

+ Axit có ít nguyên tử oxi: Tên axit = Axit + tên phi kim + ơ.

⇒ H₂SO₃ có tên gọi là: sulfurous acid

Câu 2: nitric acid là tên gọi của axit nào sau đây?

A. H₃PO₄.

B. HNO₃.

C. HNO₂.

D. H₂SO₃.

Lời giải:

Đáp án B

Nitric acid là tên gọi của axit nhiều oxi và có nguyên tố phi kim N

⇒ là axit HNO₃

Câu 3: hydrochloric acid có công thức hoá học là:

A. HCl.

B. HClO.

C. HClO₂.

D. HClO₃.

Lời giải:

Đáp án A

Công thức hóa học của hydrochloric acid: HCl

Câu 4: Axit tương ứng của acidic oxide SO₂ là:

A. H₂SO₃.

B. H₂SO₄.

C. HSO₃.

D. SO₃.2H₂O.

Lời giải:

Đáp án A

Axit tương ứng của acidic oxide SO₂ là H₂SO₃

Câu 5: Cho các chất sau: H₂SO₄, HCl, NaCl, CuSO₄, NaOH, Mg(OH)₂. Số chất thuộc loại axit là:

A. 1

B. 2

C. 3

D. 4

Lời giải:

Đáp án B

Phân tử axit gồm có một hay nhiều nguyên tử hidro liên kết với gốc axit, các nguyên tử hidro này có thể thay thế bằng các nguyên tử kim loại.

Các chất thuộc loại axit là: H₂SO₄, HCl

Câu 6: Dãy chất chỉ bao gồm axit là:

A. HCl; NaOH

B. CaO; H₂SO₄

C. H₃PO₄; HNO₃

D. SO₂; KOH

Lời giải:

Đáp án C

H₃PO₄: phosphoric acid

HNO₃: nitric acid

Câu 7: Xác định công thức hóa học của axit, biết phân tử axit chỉ chứa 1 nguyên tử S và thành phần khối lượng các nguyên tố trong axit như sau: %H = 2,04%; %S = 32,65%, %O = 65,31%.

A. H₂SO₃.

B. H₂SO₂.

C. H₂SO₄.

D. H₂SO₅.

Lời giải:

Đáp án C

Do phân tử chỉ chứa một nguyên tử S nên:

32 amu ứng với 32,65%

M₁ amu ứng với 100%

→ M₁ = = 98 amu.

Số nguyên tử H bằng: = 2.

Số nguyên tử O bằng: = 4.

Vậy công thức hóa học của axit là H₂SO₄.

Câu 8: Cho biết phát biểu nào dưới đây là đúng

A. Gốc sunfat (SO₄) hoá trị I

B. Gốc photphat (PO₄) hoá trị II

C. Gốc nitrate (NO₃) hoá trị III

D. Nhóm hiđroxit (OH) hoá trị I

Lời giải:

Đáp án D

A sai vì gốc sunfat (SO₄) hoá trị II

B sai vì gốc photphat (PO₄) hoá trị III

C sai vì gốc nitrate (NO₃) hoá trị I

D đúng, nhóm hiđroxit (OH) hoá trị I

Câu 9: Gốc axit của axit HNO₃ có hóa trị mấy ?

A. Hóa trị II

B. Hóa trị III

C. Hóa trị I

D. Hóa trị IV

Lời giải:

Đáp án C

Gốc axit của axit HNO₃ là nhóm (NO₃) có hóa trị I

Câu 10: Xác định axit tương ứng của acidic oxide P₂O₅ ?

A. H₂PO₃.

B. H₃PO₄.

C. HPO₃.

D. PO₅.2H₂O.

Lời giải:

Đáp án B

Axit tương ứng của acidic oxide P₂O₅ là H₂PO₄ (phosphoric acid)

D. Bài tập thêm

Câu 1: Sulfuric acid có công thức hóa học là

A. H₂SO₃.

B. H₂SO₄.

C. H₂SO₅.

D. H₂SO₆.

Câu 2: Xác định acid tương ứng của N₂O₅?

A. H₃NO₄.

B. H₂NO₄.

C. HNO₃.

D. H₃NO.

Câu 3: Gốc acid của acid H₃PO₄ có hóa trị mấy?

A. Hóa trị II.

B. Hóa trị III.

C. Hóa trị I.

D. Hóa trị IV.

Câu 4: Tên gọi của H₃PO₄ là

A. trihydrogenphosphoric acid.

B. phosphorous acid.

C. hydrophosphoric acid.

D. Phosphoric acid.

Câu 5: Tên gọi của HBr là

A. bromous acid.

B. hydrobromic acid.

C. bromic acid.

D. hydrobromine acid.

Xem thêm các dạng bài tập Hóa học lớp 8 có đáp án hay khác:

• Bài tập xác định công thức hóa học và gọi tên bazo (cực hay, chi tiết)
• Bài tập xác định công thức hóa học và gọi tên muối (cực hay, chi tiết)
• Bài tập tính tan của axit, bazo, muối (cực hay, chi tiết)
• Bài tập lý thuyết về hidro, nước lớp 8 (cực hay)
• Cách làm bài tập hidro tác dụng với oxit kim loại (cực hay, chi tiết)

---