Công thức tính bán kính đường tròn ngoại tiếp của hình chữ nhật và hình vuông | Toán lớp 9

Giảm giá 50% sách VietJack đánh giá năng lực các trường trên Shopee Mall

Công thức tính bán kính đường tròn ngoại tiếp của hình chữ nhật và hình vuông Toán 9 sẽ giúp học sinh lớp 9 nắm vững công thức, biết cách làm bài tập từ đó có kế hoạch ôn tập hiệu quả để đạt kết quả cao trong các bài thi Toán 9.

Công thức tính bán kính đường tròn ngoại tiếp của hình chữ nhật và hình vuông

Quảng cáo

1. Công thức

a) Đối với hình chữ nhật

Công thức tính bán kính đường tròn ngoại tiếp của hình chữ nhật và hình vuông | Toán lớp 9

Xét hình chữ nhật ABCD có đường chéo là AC = BD.

⦁ Đường tròn ngoại tiếp (E) có tâm E là tâm hình chữ nhật (giao điểm hai đường chéo);

⦁ Bán kính của (E) được tính bởi công thức: R = $\frac{A C}{2} = \frac{B D}{2}$ .

b) Đối với hình vuông

Công thức tính bán kính đường tròn ngoại tiếp của hình chữ nhật và hình vuông | Toán lớp 9

Xét hình vuông ABCD có cạnh a.

⦁ Đường tròn ngoại tiếp (O) có tâm O là tâm của hình vuông (giao điểm hai đường chéo);

⦁ Bán kính của (O) được tính bởi công thức: R = $\frac{\sqrt{2}}{2} a$ .

2. Ví dụ minh họa

Ví dụ 1. Cho hình chữ nhật ABCD có AB = 8 cm, BC = 15 cm. Chứng minh rằng bốn điểm A, B, C, D cùng thuộc một đường tròn và tính bán kính của đường tròn đó.

Hướng dẫn giải:

Công thức tính bán kính đường tròn ngoại tiếp của hình chữ nhật và hình vuông | Toán lớp 9

Vì ABCD là hình chữ nhật nên nó nội tiếp đường tròn có tâm là giao điểm hai đường chéo và mỗi đường chéo là một đường kính của đường tròn.

Xét ∆ABC vuông tại B, theo định lí Pythagore ta có:

AC² = AB² + BC² = 8² + 15² = 289.

Suy ra AC = $\sqrt{289}$ = 17 (cm).

Vậy bán kính của đường tròn đó là 17 : 2 = 8,5 (cm).

Ví dụ 2. Tính tỉ số giữa chu vi của một hình vuông và chu vi của đường tròn ngoại tiếp hình vuông đó.

Lời giải:

Công thức tính bán kính đường tròn ngoại tiếp của hình chữ nhật và hình vuông | Toán lớp 9

Giả sử hình vuông ABCD có cạnh bằng a và có đường tròn ngoại tiếp là đường tròn (O).

Khi đó bán kính của đường tròn (O) là R = $\frac{a \sqrt{2}}{2}$ .

Chu vi của đường tròn (O) là: C₁ = $2 π R = 2 π \cdot \frac{a \sqrt{2}}{2} = π a \sqrt{2}$ .

Chu vi của hình vuông ABCD là: C₂= 4a.

Tỉ số giữa chu vi của hình vuông ABCD và chu vi của đường tròn (O) ngoại tiếp hình vuông đó là: $\frac{C_{2}}{C_{1}} = \frac{4 a}{π a \sqrt{2}} = \frac{2 \sqrt{2}}{π}$ .

3. Bài tập tự luyện

Bài 1. Hình vuông ABCD nội tiếp đường tròn tâm O bán kính 5 cm. Hãy tính độ dài cạnh của hình vuông (làm tròn đến chữ số thập phân thứ nhất).

Bài 2. Cho hình chữ nhật DEGF có ED = 6 và EF = 12.

a) Tính cạnh DF;

b) Tính diện tích hình chữ nhật DEGF;

c) Tính bán kính đường tròn ngoại tiếp hình chữ nhật DEGF.

Bài 3. Cho hình vuông ABCD có cạnh bằng 4 cm. Gọi M, N, P, Q lần lượt là trung điểm của AB, BC, CD, DA. Tính bán kính đường tròn ngoại tiếp tứ giác MNPQ.

Bài 4. Cho hình thoi ABCD có AB = 13 cm, AO = 12 cm (O là giao điểm của hai đường chéo AC, BD). Gọi M, N, P, Q lần lượt là trung điểm của AB, BC, CD, DA. Tính diện tích hình tròn ngoại tiếp tứ giác MNPQ.

Bài 5. Cho hình vuông ABCD. Trên cạnh AB, BC, CD, DA lần lượt lấy điểm E, F, G, H sao cho AE = $\frac{1}{2}$ EB, BF = $\frac{1}{2}$ FC, CG = $\frac{1}{2}$ GD, DH = $\frac{1}{2}$ HA. Biết bán kính đường tròn ngoại tiếp của tứ giác EFGH bằng 4 cm, tính độ dài cạnh của hình vuông ABCD.

Xem thêm các Công thức Toán lớp 9 quan trọng hay khác:

Tài liệu cho giáo viên: Giáo án, powerpoint, đề thi giữa kì cuối kì, đánh giá năng lực, thi thử THPT, HSG, chuyên đề, bài tập cuối tuần..... độc quyền VietJack, giá hợp lí

Sách VietJack thi THPT quốc gia 2025 cho học sinh 2k7:

ĐỀ THI, GIÁO ÁN, GÓI THI ONLINE DÀNH CHO GIÁO VIÊN VÀ PHỤ HUYNH LỚP 12

Bộ giáo án, đề thi, bài giảng powerpoint, khóa học dành cho các thầy cô và học sinh lớp 12, đẩy đủ các bộ sách cánh diều, kết nối tri thức, chân trời sáng tạo tại https://tailieugiaovien.com.vn/ . Hỗ trợ zalo VietJack Official